Page 94 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 94
ﺳﻴﺎﺳﻲ دﻧﻴﺎي ﻗﺪﻳﻢ و اﻳﺮان ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد آورده ﺑﻮد .در ﺟﻨﮕﻬﺎي ﻫﻔﺘﺼﺪ ﺳﺎﻟﻪ اﻳﺮان و روم ﻫﻴﭽﮕﺎه
ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪاي در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻮدهﻫﺎ ﻣﻄﺮح ﻧﮕﺸﺘﻪ ﺑﻮد .ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﻮد ﻛﺎﻣﻪ ﻫﺮ دو اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﻳﻜﻲ ﺑﻮد :ﻣﺮدم
ﺑﺮاي رﻫﺒﺮ ،ﺗﻮده ﻫﺎ ﻓﺪاي ﻃﺒﻘﺎت ﻣﻤﺘﺎز) ...(1ﺑﺎرﮔﺎه ﺑﻲ ﭘﻴﺮاﻳﻪ ﻋﻠﻲ در ﻛﻮﻓﻪ ﻗﺮار داﺷﺖ و ﻣﻮاﻟﻲ و اﻳﺮاﻧﻴﺎن
ﺑﺎ آن ﺗﻤﺎس ﻧﺰدﻳﻚ داﺷﺘﻨﺪ ﺳﺎدﮔﻲ آﻧﺮا ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ وﺻﻒ ﻧﻤﻴﺸﻨﻴﺪﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاي اﻟﻌﻴﻦ ﺑﺎ دﻳﺪﮔﺎن ﺧﻮﻳﺶ
ﺑﺨﻮﺑﻲ ﻣﻴﺪﻳﺪﻧﺪ .از اﻳﻨﺮو اﮔﺮ ﺗﻮده ﻫﺎي ﺳﺘﻤﺪﻳﺪه اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﺪﻳﻦ دﻋﻮت ﻟﺒﻴﻚ اﺟﺎﺑﺖ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺷﮕﻔﺘﻲ
ﻧﺪارد).(2
ﻧﻔﻮذ ﺁرام و ﺗﺪرﻳﺠﻲ
ﻫﺮ ﭼﻪ روزﮔﺎر ﻣﻴﮕﺬﺷﺖ ﺑﺮ ﻋﻼﻗﻪ و ارادت اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺳﻼم و ﺑﺮ ﻫﺠﻮم روز اﻓﺰون آﻧﺎن ﺑﻪ اﺳﻼم و
ﺗﺮك ﻛﻴﺸﻬﺎ و آﻳﻴﻨﻬﺎي ﻗﺒﻠﻲ و آداب و رﺳﻮم ﭘﻴﺸﻴﻦ اﻓﺰوده ﻣﻲ ﺷﺪ.
ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﺜﺎل ،ادﺑﻴﺎت ﻓﺎرﺳﻲ اﺳﺖ .ﻫﺮ ﭼﻪ زﻣﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ اﺳﻼم و ﻗﺮآن و ﺣﺪﻳﺚ در ادﺑﻴﺎت
ﻓﺎرﺳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻧﻔﻮذ اﺳﻼم در آﺛﺎر ادﺑﺎ و ﺷﻌﺮا و ﺣﺘﻲ ﺣﻜﻤﺎي ﻗﺮون ﺷﺸﻢ و ﻫﻔﺘﻢ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ
و ﻣﺸﻬﻮدﺗﺮ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺷﻌﺮا و ادﺑﺎ و ﺣﻜﻤﺎي ﻗﺮون ﺳﻮم و ﭼﻬﺎرم .اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ از ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ آﺛﺎر رودﻛﻲ و
ﻓﺮدوﺳﻲ ﺑﺎ آﺛﺎر ﻣﻮﻟﻮي و ﺳﻌﺪي و ﻧﻈﺎﻣﻲ و ﺣﺎﻓﻆ و ﺟﺎﻣﻲ ﻛﺎﻣﻼ ﻫﻮﻳﺪا اﺳﺖ.
در ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻛﺘﺎب"اﺣﺎدﻳﺚ ﻣﺜﻨﻮي") (3ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ":از ﻗﺪﻳﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻬﺪ ،ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻀﺎﻣﻴﻦ اﺣﺎدﻳﺚ در
ﺷﻌﺮ ﭘﺎرﺳﻲ ﻣﺤﺴﻮس اﺳﺖ" ،و ﺑﻪ اﺷﻌﺎري از رودﻛﻲ اﺳﺘﺸﻬﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ.
از اواﺧﺮ ﻗﺮن ﭼﻬﺎرم ﻛﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ اﺳﻼﻣﻲ اﻧﺘﺸﺎر ﺗﻤﺎم ﻳﺎﻓﺖ و ﻣﺪارس در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪ و
دﻳﺎﻧﺖ اﺳﻼم ﺑﺮ ﺳﺎﻳﺮ ادﻳﺎن ﻏﺎﻟﺐ آﻣﺪ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ زرﺗﺸﺘﻴﺎن در ﻫﻤﻪ ﺑﻼد اﻳﺮان ﺑﺎ ﺷﻜﺴﺖ ﻗﻄﻌﻲ و ﻧﻬﺎﻳﻲ
ﻣﻮاﺟﻪ ﮔﺮدﻳﺪ و
ﭘﺎورﻗﻲ:
) (1ﻫﻤﺎن ،ص 272
) (2ﻫﻤﺎن ،ص 323
) (3ﺗﺎﻟﻴﻒ ﻣﺮﺣﻮم ﺑﺪﻳﻊ اﻟﺰﻣﺎن ﻓﺮوزاﻧﻔﺮ.
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ﻬﺮ 93
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
