Page 113 - STK Mot so van de co ban ve che dinh cac giai doan co y thuc hien toi pham va dong pham trong LHS VN
P. 113
112
được đến cùng. Đối với trường hợp phạm tội chưa đạt, nếu điều luật được áp
dụng có quy định hình phạt cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình thì áp dụng
hình phạt tù không quá 20 năm; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt không
quá ba phần tư mức phạt tù mà điều luật quy định”.
Nếu điều luật đƣợc áp dụng có quy định hình phạt cao nhất là tù chung
thân hoặc tử hình, thì Toà án chỉ áp dụng hình phạt này trong trƣờng hợp đặc
biệt nghiêm trọng. Đây là một quy định mới, cần phải có giải thích, hƣớng dẫn:
trong trƣờng hợp phạm tội chƣa đạt nào là trƣờng hợp đặc biệt nghiêm trọng.
Tuy nhiên qua thực tiễn xét xử cho thấy ngƣời phạm tội chƣa đạt trong
trƣờng hợp đặc biệt nghiêm trọng là:“trường hợp hành vi phạm tội đã gây ra
thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng, nhân thân người phạm tội rất xấu, đã từng bị
kết án về tội đặc biệt nghiêm trọng, chưa được xoá án tích lại phạm tội đặc biệt
nghiêm trọng ở giai đoạn chưa đạt”. Ví dụ: A là ngƣời đã có nhiều tiền án,
đang chấp hành hình phạt tù chung thân về tội giết ngƣời. Trong trại giam, A
tìm cách trốn trại giam, bị phát hiện A đã cƣớp súng của lực lƣợng bảo vệ bắn
trả lực lƣợng đuổi bắt, gây thƣơng tích nậng cho nhiều chiến sĩ cảnh sát. Mặc
dù A phạm tội trốn khỏi nơi giam theo Điều 311 và tội giết ngƣời theo Điều
123 (Bộ luật hình sự năm 2015) đều ở giai đoạn chƣa đạt. Nhƣng A đã bị kết
án tù chung thân, đang chấp hành hình phạt lại thực hiện nhiều hành vi phạm
tội rất nguy hiểm, nên phải coi trƣờng hợp phạm tội chƣa đạt này của A là
trƣờng hợp đặc biệt nghiêm trọng và có thể áp dụng hình phạt tử hình đối với
A.
Việc đánh giá trƣờng hợp phạm tội nào là đặc biệt nghiêm trọng phải căn
cứ vào tất cả các tình tiết của vụ án, căn cứ vào tính chất và mức độ nguy hiểm
cho xã hội của hành vi, mức độ thực hiện ý định phạm tội nhân thân ngƣời
phạm tội và tình tiết khác khiến cho việc phạm tội không thực hiện đƣợc đến
cùng.
Nếu điều luật đƣợc áp dụng có quy định tù có thời hạn, thì mức cao nhất
đối với ngƣời phạm tội chƣa đạt không quá ba phần tƣ mức phạt tù mà điều
luật quy định. Ví dụ: A có ý định hiếp dâm cháu B 13 tuổi, nhƣng A mới thực
hiên đƣợc hành vi quật ngã, chƣa giao cấu đƣợc với cháu B thì bị phát hiện và
bị bắt giữ. Hành vi của A thuộc trƣờng hợp quy định tại khoản 1 Điều 142 Bộ
luật hình sự năm 2015 có khung hình phạt phạt từ bảy năm đến mƣời lăm năm
tù, nhƣng A phạm tội thuộc trƣờng hợp phạm tội chƣa đạt, nên Toà án áp dụng
khoản 3 Điều 57 Bộ luật hình sự năm 2015 phạt A mƣời năm tù về tội hiếp
dâm ngƣời dƣới 16 tuổi.