Page 12 - จราจร

๕

คือ นายเลิศสมันเตา ซึ่งตอมาภายหลังไดรับพระราชทานนามสกุลวา เศรษฐบุตร ในรัชกาลที่ ๖
และมียศถาบรรดาศักดิ์เปนพระยาภักดีนรเศรษฐ เปนอันวาชาวสยามไดมีทั้งรถไฟ รถเมล รถราง รถยนต

รถมา รถลาก และรถจักรยานตั้งแตในรัชกาลที่ ๕ เปนตนมา ตอมารถยนตเริ่มเปนที่นิยมในหมูพระบรม
วงศานุวงศตลอดจนคหบดีจึงทรงพระดําริใหจัดงานชุมนุมขึ้นในวันที่ ๗ ตุลาคม พ.ศ.๒๔๔๘ ซึ่งเปน

วันชุมนุมรถยนตครั้งแรกในกรุงรัตนโกสินทร ปรากฏวามีรถยนตไปรวมชุมนุมในบริเวณพระบรมมหาราชวัง
เปนจํานวนถึง ๓๐ คัน ทรงมีพระราชปฏิสันถารกับเจาของรถทุกคัน เมื่อถึงเวลาประมาณบายสี่โมง

จึงไดเคลื่อนขบวนรถไปตามถนนสามเสน เมื่อรถยนตไดรับความนิยมมากขึ้นจึงมีการตัดถนนใหม
เพื่อรองรับผลที่ตามมา คือ มีคดีเกี่ยวกับรถเกิดขึ้นในศาล ทั้งชนกัน ขโมย และฉอโกงรถจึงมีการตรวจตรา

พระราชบัญญัติรถยนตฉบับแรกขึ้นในป พ.ศ.๒๔๕๒ มีผลบังคับในปตอมากําหนดใหเจาของรถ
ตองจดทะเบียนกับกระทรวงมหาดไทย โดยเสียคาธรรมเนียมคันละ ๑๐ บาท

สําหรับรถแท็กซี่ หรือรถเกงรับจาง พระยาเทพหัสดิน ณ อยุธยาไดใหลูกหลานเอารถออก
วิ่งรับจางคนเปนครั้งแรก เมื่อ พ.ศ.๒๔๖๗ สมัยนั้นเรียกวา “รถไมล”เพราะคิดราคาเปนไมล ตกไมลละ
๑๕ สตางค ถาเชาเปนชั่วโมง คิดชั่วโมงละ ๑ บาท สวนคําวา “แท็กซี่”เพิ่งจะมาเรียกตามฝรั่งในภายหลัง

จํานวนรถยนตทั้งในเขตกรุงเทพมหานคร เมื่อ พ.ศ.๒๔๗๐ มีอยูไมเกิน ๑,๐๐๐ คัน และมีถนนอยู
ไมกี่สายที่เดินรถไดสะดวก ถนนระหวางจังหวัดในขณะนั้นยังไมมีแมในจังหวัดธนบุรีที่ติดกับกรุงเทพฯ

ก็ยังไมมีทางรถและไมมีรถ แมกระนั้นการกีดขวางทางและอุบัติเหตุในการจราจรก็มีอยู กฎหมายไดให
อํานาจตํารวจในการปฏิบัติงานมีเพียงอํานาจตามพระราชบัญญัติรถยนต พ.ศ.๒๔๖๓ กับกฎกระทรวง

ที่ออกเนื่องจากพระราชบัญญัตินั้น ประกอบกับบางมาตราในกฎหมายลักษณะอาญา ร.ศ.๑๒๑ และ
เวลานั้นก็ไมมีตํารวจจราจรโดยเฉพาะ ยังไมมีพระราชบัญญัติจราจรสําหรับใชบังคับคดีดังเชนในปจจุบันนี้

แมแตคําวา “จราจร” ก็ยังไมเกิดขึ้น ดังนั้นอํานาจหนาที่ตามพระราชบัญญัติรถยนตฉบับดังกลาว
จึงตกเปนของนายทะเบียน และเจาหนาที่กองทะเบียนสังกัดอยูกับกองพิเศษตํารวจนครบาลมีสํานักงาน

อยูในกรมตํารวจกระทรวงมหาดไทย สําหรับการกีดขวางทางในเวลานั้น รถลากและรถมาบรรทุกหญา
ของแขกเลี้ยงวัว กับลอเลื่อนลากเข็นดวยแรงคน (รถสาลี่) กอการกีดขวางการจราจรเปนอยางมาก

เพราะผูลากรถมาถาไมมีผูใดโดยสารก็มักจะลากรถเดินเอื่อยๆ ไปจากถนนตกจนถึงหลักเมืองบาง
จากวังบูรพาไปถึงเชียงกงบาง และมากที่สุดในถนนเจริญกรุงและถนนเยาวราชซึ่งกอใหเกิดการกีดขวาง

การจราจรมากที่สุด
ตอมา พ.ศ.๒๔๗๕ จํานวนรถชนิดตางๆ ไดเพิ่มมากขึ้นประกอบกับสะพานพระพุทธยอดฟา

ก็ไดสรางเสร็จเปดใชงานแลวทางสําหรับการจราจรจึงเพิ่มมากขึ้นพรอมกับจํานวนรถยนต ป พ.ศ.๒๔๗๗
กรมตํารวจไดจัดตั้ง “กองจัดยวดยาน” เปนหนวยขึ้นตรงตอกรมตํารวจออกตรวจตราและควบคุม
การจราจรโดยเฉพาะในถนนเจริญกรุงและเยาวราชมีความยุงยากในการจราจรมากที่สุด เพราะเปน

ถนนธุรกิจ และมีโรงมหรสพมากมายทั้งกลางวันและกลางคืน ยานพาหนะของตํารวจก็มีเพียงจักรยาน

สองลอตระเวนไปตามจุดตางๆ ที่กําหนดเทานั้น