Page 446 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫ﻛﺸﻒاﻟﻈﻨﻮن ﻧﻴﺴﺖ‪ ...‬ﻣﺴﻌﻮدي در ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﺮوج اﻟﺬﻫﺐ ﺧﻮد ﻧﺎم دهﻫﺎ ﻛﺘﺐ ﺗﺎرﻳﺨﻲ را ﺑﺮده ﻛﻪ در‬
‫زﻣﺎن او ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮده‪...‬‬

‫در ﺗﺪوﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻼﻣﻲ ﻣﻠﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ از اﻧﺪﻟﺴﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ)ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺑﻦ ﻋﺒﺪاﻟﺒﺮ و اﺑﻦ ﺑﺸﻜﻮال‬
‫و اﺑﻦ آﺑﺎر( ﺗﺎ ﻣﺼﺮي)ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻘﺮﻳﺰي و ﺟﻤﺎﻟﻲ اﻟﺪﻳﻦ ﻗﻔﻄﻲ( و دﻣﺸﻘﻲ)ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺑﻦ ﻋﺴﺎﻛﺮ‪ ،‬و ﺻﻔﺪي( و‬
‫ﻋﺮاﻗﻲ)ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻄﻴﺐ ﺑﻐﺪادي و ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﺎن ﺑﻦ اﻟﺠﻮزي و ﺳﺒﻂ وي‪ :‬ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ اﺑﻮاﻟﻤﻈﻔﺮﺑﻦ اﻟﺠﻮزي و‬

‫اﺑﻦ ﺧﻠﻜﺎن ارﺑﻠﻲ اﻳﺮاﻧﻲ اﻻﺻﻞ( و ﺗﻮﻧﺴﻲ)ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺑﻦ ﺧﻠﺪون(‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻼوه اﻧﻮاﻋﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﻮﻳﺴﻲ در اﺳﻼم وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ از ﺳﻴﺮه و ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺨﺺ ﻣﻌﻴﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ)ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﺳﻴﺮهﻫﺎي ﻧﺒﻮي‪ ،‬و ﺗﻮارﻳﺦ ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺮﺧﻲ ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن( ﺗﺎ ﺗﻮارﻳﺦ ﺷﻬﺮﻫﺎ)ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻗﻢ( و ﺗﺎرﻳﺦ‬

‫ﻛﺸﻮرﻫﺎ)ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺼﺮ و ﺗﺎرﻳﺦ دﻣﺸﻖ( و ﺗﺎرﻳﺦ ﻋﻠﻮم ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺎرﻳﺦ اﻫﻞ ﻳﻚ ﻓﻦ)ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻃﺒﻘﺎت اﻟﺤﻜﻤﺎء‬
‫و ﻃﺒﻘﺎت اﻻﻃﺒﺎء و ﻃﺒﻘﺎت اﻟﺤﻔﺎظ( و ﺗﻮارﻳﺦ ﻋﻤﻮﻣﻲ)ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻳﻌﻘﻮﺑﻲ و ﺗﺎرﻳﺦ ﻃﺒﺮي( ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻫﻤﻪ‬
‫اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺮﺧﻲ ﺟﻐﺮاﻓﻲ ﻧﻮﻳﺲ ﺑﻮدهاﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻟﻤﻘﺪﺳﻲ ﺻﺎﺣﺐ اﺣﺴﻦ اﻟﺘﻘﺎﺳﻴﻢ و اﺻﻄﺨﺮي ﻓﺎرﺳﻲ ﺻﺎﺣﺐ‬

‫ﺻﻮراﻻﻗﺎﻟﻴﻢ و ﻣﺴﺎﻟﻚ اﻟﻤﻤﺎﻟﻚ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪه ﺟﺮﺟﻲ زﻳﺪان‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﻴﺮوي از ﺳﻴﻮﻃﻲ‪ ،‬اوﻟﻴﻦ ﻣﻮرﺧﺎن دوره اﺳﻼم دو ﻧﻔﺮ ﺑﻮدهاﻧﺪ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‪:‬‬
‫ﻳﻜﻲ ﻣﺤﻤﺪاﺑﻦ اﺳﺤﺎق ﻣﻄﻠﺒﻲ ﻛﻪ از ﻣﻮاﻟﻲ ﻋﻴﻦ اﻟﺘﻤﺮ اﺳﺖ و ﺷﻴﻌﻲ اﺳﺖ و دﻳﮕﺮ ﻋﺮوه ﺑﻦ اﻟﺰﺑﻴﺮ ﻛﻪ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﺑﻴﺮﺑﻦ اﻟﻌﻮام ﺻﺤﺎﺑﻲ ﻣﻌﺮوف ﻣﻴﺒﺮد‪ .‬وﻟﻲ ﻋﻼﻣﻪ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻦ ﺻﺪر ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ ﺗﺎرﻳﺦ‬

‫را در دوره اﺳﻼم ﻋﺒﻴﺪاﷲ ﺑﻦ اﺑﻲراﻓﻊ ﻛﺎﺗﺐ اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺒﻂ‬
‫ﻣﻴﺒﺮد و ﻣﺼﺮي اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻛﻪ او ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻛﺮده اﺳﺖ درﺑﺎره ﻧﺎم اﻓﺮادي از ﺻﺤﺎﺑﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم‬

‫را در دوره ﺧﻼﻓﺖ ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ اﺳﺤﺎق ﻣﻄﻠﺒﻲ)ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺳﻴﺮه ﻧﺒﻮي اﺳﺖ و ﺳﻴﺮه اﺑﻦ ﻫﺸﺎم ﻫﻤﺎن ﺳﻴﺮه اﺑﻦ اﺳﺤﺎق‬
‫اﺳﺖ ﺑﻪ رواﻳﺖ اﺑﻦ ﻫﺸﺎم( اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﻧﭽﻨﺎﻧﻜﻪ از ﻛﻠﻤﻪ"ﻣﻮﻟﻲ"ﺑﺮﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﺋﻴﻢ ﺑﻌﺪ از اﺑﻦ اﺑﻲ راﻓﻊ‬
‫ﻗﺒﻄﻲ ﻣﺼﺮي‪ ،‬دو ﻧﻔﺮي ﻛﻪ ﭘﻴﺸﻘﺪم در ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻮدهاﻧﺪ ﻳﻜﻲ اﻳﺮاﻧﻲ و دﻳﮕﺮ ﻋﺮب ﻗﺮﺷﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ‬
‫ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ ﻋﻴﻦ ﻛﺘﺎب ﻣﺤﻤﺪ اﺑﻦ اﺳﺤﺎق در دﺳﺖ اﺳﺖ وﻟﻲ ﻛﺘﺎب آن دو ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﻇﺎﻫﺮا در دﺳﺖ‬

‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ‪‬ﻬﺮ‬ ‫‪445‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬