Page 53 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 53
ﻫﺮ ﻛﺠﺎ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺎﺷﺪ در ﺟﺴﺘﺠﻮﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ و ﻓﻠﺴﻔﻲ و دﻳﻨﻲ ﻣﻄﻠﻮب ﻧﻴﺴﺖ .ﻳﻚ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﻳﺎ ﻳﻚ
ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻳﺎ ﻳﻚ ﺣﻘﻴﻘﺖ دﻳﻨﻲ را ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻠﻲ و وﻃﻨﻲ اﺳﺖ ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ،
ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ و اﺟﻨﺒﻲ اﺳﺖ ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺖ و رد ﻛﺮد .راﺳﺖ ﮔﻔﺘﻪ آﻧﻜﻪ ﮔﻔﺘﻪ
اﺳﺖ":ﻋﻠﻢ و دﻳﻦ و ﻓﻠﺴﻔﻪ وﻃﻦ ﻧﺪارد ،ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻳﻲ و ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ اﺳﺖ"ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﻜﻪ رﺟﺎل ﻋﻠﻢ و رﺟﺎل دﻳﻦ و
رﺟﺎل ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻧﻴﺰ وﻃﻦ ﻧﺪارﻧﺪ ،ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﻬﺎن ﺗﻌﻠﻖ دارﻧﺪ ،ﻫﻤﻪ ﺟﺎ وﻃﻦ آﻧﻬﺎﺳﺖ و ﻫﻤﻪ
ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن ﻫﻤﻮﻃﻦ آﻧﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ آري ﻫﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ را ﻣﻲداﻧﻴﻢ.
اﻣﺎ ﻣﺎ ﻓﻌﻼ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻖ ﻋﺎﻟﻲ ﻋﻘﻠﻲ و اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻛﺎري ﻧﺪارﻳﻢ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻣﻨﻄﻖ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ ﻛﻪ
ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎي ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ وارد ﺑﺤﺚ ﺷﻮﻳﻢ.
ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ﺑﺎ ﻣﻨﻄﻖ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﻠﻲ ،آﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ اﺳﻼم را اﻣﺮي ﺧﻮدي ﺑﻪ ﺷﻤﺎر آورﻳﻢ ﻳﺎ اﻣﺮي ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ
و اﺟﻨﺒﻲ؟ آﻳﺎ ﺑﺎ ﻣﻘﻴﺎس ﻣﻠﻴﺖ ،اﺳﻼم ﺟﺰء ﻣﻠﻴﺖ اﻳﺮاﻧﻲ اﺳﺖ و اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﺘﻲ اﻳﺮاﻧﻲ ،ﺑﺎﻳﺪ آﻧﺮا
در ﺑﺮﮔﻴﺮد ﻳﺎ ﺧﺎرج از آن اﺳﺖ؟
از اﻳﻦ رو ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺤﺚ ﺧﻮد را در دو ﻗﺴﻤﺖ اداﻣﻪ دﻫﻴﻢ :اول درﺑﺎره ﻣﻘﻴﺎس"ﻣﻠﻴﺖ"ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻼك اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻴﺰي
را ﺟﺰء ﻣﻠﻴﺖ ﻳﻚ ﻗﻮم ﻳﺎ ﺧﺎرج از ﻣﻠﻴﺖ ﻳﻚ ﻗﻮم ﻗﺮار دﻫﻴﻢ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻗﺴﻤﺖ دوم درﺑﺎره اﻳﻨﻜﻪ ﻃﺒﻖ اﻳﻦ
ﻣﻘﻴﺎس ،آﻳﺎ اﺳﻼم از ﻧﻈﺮ ﻣﻠﻴﺖ اﻳﺮاﻧﻲ ﻳﻚ اﻣﺮ"ﺧﻮدي"اﺳﺖ ﻳﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ و اﺟﻨﺒﻲ؟ در واﻗﻊ ﺑﺤﺚ ﻣﺎ
ﻛﺒﺮاﻳﻲ دارد و ﺻﻐﺮاﻳﻲ ﻗﺴﻤﺖ اول ،ﻛﺒﺮاي ﺑﺤﺚ اﺳﺖ و ﻗﺴﻤﺖ دوم ﺻﻐﺮاي ﺑﺤﺚ.
ﺿﻤﻨﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اي ﻧﻴﺰ از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻣﻴﺎن اﺳﻼم و زرﺗﺸﺘﻲ ﮔﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ ،ﻣﻌﻠﻮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ
ﺑﺎ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎ و ﻣﻘﻴﺎﺳﻬﺎي ﻣﻠﻲ ،آﻳﺎ اﺳﻼم ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﻠﻲ اﻳﺮاﻧﻲ دارد ،ﻳﺎ زرﺗﺸﺘﻲ ﮔﺮي؟
واژﻩ ﻣﻠﺖ
ﻛﻠﻤﻪ"ﻣﻠﺖ"ﻛﻠﻤﻪ اي ﻋﺮﺑﻲ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ راه و روش اﺳﺖ .در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻧﻴﺰ اﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ
ﻣﻌﻨﻲ آﻣﺪه اﺳﺖ) (1اﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪ ﻫﻔﺪه ﺑﺎر)در 15آﻳﻪ( در ﻗﺮآن
ﭘﺎورﻗﻲ:
) (1ﻣﻮاردي ﻛﻪ در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ"ﻣﻠﺖ"اﺳﺘﻌﻤﺎل ﺷﺪه اﺳﺖ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از :
ﺳﻮره ﺑﻘﺮه .آﻳﻪ ﻫﺎي 120و 130و 135 .ﺳﻮره آل ﻋﻤﺮان ،آﻳﻪ 95 .ﺳﻮره ﻧﺴﺎء ،آﻳﻪ 125 .ﺳﻮره اﻧﻌﺎم ،آﻳﻪ.
161ﺳﻮره اﻋﺮاف ،آﻳﻪ ﻫﺎي 88و .89ﺳﻮره ﻳﻮﺳﻒ آﻳﻪ 37 .ﺳﻮره اﺑﺮاﻫﻴﻢ ،آﻳﻪ 13 .ﺳﻮره ﻧﺤﻞ ،آﻳﻪ .123
ﺳﻮره ﻛﻬﻒ ،آﻳﻪ 20 .ﺳﻮره ﺣﺞ ،آﻳﻪ .87 .ﺳﻮره ص .7 /
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ﻬﺮ 52
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.