Page 450 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 450
ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ذﻛﺮ ﺧﻴﺮش ﮔﺬﺷﺖ .ﻓﻀﻞ ﺑﻦ ﺷﺎذان از اﺻﺤﺎب ﺣﻀﺮت رﺿﺎ و ﺣﻀﺮت ﺟﻮاد و ﺣﻀﺮت ﻫﺎدي
ﻋﻠﻴﻬﻢاﻟﺴﻼم ﺑﻮده اﺳﺖ و ﻛﺘﺐ زﻳﺎدي در ﻛﻼم ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
.5ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻣﻤﻠﻚ ﺟﺮﺟﺎﻧﻲ اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ ،ﻣﻌﺎﺻﺮ اﺑﻮﻋﻠﻲ ﺟﺒﺎﺋﻲ در ﻗﺮن ﺳﻮم ).(1
.6اﺑﻮﺟﻌﻔﺮ ،اﺑﻦ ﻗﺒﺔ رازي در ﻗﺮن ﺳﻮم ﻫﺠﺮي ﻣﻴﺎن او و اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ ﻛﻌﺒﻲ ﺑﻠﺨﻲ ﻣﺒﺎﺣﺜﺎت و ﻣﻨﺎﻇﺮات
ﻛﺘﺒﻲ در ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻣﺎﻣﺖ ﺑﻮده اﺳﺖ.
.7اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﺳﻮﺳﻨﮕﺮدي ﻣﻌﺎﺻﺮ اﺑﻦ ﻗﺒﺔ رازي ﮔﻮﻳﻨﺪ از ﻏﻼﻣﺎن اﺑﻮﺳﻬﻞ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ ﻧﻮﺑﺨﺘﻲ
ﺑﻮده و ﭘﻨﺠﺎه ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺎده ﺑﻪ ﺣﺞ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
.8اﺑﻮﻋﻠﻲ اﺑﻦ ﻣﺴﻜﻮﻳﻪ رازي اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ ﻛﻪ از اﻋﺎﻇﻢ ﻣﺘﻜﻠﻤﻴﻦ و ﺣﻜﻤﺎ و اﻃﺒﺎي اﺳﻼﻣﻲ اﺳﺖ.
ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي اﻟﻔﻮز اﻻﻛﺒﺮ و اﻟﻔﻮز اﻻﺻﻔﺮ او ﭼﺎپ ﺷﺪه و در دﺳﺖ اﺳﺖ .ﻛﺘﺎب ﻃﻬﺎرة اﻻﻋﺮاق وي در
ﻋﻠﻢ اﺧﻼق از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻛﺘﺐ اﺧﻼﻗﻲ اﺳﻼﻣﻲ اﺳﺖ .ﻣﻌﺎﺻﺮ اﺑﻮﻋﻠﻲ اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ ﺣﻜﻴﻢ و ﻃﺒﻴﺐ
ﻣﻌﺮوف اﺳﻼﻣﻲ اﺳﺖ .در ﺳﺎل 431در ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
ﻣﺘﻜﻠﻤﻴﻦ ﺷﻴﻌﻪ اﻋﻢ از اﻳﺮاﻧﻲ و ﻏﻴﺮ اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎرﻧﺪ .ﻣﺘﻜﻠﻤﻴﻦ ﺷﻴﻌﻪ اﻳﺮاﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﻓﺮاواﻧﻨﺪ .ﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ
اﻓﺮاد ﺑﺎﻻ را از ﻗﺮن دوم ﺗﺎ ﻗﺮن ﭼﻬﺎرم ﻳﺎد ﻛﺮدﻳﻢ در ﻗﺮون ﻣﺘﺄﺧﺮ ارﻛﺎن ﻋﻠﻢ ﻛﻼم اﺳﻼﻣﻲ را ﻣﺘﻜﻠﻤﻴﻦ
ﺷﻴﻌﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﺪادهاﻧﺪ.
ﭘﺲ از ﻇﻬﻮر ﺧﻮاﺟﻪ ﻧﺼﻴﺮاﻟﺪﻳﻦ ﻃﻮﺳﻲ ﺣﻜﻴﻢ و ﻣﺘﻜﻠﻢ و رﻳﺎﺿﻲدان و ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪار ﻣﻌﺮوف ﺟﻬﺎن اﺳﻼم و
ﻧﮕﺎرش ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻛﺘﺎب ﺗﺠﺮﻳﺪ ،ﻛﻼم ﺷﻴﻌﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻳﺎﻓﺖ ﺑﻄﻮري ﻛﻪ از آن ﭘﺲ ﻛﺘﺎب ﺗﺠﺮﻳﺪ ﺑﻴﺶ از
ﻫﺮ ﻛﺘﺎب دﻳﮕﺮ ﻣﺤﻮر ﺑﺤﺜﻬﺎي ﻛﻼﻣﻲ در ﺷﻴﻌﻪ و ﺳﻨﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ.
اﻣﺎ ﻣﺘﻜﻠﻤﻴﻦ ﻋﺎﻣﻪ :ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺘﻜﻠﻤﺎن اﻫﻞ ﺗﺴﻨﻦ و ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮﺷﺎن اﻳﺮاﻧﻴﻨﺪ ،ﻗﺪﻳﻤﻴﺘﺮﻳﻦ ﻣﺘﻜﻠﻢ آﻧﻬﺎ
ﺣﺴﻦ ﺑﺼﺮي و ﺳﭙﺲ ﺷﺎﮔﺮدش و اﺻﻞ ﺑﻦ ﻋﻄﺎء ﻏﺰال اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ دو از ﻣﻮاﻟﻲ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ .ﺣﺴﻦ ﺑﺼﺮي در
ﻧﻴﻤﻪ دوم ﻗﺮن اول و ﻧﻴﻤﻪ اول ﻗﺮن دوم ﻣﻴﺰﻳﺴﺘﻪ اﺳﺖ .وﻓﺎﺗﺶ در ﺳﺎل 110واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ) (2و واﺻﻞ
ﻛﻪ ﺷﺎﮔﺮد او اﺳﺖ و از او اﻧﺸﻌﺎب ﻛﺮد و ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺷﺪ و راه ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪاي ﮔﺮﻓﺖ و از آﻧﺠﺎ ﻣﻜﺘﺐ ﻣﻌﺘﺰﻟﻪ
ﭘﺎﻳﻪﮔﺬاري ﺷﺪ ،در ﺳﺎل 181درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ).(3
ﭘﺎورﻗﻲ:
) (1اﻟﻔﻬﺮﺳﺖ ،ﺻﻔﺤﻪ 266و ﺗﺄﺳﻴﺲ اﻟﺸﻴﻌﻪ ﺻﻔﺤﻪ376
) (2رﻳﺤﺎﻧﺔاﻻدب ،ﺟﻠﺪ 1ﺻﻔﺤﻪ269 .
) (3اﺑﻦ ﺧﻠﻜﺎن ﺟﻠﺪ 5ﺻﻔﺤﻪ 60دراﻟﻔﻬﺮﺳﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ وي در ﺳﺎل 131درﮔﺬﺷﺘﻪ و ﻇﺎﻫﺮا اﻳﻦ ﺻﺤﻴﺢ
اﺳﺖ.
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ﻬﺮ 449
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
