Page 92 - ภาษาไทยมอต้น.indd

85

ดานนามธรรม ไดแก ความดี ความชั่ว คานิยม จริยธรรมของคนในสังคม ฯลฯ

ดานรูปธรรม ไดแก สภาพความเปนอยู วิถีชีวิต การแตงกายและการกอสรางทางวัตถุ ฯลฯ

เรื่องที่ 5 เพลงพื้นบาน เพลงกลอมเด็ก

ความหมายของเพลงพื้นบาน

เพลงพื้นบาน คือ บทเพลงที่เกิดจากคนในทองถิ่นตาง ๆ คิดรูปแบบการรอง การเลน

เปนบทเพลงที่มีทวงทํานอง ภาษาเรียบงาย ไมซับซอน มุงความสนุกสนานรื่นเริง ใชเลนกันใน
โอกาสตาง ๆ เชน สงกรานต ตรุษจีน ลอยกระทง การเกี่ยวขาว นวดขาว

ลักษณะของเพลงพื้นบาน

เพลงพื้นบานจะมีลักษณะเดน ๆ ดังนี้

1. สํานวนภาษาใชธรรมดาพื้น ๆ ไมมีบาลี สันสกฤตปน ฟงเขาใจงาย ถอยคําคมคาย

อยูในตัวทําใหเกิดความสนุกสนาน
2. มีความสนุกสนานเพลิดเพลิน มีความคมคายในการใชภาษากระทบกระเทียบเปรียบ

เปรยชวนใหคิด จากประสบการณที่พบเห็นในวิถีชีวิตทองถิ่น
3. มีภาษาถิ่นปะปนอยูทําใหสะทอนใหเห็นถึงวิถีการดําเนินชีวิตประเพณีความเชื่อ

4. มีลักษณะภาษาตองคลองจองกัน เชน เพลงลามะลิลา ไปเอยไป

5. มักจะมีคํารองซ้ํา เชน เพลงพวงมาลัย เพลงฉอย เปนตน

ประเภทของเพลงพื้นบาน แบงตามการเลนได 2 ประเภทคือ

1. เพลงเด็ก จําแนกได 4 ประเภทคือ

1.1 เพลงรองเลน เชน โยกเยกเอย

1.2 เพลงหยอกเลน เชน ผมจุก ผมมา

1.3 เพลงขู ปลอบ เชน แมใครมา น้ําตาใครไหล

1.4 เพลงประกอบการเลน เชน จ้ําจี้มะเขือเปาะ

2. เพลงผูใหญ

2.1 เพลงกลอมเด็ก

2.2 เพลงปฏิพากย เชน เพลงฉอย เพลงรําวง

2.3 เพลงประกอบการเลน เชน รําโทน เขาผี

2.4 เพลงประกอบพิธี เชน ทําขวัญนาค

92 ภาษาไทย ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น : พท21001
ส�ำนักงำน กศน.จังหวัดกำฬสินธุ์