Page 395 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 395
ﻳﺎ 169در ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
- 3اﺑﻦ ﻛﺜﻴﺮ .اﺑﻦ اﻟﻨﺪﻳﻢ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ":ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﺑﻦ ﻛﺜﻴﺮ از اوﻻد اﻳﺮاﻧﻴﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﻮﺷﻴﺮوان
آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻳﻤﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ را از ﺣﺒﺸﻴﺎن
ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﺳﻴﻒ ﺑﻦ ذي ﻳﺰن ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻈﻠﻢ ﺑﻪ درﺑﺎر اﻧﻮﺷﻴﺮوان آﻣﺪه ﺑﻮد ﺳﭙﺮدﻧﺪ«.
ﻣﺎ ﻗﺒﻼً ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻢ اﻳﻦ اﻳﺮاﻧﻴﺎن را در ﺗﺮوﻳﺞ و ﺗﻮﺳﻌﺔ اﺳﻼم در آن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻴﺎن ﻛﺮدهاﻳﻢ.
در رﻳﺤﺎﻧﺔاﻻدب ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ» :اﺑﻦ ﻛﺜﻴﺮ اﺻﻮل ﻗﺮاﺋﺖ را ازﻣﺠﺎﻫﺪ ،از اﺑﻦ ﻋﺒﺎس ،از ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم اﺧﺬ
ﻧﻤﻮد .وﻓﺎت اﺑﻦ ﻛﺜﻴﺮ در ﺳﺎل 120ﻫﺠﺮي واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ«.
4ـ ﻛﺴﺎﺋﻲ .ﻣﻄﺎﺑﻖ آﻧﭽﻪ در اﻟﻔﻬﺮﺳﺖ اﺑﻦ اﻟﻨﺪﻳﻢ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻧﺎم وي ﻋﻠﻲ اﺳﺖ و ﭘﺪرش ﺣﻤﺰة ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﷲ
ﺑﻦ ﺑﻬﻤﻦ ﺑﻦ ﻓﻴﺮوز اﺳﺖ .ﻛﺴﺎﻧﻲ از ﻣﺸﺎﻫﻴﺮ ادب ﻋﺮﺑﻲ و از اﻛﺎﺑﺮ ﻧﺤﻮﻳﻴﻦ اﺳﺖ .او ﻣﻌﻠﻢ ﻓﺮزﻧﺪان ﻫﺎرون
ﺑﻮد .در ﺳﻔﺮ ﻫﺎرون ﺑﻪ ﺧﺮاﺳﺎن ﻫﻤﺮاه وي ﺑﻮد و در ري درﮔﺬﺷﺖ و از ﻗﻀﺎ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﺣﺴﻦ ﺷﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻘﻴﻪ
و ﻗﺎﺿﻲ اﻟﻘﻀﺎة ﻣﻌﺮوف ﻛﻪ او ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺮاه ﻫﺎرون ﺑﻮد ،در ﻫﻤﺎن روز درﮔﺬﺷﺖ و در ري دﻓﻦ ﺷﺪ .ﻫﺎرون
ﮔﻔﺖ اﻣﺮوز ﻓﻘﻪ و ﻋﺮﺑﻴﺖ را در ري دﻓﻦ ﻛﺮدﻳﻢ .وﻓﺎت ﻛﺴﺎﺋﻲ در اواﺧﺮ ﻗﺮن دوم ﻫﺠﺮي واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﻛﺴﺎﺋﻲ ﻧﻴﺰ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ.
اﻣﺎ ﺗﻔﺴﻴﺮ .در زﻣﺎن رﺳﻮل اﻛﺮم ﻃﺒﻌ ًﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﺸﻜﻼت ﺧﻮد را درﺑﺎره ﻣﻌﺎﻧﻲ وﻣﻔﺎﻫﻴﻢ آﻳﺎت ﻗﺮآن از آن
ﺣﻀﺮت ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ .ﺑﺮﺧﻲ از ﺻﺤﺎﺑﻪ ﺑﻴﺶ از دﻳﮕﺮان در ﻓﻬﻢ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻗﺮآن ﺑﺼﻴﺮت داﺷﺘﻨﺪ ،ﻟﻬﺬا از ﻫﻤﺎن
اول ﺑﻪ ﻋﻨﻮان »ﻣﺮﺟﻊ« در ﺗﻔﺴﻴﺮ آﻳﺎت ﻗﺮآن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ .ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻋﺒﺎس وﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد از اﻳﻦ
اﻓﺮادﻧﺪ .اﺑﻦ ﻋﺒﺎس در اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺷﻬﺮت ﺑﻴﺸﺘﺮي دارد .آراء او در ﻛﺘﺐ ﺗﻔﺴﻴﺮ زﻳﺎد ﻧﻘﻞ ﻣﻲﺷﻮد .اﺑﻦ
ﻋﺒﺎس ﺷﺎﮔﺮد اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﺑﻮد و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﺎﮔﺮدي اﻓﺘﺨﺎر ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲﺑﺎﻟﻴﺪ .اﺑﻦ
ﻣﺴﻌﻮد ﻧﻴﺰ ﺷﻴﻌﻪ و ﺷﺎﮔﺮد ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم اﺳﺖ .در ﻛﺘﺐ ﻓﻬﺮﺳﺖ از ﻳﻚ ﻛﺘﺎب ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺗﺄﻟﻴﻒ اﺑﻦ ﻋﺒﺎس
ﻳﺎد ﻣﻲﺷﻮد .ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺪﻋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺴﺨﻪاي از اﻳﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن در ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ ﻣﺼﺮ ﻣﻮﺟﻮد
اﺳﺖ ).(1
اﺑﻦ ﻋﺒﺎس ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﺗﺒﺤﺮي ﻛﻪ در ﺗﻔﺴﻴﺮ داﺷﺖ ﻣﻲﮔﻔﺖ :در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻋﻠﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﻗﻄﺮهاي در ﻣﻘﺎﺑﻞ درﻳﺎ
ﻫﺴﺘﻢ.
ﺟﺮﺟﻲ زﻳﺪان ﻣﺪﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ آﺧﺮ ﻗﺮن اول ﻫﺠﺮي ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻗﺮآن زﺑﺎن ﺑﻪ زﺑﺎن
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ﻬﺮ 394
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
