Page 105 - STK Mot so van de co ban ve che dinh cac giai doan co y thuc hien toi pham va dong pham trong LHS VN
P. 105
104
phạm tội mà có không biết đƣợc tội phạm mà ngƣời phạm tội thực hiện ở đâu,
khi nào để có đƣợc tài sản đó.
- Thứ ba, ngƣời có hành vi chứa chấp tiêu thụ tài sản do ngƣời khác
phạm tội mà có mặc dù biết rõ tài sản mà mình chứa chấp hoặc tiêu thụ là do
hoạt động phạm tội mà có.
Trƣờng hợp nếu ngƣời phạm tội có sự hứa hẹn trƣớc về việc cho chứa
chấp, tiêu thụ tài sản do hoạt động phạm tội mà có thì ngƣời có hành vi này là
hành vi giúp sức trong đồng phạm (giúp về tinh thần).
2. Tội che giấu tội phạm (Điều 389 Bộ luật hình sự năm 2015)
Khoản 1 Điều 18 Bộ luật hình sự năm 2015 quy định: “Người nào không
hứa hẹn trước nhưng khi biết tội phạm được thực hiện đã che giấu người phạm
tội, dấu vềt, tang vật của tội phạm hoặc có hành vi cản trở việc phát hiện, điều
tra xử lý người phạm tội thì phải chịu trách nhiệm hình sự về tội che giấu tội
phạm trong những trường hợp mà Bộ luật này quy định”.
Giữa tội che giấu tội phạm (Điều 389 Bộ luật hình sự) và hành vi giúp
sức trong đồng phạm có điểm giống nhau là cùng che giấu tội phạm sau khi tội
phạm đƣợc thực hiện (xóa dấu vết, che giấu công cụ, phƣơng tiện hoặc những
đối tƣợng tác động của tội phạm…) nhƣng khác nhau cơ bản ở các nội dung
sau:
Thứ nhất, ngƣời có hành vi che giấu không có sự hứa hẹn trƣớc với
ngƣời thực hiện tội phạm đƣợc che giấu. Đây chính là đặc điểm thể hiện sự
khác biệt trong hành vi che giấu tội phạm và hành vi đồng phạm.
Thứ hai, hành vi che giấu tội phạm không có mối quan hệ nhân - quả với
tội phạm đƣợc thực hiện. Trong đó, hình thức lỗi cố ý của tội che giấu tội phạm
chỉ xuất hiện kể từ khi tội phạm đƣợc che giấu đã kết thúc.
Thứ ba, hành vi che giấu chỉ cấu thành tội phạm khi tội phạm đó đƣợc
quy định trong Điều 389 Bộ luật hình sự năm 2015.
Ngƣợc lại với hành vi trong tội che giấu tội phạm, đồng phạm trong việc
thực hiện tội phạm bao giờ cũng có sự hứa hẹn trƣớc giữa những ngƣời cùng
tham gia thực hiện tội phạm, hành vi che giấu tội phạm trong đồng phạm thể
hiện ở vai trò ngƣời giúp sức luôn có mối quan hệ nhân quả với tội phạm đƣợc
thực hiện dƣới hình thức đồng phạm. Đồng thời, đồng phạm có thể đƣợc thực
hiện trong mọi tội phạm đƣợc thực hiện dƣới lỗi cố ý ngay từ giai đoạn đầu
tiên của quá trình thực hiện tội phạm.