Page 437 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 437
ﻣﻨﺼﻮر ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﻧﻘﺸﻪ ﺧﻮدش اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن را از ﻣﻜﻪ و ﻣﺪﻳﻨﻪ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ .ﻟﺬا ﺑﻨﺎﺋﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم
ﻗﺒﺔاﻟﺨﻀﺮاء ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺎ ﻣﺮدم ﺑﺪاﻧﺠﺎ رﻓﺘﻪ اﻋﻤﺎل ﺣﺞ ﺑﻪ ﺟﺎ آورﻧﺪ و ﻣﻘﺮري ﻣﻌﻤﻮل اﻫﻞ ﻣﺪﻳﻨﻪ را ﻗﻄﻊ ﻛﺮد.
ﻓﻘﻴﻪ آﻧﺮوز ﻣﺪﻳﻨﻪ)در ﻣﻴﺎن اﻫﻞ ﺗﺴﻨﻦ( ﻛﻪ ﻣﺎﻟﻚ ﺑﻦ اﻧﺲ ﺑﻮد ﭘﺲ از اﺳﺘﻔﺘﺎي ﻣﺮدم ﻣﺪﻳﻨﻪ در ﺧﻠﻊ ﺑﻴﻌﺖ
ﻣﻨﺼﻮر ﺑﻪ ﺧﻠﻊ او ﻓﺘﻮا داد ،اﻫﻞ ﻣﺪﻳﻨﻪ از ﻣﻨﺼﻮر دﺳﺖ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﺎ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﻋﺒﺪاﷲ از ﺧﺎﻧﺪان ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪ
اﻟﺴﻼم ﺑﻴﻌﺖ ﻛﺮدﻧﺪ .ﻛﻢ ﻛﻢ ﻛﺎر ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ و ﻣﻨﺼﻮر ﺑﺎ وي ﺟﻨﮕﻴﺪه ﺑﺎ زﺣﻤﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺮ وي ﻏﻠﺒﻪ
ﻛﺮد و اﻫﻞ ﻣﺪﻳﻨﻪ دوﺑﺎره ﺑﺎ ﻣﻨﺼﻮر ﺑﻴﻌﺖ ﻛﺮدﻧﺪ .ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ ،ﻣﺎﻟﻚ ﺧﻠﻔﺎي ﻋﺒﺎﺳﻲ را ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ و
ﭼﻮن ﺣﺎﻛﻢ ﻣﺪﻳﻨﻪ ﺟﻌﻔﺮ ﺑﻦ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻋﻤﻮي ﻣﻨﺼﻮر اﻳﻦ را ﻓﻬﻤﻴﺪ ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﮔﺸﺖ و ﻣﺎﻟﻚ را اﺣﻀﺎر
ﻧﻤﻮده و ﺷﺎﻧﻪ او را ﺑﺮﻫﻨﻪ ﻛﺮده ﺑﺮ آن ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ زد).(1
اﺑﻦ اﻟﻨﺪﻳﻢ در اﻟﻔﻬﺮﺳﺖ در ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﻘﻬﺎء در ذﻳﻞ اﺣﻮال ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﺷﺠﺎع ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ اﺑﻦ اﻟﺜﻠﺠﻲ،
داﺳﺘﺎﻧﻲ ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﻠﻔﺎي ﻋﺒﺎﺳﻲ در ﻣﻮرد اﻳﺮاﻧﻴﺎن)اﻟﺒﺘﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻏﻴﺮ ﺷﻴﻌﻪ(
اﺳﺖ .از اﺳﺤﺎق ﺑﻦ اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻣﺼﻌﺒﻲ ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﮔﻔﺖ:
ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻣﺮا اﺣﻀﺎر ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﻓﻘﻴﻬﻲ را ﺑﺮاي ﻣﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻦ ﻛﻪ ﻫﻢ اﻫﻞ ﺣﺪﻳﺚ ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻢ اﻫﻞ ﻗﻴﺎس،
ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺎﻻ و ﺧﻮش ﺗﻴﺐ و ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ اﻻﺻﻞ ﺑﺎﺷﺪ ،از آﻧﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در دوﻟﺖ ﻣﺎ ﭘﺮورش ﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ .ﻛﻪ ﻃﺮﻓﺪار
دوﻟﺖ ﻣﺎ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻣﻨﺼﺐ"ﻗﻀﺎء"را ﺑﻪ او ﺑﺴﭙﺎرم .اﺳﺤﺎق ﮔﻔﺖ ﺑﻪ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﻣﺮدي ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ
اوﺻﺎف ،ﺟﺰ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﺷﺠﺎع ﺛﻠﺠﻲ ﺳﺮاغ ﻧﺪارم .اﺟﺎزه ﺑﺪﻫﻴﺪ ﺑﺎ او ﻣﺬاﻛﺮه ﻛﻨﻢ .ﮔﻔﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮب ،وﻗﺘﻲ
ﻛﻪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ او را ﻧﺰد ﻣﻦ آر .اﻣﺎ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﺷﺠﺎع ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ ،ﮔﻔﺖ ﭼﺮا ﺑﭙﺬﻳﺮم؟ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺎل و ﺛﺮوت اﺣﺘﻴﺎج
دارم و ﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎم و ﻧﻪ ﺑﻪ ﺷﻬﺮت)...(2
ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﻲداﻧﻴﻢ در ﻣﻴﺎن ﻓﻘﻬﺎء اﻫﻞ ﺗﺴﻨﻦ ،ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺻﺎﺣﺐ ﻣﺬﻫﺐ و ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻜﺘﺐ ﺧﻮاﻧﺪه
ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺗﻮده ﺗﺴﻨﻦ ﺗﺎﺑﻊ ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﭼﻬﺎر ﭘﻴﺸﻮا ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ
ﭘﺎورﻗﻲ:
) (1ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻤﺪن ،ﺟﻠﺪ 3ﺻﻔﺤﻪ 105- 104
) (2اﻟﻔﻬﺮﺳﺖ ،ﺻﻔﺤﻪ305
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ﻬﺮ 436
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
