Page 63 - 10_niigem_sudlal_Neat

БҮЛЭГ
ЭРХ ЗҮЙ
3

• Аж ахуйн нэгж болон түүний салбар нэгж татан буугдсан, орон тоо хасагдсан,
эсвэл ажилтны тоог цөөрүүлсэн;
• Ажилтан мэргэжил, ур чадвар, эрүүл мэндийн хувьд гүйцэтгэж байгаа ажил,
албан туøаалдаа тэнцэхгүй болсон нь тогтоогдсон;
• Ажилтан 60 нас хүрч өндөр насны тэтгэвэр авах эрх үүссэн;
• Ажилтан хөдөлмөрийн сахилгын çөрчлийг давтан гаргасан, эсвэл
хөдөлмөрийн харилцааг øууд çогсоохоор хөдөлмөрийн гэрээнд øууд çаасан
ноцтой çөрчил гаргасан;
• Ìөнгө болон эд хөрөнгө хариуцсан ажилтан ажил олгогчийн итгэлийг алдсан
буруутай үйлдэл, эс үйлдэл гаргасан нь тогтоогдсон;
• Сонгууль, томилолтоор өөр орон тооны ажил, албан туøаалд ажиллах
болсон;
• Контрактад çаасан үндэслэл буй болсон;

Сахилгын çөрчил гэдэг нь ажил øалтгаангүйгээр таслах, ажлаа çохих ёсоор
гүйцэтгээгүйн улмаас çохих этгээдээс гомдол гаргах, çөрчил нь øалгалтаар
тогтоогдох, ажлын байранд согтуурах çэрэг тохиолдол байна.Тухайн үйлдлийг
çөрчил гэж үçэхээр хөдөлмөрийн дотоод журам эсвэл хөдөлмөрийн гэрээнд
çаасан байх øаардлагатай. Ялангуяа ноцтой çөрчлийн талаар çаавал тусгасан
байх ёстой. Õөдөлмөрийн тухай хуульд çааснаар сахилгын çөрчил гаргасан
этгээдэд дараах øийтгэлийн аль нэгийг оногдуулна. Үүнд:

• Сануулах;
• Үндсэн цалинг гурван сар хүртэл хугацаагаар 20 хүртэл хувиар бууруулах;
• Ажлаас халах;
Эдгээр øийтгэлийг çөрчил гаргаснаас хойø 6 сарын дотор, çөрчлийг илрүүлснээс
1 сарын дотор ноогдуулах ёстой. Уг хугацаа өнгөрсөн бол øийтгэл ноогдуулах
үндэслэл болохгүй.

ДААЛГАВАР
Тохиолдол шинжлээрэй
15

Èргэн Т “үйлчлэгч авна” гэсэн çарын дагуу түргэн хоолны гаçар ажилд
орохоор ирж, эçэнтэй нь уулçахад “чи ням гаригт амарна, бусад өдөрт 9-20
цаг хүртэл ажиллана, сарын цалин 500 мянган төгрөг өгнө” гэсний дагуу
2 тал тохиролцон, ажиллаж эхэлсэн байна. 3 сарын дараа Т өдөр бүр 12
цаг ажилласнаас маø их ядарч эмчилгээ хийлгэх øаардлагтай болсон тул
ажлын цагийг богиносгож, ажилласан 3 сарын хугацааны илүү цагийн мөнгийг
бодож, өгөхийг хүсчээ. Түргэн хоолны гаçрын эçэн, Т-д “бид чамтай анх гэрээ
байгуулахдаа ажлын цагаа тохирсон, илүү цагийн мөнгө олгох боломжгүй, бас
манайх ням гарагаас бусад өдөр 9-20 цаг хүртэл ажиллах хуваарьтай. Чиний
ажлын цагийг богиносгоно гэвэл дахиад үйлчлэгч авч ажиллуулах хэрэгтэй
болно. Тиймээс манайх нэг ажлын байранд 2 хүнд цалин өгөх боломжгүй. Íэг
бол ажлаа хийгээд яв, чадахгүй байгаа бол ажлаасаа гараад эрүүл мэнддээ
тохирох ажил олж хий” гэсэн байна.

63