Page 108 - STK Mot so van de co ban ve che dinh cac giai doan co y thuc hien toi pham va dong pham trong LHS VN

107

Theo luật hình sự Việt Nam về nguyên tắc, ngƣời thực hiện hành vi

chuẩn bị phạm tội và hành vi phạm tội chƣa đạt đều phải chịu trách nhiệm hình
sự nhƣ trƣờng hợp tội phạm hoàn thành, theo cùng một điều luật quy định tội

phạm đó.

Tuy nhiên, xem xét từ góc độ khách quan, do ngƣời phạm tội chƣa thực
hiện hành vi thuộc mặt khách quan của tội phạm, mà mới chỉ tìm kiếm, sửa

soạn công cụ phạm tội hoặc chuẩn bị các điều kiện cho việc phạm tội (đối với
chuẩn bị phạm tội) hoặc ngƣời phạm tội chƣa thực hiện tội phạm đƣợc đến

cùng (đối với phạm tội chƣa đạt), cho nên mức độ mức độ nguy hiểm cho xã
hội của các hành vi chuẩn bị phạm tội, phạm tội chƣa đạt thấp hơn nhiều so với

tội phạm đã hoàn thành. Đây là cơ sở cho việc pháp luật hình sự Việt Nam quy
định trách nhiệm hình sự đối với các trƣờng hợp này nhẹ hơn so với trƣờng

hợp tội phạm đã hoàn thành.

Giai đoạn chuẩn bị phạm tội có tính nguy hiểm cho xã hội thấp hơn
nhiều so với phạm tội chƣa đạt. Vì vậy khoản 2 Điều 14 Bộ luật hình sự Việt

Nam năm 2015 chỉ đặt ra trách nhiệm hình sự đối với 25 tội.

Điều 15 Bộ luật hình sự năm 2015 quy định ngƣời phạm tội chƣa đạt thì

phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm chƣa đạt.

Quy định trách nhiệm hình sự nhƣ trên là thể hiện nguyên tắc xử lý có

phân hóa và trách nhiệm hình sự đƣợc xác định phù hợp với tính chất và mức
độ nguy hiểm cho xã hội của tội phạm đƣợc thực hiện trong luật hình sự Việt

Nam.

2. Trách nhiệm hình sự trong các giai đoạn cố ý thực hiện tội phạm

a. Trách nhiệm hình sự của giai đoạn chuẩn bị phạm tội

Theo quy định tại Điều 15 Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1985 quy

định:“Người chuẩn bị phạm một tội nghiêm trọng phải chịu trách nhiệm hình
sự ”. Tội nghiêm trọng theo quy định này đƣợc hiểu là tội gây nguy hại lớn cho

xã hội mà mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy là trên 5 năm tù, tù

chung thân hoặc tử hình.

Trong thời gian gần mƣời lăm năm áp dụng quy định này của Bộ luật
hình sự cho thấy các trƣờng hợp chuẩn bị phạm tội đƣợc xử lý không đáng kể,

thực tiễn điều tra, truy tố, xét xử ngày càng thu hẹp phạm vi truy cứu trách
nhiệm hình sự đối với hành vi chuẩn bị phạm tội.