Page 61 - ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІ. 5-СЫНЫП. АТАМҰРА. СҮГІРБЕКОВА А.І.
P. 61

«АСАнқАЙғЫнЫң ЖеРге АЙтқАн СЫндАРЫ» АңЫзЫ


                         : – Балалар, әдебиет жанрларының тағы бір түрі аңыз­
                         дар туралы не білеміз? Бұрын аңыз деген сөзді естіген бе
                         едіңдер?


                          Аңыз – халық ауыз әдебиетінің жанры. Оқиғасы шын­
                          дық өмірден алынады. Аңыз әңгімелер тарихта болған
                          белгілі  бір  адамдардың  атымен,  іс-әрекетімен  байла­
                          нысты  туады.  Оқиға  желісі  күнделікті  өмірде  кезде­
                          сетін қарапайым сюжетке құрылған аңыз әңгімелерде
                          ертегілердегідей әсіре қиялдау көп кездеспейді.


                          : – Иә, балалар, біз бұрын да Асанқайғы,  Жиренше ше-
                          шен,  Алдаркөсе,  Қожанасыр,  Қорқыт ата сияқты адам-
                          дардың есімдеріне байланысты аңыздарды естігенбіз.



                                  Аңыз                  әпсана                 Миф
                 ерек-     Аңыз әңгімелер        әпсана – ха-          Миф – көне
                 шелігі  тарихта болған          лықтың наным-  аңыз, әңгіме.
                           белгілі бір           сенімінен,            Ежелгі миф­
                           адамдардың            арман-қиялы-          тер алғашқы
                           атына, іс-әре-        нан туады.            адамдар тірші-
                           кетіне байла-         Белгілі бір           лігінің маңыз­
                           нысты туады.          тарихи оқиға,         ды бө лі гі болды,
                           Оқиға желісі          атақты тұлға,         олардың маз-
                           күнделікті өмір­      я болмаса топо­       мұны ар қылы
                           де кездесетін         ним жайында           адам қоршаған
                           қарапа йым            көркемдей баян­       ортаны игеріп,
                           сюжетке құры­         дайтын әңгіме­        жете түсінді.
                           лады.                 лер.
                 Ұқсас- Аңыз, әпсана, миф ауызша шығарылып,
                 тығы      таратылады.


                         :  –  Кейбір  аңыз  әңгімелердің  басты  кейіпкерлері  түркі
                         тіл дес халықтардың бәріне ортақ болып келеді. Мысалы,
                         Қожанасыр – қазақ, қырғыз, өзбек ауыз әдебиеттеріне ор­
                         тақ кейіпкер.
                                                   58
   56   57   58   59   60   61   62   63   64   65   66