Page 21 - ปกเล่มโคลง.pdf
P. 21
- เอกสารประกอบการสัมมนา โคลงสุภาษิต พระราชนิพนธ์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว -
เรื่อง เช่น ปักษีปกรณัม (เรื่องของนก) ปีศาจปกรณัม (เรื่องของปีศาจ) นนทุกปกรณัม (เรื่องของวัวชื่อนนทุก)
โคลงสุภาษิตอิศปปกรณำ จึงหมายถึงโคลงสุภาษิตเรื่อง อิศป
อิศป หรือ อิสป (Aesop) เป็นชื่อนักเล่านิทานชาวกรีกผู้มีชีวิตอยู่ในราวศตวรรษที่ 6 ก่อนคริสต์กาล
เล่ากันมาว่าอีสปเป็นทาสผู้มีร่างกายพิกลพิการแต่ชาญฉลาด มักยกนิทานขึ้นมาเล่าเพื่อเปรียบเปรยหรือ
เตือนสติให้นายได้คิด หรือแก้ไขเหตุการณ์ที่เลวร้ายได้ ตัวอย่างเช่น ครั้งหนึ่งผู้นำคนหนึ่งถูกพิพากษาประหาร
ชีวิต อีสป ยกนิทานเรื่อง หมาจิ้งจอกกับฝูงเหลือบ มาเป็นอุทาหรณ์ประกอบคำชี้แจงในสภาว่า การที่หมาย
ี
จิ้งจอกไม่ยอมไล่ฝูงเหลือบที่เกาะกินเลือดของตนอยู่ ก็เพราะเกรงว่าจะมีเหลือบฝูงใหม่ที่หิวกระหายมาเกาะอก
เปรียบเหมือนชาวเมืองนี้ที่ถูกผู้นำเอารัดเอาเปรียบมานาน ผู้นำคนนี้ร่ำรวยพอแล้วควรปล่อยเอาไว้เช่นเดิม
ดีกว่าจะให้ผู้นำคนใหม่ซึ่งหิวกระหายเข้ามากอบโกยผลประโยชน์ของชาวเมือง (กรมวิชาการ,2542,น.144-
145)
นิทานอีสปซึ่งมีการแต่งเพิ่มเติมจนมีจำนวนหลายร้อยเรื่องและมีการแปลเป็นภาษาต่าง ๆ นั้นเป็นที่
ั
รู้จักแพร่หลายไปทั่วโลกในวรรณคดีไทย นิทานอีสปปรากฏเป็นลายลักษณ์อกษรในสมัยรัชกาลที่ 5 ในต้นฉบับ
สมุดไทยดำ ชื่ออิศปปกรณำ ซึ่งปัจจุบันเก็บรักษาอยู่ที่ หอสมุดแห่งชาติ
่
ต่อมาในรัชกาลที่ 6 มีการแปลและเรียบเรียงนิทานอีสปเพอใช้เป็นแบบสอนอานสำหรับนักเรียน พระ
ื่
จรัสชวนะพันธ์ (สาตร์ สุทธเสถียร) กล่าวไว้ใน คำชี้แจงของผู้แต่งหนังสือแบบสอนอ่านเรื่อง นิทานอีสป เมื่อ
วันที่ 22 ธันวาคม ร.ศ. 130 (พ.ศ.2454) ว่า พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ (พระอสริยยศ
ิ
ในขณะนั้น) เป็นผู้ทรงแนะนำให้พระจรัสชวนะพันธ์แต่งขึ้น โดยให้ใช้ภาษาง่าย ๆ และประโยคสั้น ๆ สำหรับ
เด็กในชั้นมูลศึกษาที่จะใช้เป็นแบบสอนอ่านหลังจากเรียนแบบเรียนมูลศึกษาจบแล้ว (กรมวิชาการ,2542,น.
148)
ในโคลงสุภาษิตอิศปปกรณำ พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว คติสอนใจที่
ได้จากนิทานเรื่อง ไก่กับพลอย (เรื่องที่ 9 ซึ่งมีเนื้อเรื่องเหมือนในแบบสอนอ่านนิทานอีสป) มีบทสรุปท้ายเรื่อง
ดังนี้
นิสัยใจบต้อง การดี
พบสิ่งประเสริฐศรี ติซ้ำ
ไป่ชอบไป่ชวนมี จิตปรารถ-นานา
ดุจไก่พบแก้วล้ำ หลีกแล้วเลยจร
วิชา วรรณกรรมคัดสรรในหนังสือเรียน 20
