Page 109 - STK Mot so van de co ban ve che dinh cac giai doan co y thuc hien toi pham va dong pham trong LHS VN
P. 109
108
Bộ luật hình sự năm 2015 đã có những sửa đổi, bổ sung về chuẩn bị
phạm tội bảo đảm đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm trong
tình hình mới. Cụ thể khoản 1 Điều 14 quy định: Chuẩn bị phạm tội là tìm
kiếm, sửa soạn công cụ, phương tiện hoặc tạo ra những điều kiện khác để
thực hiện tội phạm hoặc thành lập, tham gia nhóm tội phạm, trừ trường hợp
quy định tại Điều 109, điểm a khoản 2 Điều 113 hoặc điểm a khoản 2 Điều
299 Bộ luật hình sự năm 2015.
So với quy định chuẩn bị phạm tội tại Điều 17 Bộ luật hình sự năm
1999, quy định tại Điều 14 Bộ luật hình sự năm 2015 có ba điểm mới sau:
- Bổ sung hành vi thành lập, tham gia nhóm tội phạm vào định nghĩa
khái niệm chuẩn bị phạm tội;
- Giới hạn và quy định hành vi chuẩn bị phạm những tội cụ thể phải chịu
trách nhiệm hình sự;
- Giới hạn rõ ngƣời từ đủ 14 tuổi đến dƣới 16 tuổi chỉ phải chịu trách
nhiệm hình sự đối với hành vi chuẩn bị phạm một số tội cụ thể trên cơ sở
chung.
Nhƣ vậy, về nguyên tắc, nếu chủ thể chuẩn bị càng chu đáo và đầy đủ thì
khả năng cụ thể hoá và thực hiện ý định phạm tội này càng cao và ngƣợc lại.
Việc chuẩn bị phạm tội này còn phụ thuộc vào các yếu tố khác tác động trong
thực tiễn nhƣ: chủ thể dự định sẽ thực hiện là loại tội phạm gì, thời gian, địa
điểm, bối cảnh phạm tội... Đặc trƣng của giai đoạn này là chủ thể chƣa bắt tay
vào việc thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội đƣợc mô tả trong mặt khách
quan của tội phạm quy định trong Phần các tội phạm của Bộ luật hình sự hành
vi chuẩn bị này chƣa xâm hại đến các quan hệ xã hội đƣợc luật hình sự bảo vệ,
cụ thể là chƣa trực tiếp làm biến đổi tình trạng của đối tƣợng tác động để gây
thiệt hại cho quan hệ xã hội đó.
Ngoài ra, Bộ luật hình sự năm 2015 đã bổ sung hành vi “thành lập, tham
gia nhóm tội phạm...” đƣợc hiểu là hành vi thành lập nhóm tội phạm nhƣ lôi
kéo, kích động, tập họp, phân công trách nhiệm cho từng ngƣời trong nhóm tội
phạm; tham gia nhóm tội phạm nhƣ gia nhập nhóm tội phạm, thực hiện những
hành vi mà nhóm tội phạm phân công... Tuy nhiên, đối với hành vi thành lập
hoặc tham gia nhóm tội phạm chỉ là hành vi chuẩn bị phạm tội nếu việc thành
lập hoặc tham gia nhóm tội phạm không thuộc những trƣờng hợp đƣợc quy
định tại Điều 109, điểm a khoản 2 Điều 113, điểm a khoản 2 Điều 299 Bộ luật
hình sự năm 2015 vì đây là các trƣờng hợp tội phạm hoàn thành của các tội
phạm cụ thể đó.