Page 107 - STK Mot so van de co ban ve che dinh cac giai doan co y thuc hien toi pham va dong pham trong LHS VN

106

Chương 3

TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ ĐỐI VỚI CÁC GIAI ĐOẠN CỐ Ý THỰC
HIỆN TỘI PHẠM VÀ ĐỒNG PHẠM

I. TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ TRONG CÁC GIAI ĐOẠN CỐ Ý THỰC

HIỆN TỘI PHẠM

1. Cơ sở trách nhiệm hình sự của các giai đoạn cố ý thực hiện tội
phạm

Theo luật Hình sự Việt Nam, vấn đề trách nhiệm hình sự có thể đƣợc đặt

ra ngay từ giai đoạn chuẩn bị phạm tội. Tất cả hành vi chuẩn bị phạm tội đều
chƣa trực tiếp làm biến đổi tình trạng bình thƣờng của đối tƣợng tác động của

tội phạm do đó cũng chƣa gây ra thiệt hại cho quan hệ xã hội là khách thể của
tội định thực hiện. Tuy nhiên, bản chất của hành vi chuẩn bị phạm tội là hành

vi tạo ra những điều kiện cần thiết cho việc thực hiện tội phạm, hành vi chuẩn
bị phạm tội hợp thành thể thống nhất với hành vi phạm tội - là hành vi trực tiếp
làm biến đổi tình trạng bình thƣờng của đối tƣợng tác động và qua đó gây thiệt

hại cho khách thể. Thiệt hại cho khách thể có thể xảy ra hay không và mức độ
thiệt hại nhƣ thế nào rõ ràng phụ thuộc nhất định vào hành vi chuẩn bị phạm tội

trƣớc đó. Mặt khác, về chủ quan ngƣời thực hiện hành vi chuẩn bị phạm tội
vẫn mong muốn thực hiện tội phạm đến cùng, việc phải dừng lại ở giai đoạn

chuẩn bị phạm tội là do những nguyên nhân khách quan ngoài ý muốn của
ngƣời phạm tội.

Có thể thấy, từ góc độ khách quan ngƣời phạm tội đã thực hiện hành vi

nguy hiểm cho xã hội và góc độ chủ quan ngƣời thực hiện hành vi có lỗi cố ý.
Chính vì vậy, pháp luật hình sự Việt Nam xác định vấn đề trách nhiệm hình sự
cần đặt ra ngay từ giai đoạn chuẩn bị phạm tội là hoàn toàn cần thiết.

Đối với trƣờng hợp phạm tội chƣa đạt, tức là trƣờng hợp ngƣời phạm tội
đã bắt đầu thực hiện tội phạm, ngƣời phạm tội đã thực hiện hành vi khách quan
đƣợc mô tả trong cấu thành tội phạm. Vì vậy, ngƣời phạm tội đã làm biến đổi

tình trạng bình thƣờng của đối tƣợng tác động của tội phạm, qua đó gây thiệt
hại cho khách thể - các quan hê xã hội đƣợc Luật hình sự bảo vệ. Về chủ quan,

ngƣời phạm tội vẫn mong muốn thực hiện tội phạm đến cùng, việc phải dừng
lại ở giai đoạn phạm tội chƣa đạt là do nguyên nhân khách quan độc lập với ý
chí của ngƣời phạm tội. Trong sự tổng hợp giữa mặt khách quan và chủ quan

nhƣ vậy thì trách nhiệm hình sự càng cần thiết đƣợc đặt ra đối với giai đoạn
phạm tộỉ chƣa đạt.