Page 448 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫اﺳﺖ واﺻﻤﻌﻲ‪ ،‬ﻋﺮب ﺑﺎﻫﻠﻲ اﺳﺖ‪،‬‬

‫آﻼم‬

‫ﻋﻠﻢ ﻛﻼم‪ ،‬ﻧﻴﺰ ﻳﻚ ﻋﻠﻢ ﺻﺪ درﺻﺪ اﺳﻼﻣﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻼم ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ در اﺻﻮل ﻋﻘﺎﺋﺪ اﺳﻼﻣﻲ و‬
‫دﻓﺎع از آﻧﻬﺎ‪ ،‬اﻋﻢ از آﻧﻜﻪ اﻣﺮ ﻣﻮرد اﻋﺘﻘﺎد از‬

‫ﻋﻘﻠﻴﺎت ﻣﺤﺾ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪ و ﺻﻔﺎت ﺧﺪاوﻧﺪ و ﻳﺎ از ﺗﻘﻠﻴﺎﺗﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻋﺘﻘﺎد و ﻋﺪم‬
‫اﻋﺘﻘﺎد و ﻋﺪم اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ آن در ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ اﻧﺴﺎن ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺴﺄﻟﺔ اﻣﺎﻣﺖ از ﻧﻈﺮ ﺷﻴﻌﻪ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ‬

‫ﺟﻬﺖ ﻛﻼم ﻣﻨﺸﻌﺐ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ ﻛﻼم ﻋﻘﻠﻲ و ﻛﻼم ﻧﻘﻠﻲ‪.‬‬
‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻋﻠﻢ ﻛﻼم در دﻳﻨﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﻼم ﻛﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ زﻳﺎدي درﺑﺎرة ﻣﺒﺪأ و ﻣﻌﺎد و اﻧﺴﺎن و ﺟﻬﺎن ﻃﺮح ﻛﺮده‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬و در اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺟﺘﻤﺎع اﺳﻼﻣﻲ ﻗﺮون اوﻟﻴﺔ اﺳﻼﻣﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﺸﺎط ﻋﻠﻤﻲ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﺑﺮ آن‬

‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻲﻛﺮد ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ رﺳﻤﺎً ﺑﺮ ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻋﺘﻘﺎدي از ﻗﺒﻴﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ و ﻣﻌﺎد و ﻧﺒﻮت اﺳﺘﺪﻻل و ﺑﺮﻫﺎن اﻗﺎﻣﻪ‬

‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و از ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺣﺠﺖ و ﺑﺮﻫﺎن ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪» :‬ﻗﻞ ﻫﺎﺗﻮا ﺑﺮﻫﺎﻧﻜﻢ ان ﻛﻨﺘﻢ ﺻﺎدﻗﻴﻦ«‪.‬‬
‫ﻗﻄﻌ ًﺎ و ﻣﺴﻠﻤﺎً اول ﻛﺴﻲ ﻛﻪ در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﻘﻠﻲ اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﭘﺮداﺧﺖ و ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪‬ﻗﺪم و‬
‫ﺣﺪوث و ﻣﺘﻨﺎﻫﻲ و ﻏﻴﺮ ﻣﺘﻨﺎﻫﻲ و ﺟﺒﺮ و اﺧﺘﻴﺎر و ﺑﺴﺎﻃﺖ و ﺗﺮﻛﻴﺐ و اﻣﺜﺎل آﻧﻬﺎ را ﻣﻄﺮح ﺳﺎﺧﺖ‬
‫اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻲﺑﻦ اﺑﻴﻄﺎﻟﺐ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻫﻤﻮاره ﺷﻴﻌﻪ در ﻋﻠﻮم ﻋﻘﻠﻲ ﺑﺮ ﻏﻴﺮ‬

‫ﺷﻴﻌﻪ ﺗﻘﺪم داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﺑﺤﺚ ﺧﻮد را درﺑﺎرة ﺧﺪﻣﺎت اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺑﻪ اﺳﻼم در زﻣﻴﻨﻪﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬از اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺷﻴﻌﻪ آﻏﺎز ﻛﻨﻴﻢ‪:‬‬
‫‪ .1‬اوﻟﻴﻦ ﻣﺘﻜﻠﻢ ﺷﻴﻌﻪ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻛﻼﻣﻲ ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻛﺮده اﺳﺖ ﻋﻠﻲﺑﻦ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺑﻦ ﻣﻴﺜﻢ ﺗﻤﺎر اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺧﻮد ﻣﻴﺜﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﻄﻴﺐ و ﺳﺨﻨﻮر ﺷﻴﻌﻪ و از ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺳ ّﺮ اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﻣﻲﺷﺪه‬

‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﺜﻢ اﻫﻞ ﻫﺠﺮ اﺳﺖ و ﺑﺤﺮﻳﻨﻲ اﺳﺖ‬

‫و ﻳﻚ ﻓﺮد اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﺸﻤﺎر ﻣﻲرود‪ .‬ﻧﻮادهاش ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺑﻦ ﻣﻴﺜﻢ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺿﺮارﺑﻦ ﻋﻤﺮو اﺑﻮاﻟﻬﺬﻳﻞ ﻋﻼف‬
‫و ﻋﻤﺮوﺑﻦ ﻋﺒﻴﺪ از ﻣﺘﻜﻠﻤﺎن ﻣﻌﺮوف ﻗﺮن دوم‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ‪‬ﻬﺮ‬ ‫‪447‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬