Page 440 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫ﭼﻬﺎر اﻣﺎم اﻫﻞ ﺗﺴﻨﻦ ﻳﻜﻲ اﻳﺮاﻧﻲ‪ ،‬دﻳﮕﺮي ﻋﺮب ﻋﺪﻧﺎﻧﻲ‪ ،‬دﻳﮕﺮي ﻋﺮب ﻗﺤﻄﺎﻧﻲ‪ ،‬ﭼﻬﺎرﻣﻲ اﻳﺮاﻧﻲ ﻋﺮب ﻧﮋاد‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﻜﻪ ﻗﺒﻼ اﺷﺎره ﺷﺪ‪ ،‬در ﻃﺒﻘﻪ ﭘﻴﺸﻮاﻳﺎن ﻋﺪه دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﻮدهاﻧﺪ ﻛﻪ اﻛﻨﻮن ﻋﻤﻼ ﻣﺬﻫﺒﺸﺎن ﻣﻨﺴﻮخ‬
‫اﺳﺖ از ﻗﺒﻴﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﺟﺮﻳﺮ ﻃﺒﺮي ﻣﺘﻮﻓﺎ در ﺳﺎل ‪ 310‬و داود ﺑﻦ ﻋﻠﻲ ﻇﺎﻫﺮي اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ ﻣﺘﻮﻓﺎ ‪،270‬‬
‫داودﺑﻦ ﻋﻠﻲ ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻜﺘﺐ ﻇﺎﻫﺮي را در ﻓﻘﻪ ﺑﻮﺟﻮد آورد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻜﺘﺐ ﻧﻮﻋﻲ اﺧﺒﺎرﻳﮕﺮي و ﺟﻤﻮد‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﺑﻦ ﺣﺰم اﻧﺪﻟﺴﻲ ﻛﻪ ﻧﮋاد اﻳﺮاﻧﻲ دارد اﻣﺎ ﻃﺮﻓﺪار اﻣﻮﻳﻬﺎ اﺳﺖ و ﺧﺎﻟﻲ از ﻳﻚ ﻧﻮع ﻋﺪاوت ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺎﻫﻞ‬

‫اﻟﺒﻴﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬از ﻧﻈﺮ ﻓﻘﻬﻲ ﺗﺎﺑﻊ داودﺑﻦ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻇﺎﻫﺮي اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺮوﻫﻲ دﻳﮕﺮ از ﻓﻘﻬﺎي ﺑﺰرگ اﻫﻞ ﺗﺴﻨﻦ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻜﺘﺐ و ﻣﺬﻫﺐ ﺑﻮدها ﻧﺪ و ﺑﻌﻀﻲ ﻧﻪ‪،‬‬
‫ﺑﺮﺧﻲ اﻳﺮاﻧﻴﻨﺪ و ﺑﺮﺧﻲ ﻧﻪ ﻣﺎ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻌﻴﺎري از ﺳﻬﻢ اﻳﺮاﻧﻴﺎن در ﻓﻘﻪ اﻫﻞ ﺗﺴﻨﻦ ﺑﺪﺳﺖ داده ﺑﺎﺷﻴﻢ‬

‫ﻋﺪهاي را ﻧﺎم ﻣﻴﺒﺮﻳﻢ‪:‬‬
‫‪ - 1‬ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﺣﺴﻦ ﺷﻴﺒﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺷﺎﮔﺮد اﺑﻮﺣﻨﻴﻔﻪ‪ ،‬از ﻣﻼزﻣﻴﻦ ﻫﺎروناﻟﺮﺷﻴﺪ و ﻣﺘﻮﻓﺎ در ﺳﺎل‪ 189 .‬اﻳﻦ ﻣﺮد‬
‫اﺻﻼ دﻣﺸﻘﻲ اﺳﺖ‪ ،‬درواﺳﻂ ﻋﺮاق ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ و در ﺳﻔﺮي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺎرون ﺑﺎﻳﺮان ﻣﻲآﻣﺪ در ري درﮔﺬﺷﺖ و‬

‫ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ دﻓﻦ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ - 2‬اﺑﻮﻳﻮﺳﻒ‪ ،‬ﺷﺎﮔﺮد دﻳﮕﺮ اﺑﻮﺣﻨﻴﻔﻪ و ﻗﺎﺿﻲ اﻟﻘﻀﺎه ﻣﻬﺪي و ﻫﺎدي و ﻫﺎرون و ﻣﺘﻮﻓﺎ در ﺳﺎل‪ 192 .‬اﻳﻦ‬

‫ﻣﺮد ﻇﺎﻫﺮا ﻧﺴﺐ ﺑﻪ اﻧﺼﺎر ﻣﺪﻳﻨﻪ ﻣﻴﺒﺮد‪.‬‬
‫‪ - 3‬زﻓﺮﺑﻦ اﻟﻬﺬﻳﻞ‪ ،‬ﻣﺘﻮﻓﺎ در ﺳﺎل‪ 158 .‬زﻓﺮﻋﺮب ﻋﺪﻧﺎﻧﻲ اﺳﺖ و از ﭘﻴﺮوان اﺑﻮﺣﻨﻴﻔﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻴﺮود‪.‬‬
‫‪ - 4‬ﻟﻴﺚ ﺑﻦ ﺳﻌﺪ اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻓﻘﻴﻪ ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﻣﺘﻮﻓﺎ در ﺳﺎل ‪ ،175‬ﻟﻴﺚ از ﺻﺎﺣﺒﺎن ﻣﻜﺎﺗﺐ ﺑﺸﻤﺎر ﻣﻴﺮود‪،‬‬

‫ﮔﻮاﻳﻨﻜﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﻛﻪ ﭘﻴﺮو اﺑﻮﺣﻨﻴﻔﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ - 5‬ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻣﺒﺎرك ﻣﺮوزي‪ ،‬اﻫﻞ ﻣﺮو اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﺎﮔﺮد اﺑﻮﺣﻨﻴﻔﻪ و ﻣﺎﻟﻚ و ﺛﻮري ﺑﻮده و در ﺳﺎل ‪ 181‬در‬

‫ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ - 6‬اوزاﻋﻲ‪ ،‬اﺑﻮﻋﻤﺮ و ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ ﺑﻦ ﻋﻤﺮو‪ ،‬ﻣﺘﻮﻓﺎ ‪ ،157‬ﺷﺎﮔﺮد زﻫﺮي و ﻋﻄﺎءﺑﻦ اﺑﻲ رﺑﺎح ﺑﻮده‪ ،‬ﺳﺎﻛﻦ‬
‫ﺷﺎم ﺑﻮد و ﭘﻴﺸﻮاي ﻣﻄﻠﻖ ﺷﺎﻣﻴﺎن ﺷﻤﺮده ﻣﻴﺸﺪ‪ ،‬اوزاﻋﻲ از ﻓﻘﻬﺎء ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻜﺘﺐ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ﻋﺮب‬

‫اﺻﻴﻞ ﻳﻤﻨﻲ اﺳﺖ و ﻳﺎ از اﺳﺮاي ﻳﻤﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻨﻬﺎ ﻣﻌﺎرﻳﻒ ﻓﻘﻬﺎي اﻫﻞ ﺗﺴﻨﻦ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻏﻴﺮ ﻣﻌﺎرﻳﻒ از ﺣﺪ اﺣﺼﺎ ﺧﺎرج اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻴﺎن ﻣﻌﺎرﻳﻒ در‬

‫ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻓﺮاد اﻳﺮاﻧﻲ و ﻏﻴﺮ اﻳﺮاﻧﻲ ﻓﺮاواﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ‪‬ﻬﺮ‬ ‫‪439‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬