Page 6 - ปกเล่มโคลง.pdf
P. 6
- เอกสารประกอบการสัมมนา โคลงสุภาษิต พระราชนิพนธ์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว -
10. สามสิ่งควรจะชอบ - ใจอาริสุจริต, ใจดี, ความสนุกเบิกบานพร้อมเพรียง
11. สามสิ่งควรสงสัย - ยอ, หน้าเนื้อใจเสือ กลับกลอก
12. สามสิ่งควรละ - เกียจคร้าน, วาจาฟันเผือ, หยอกหยาบและแสลงหรือขัดคอ
13. สามสิ่งควรกระทำให้มี - หนังสือดี, เพื่อนดี, ใจเย็นดี
14. สามสิ่งควรหวงแหนหรือต่อสู้เพื่อรักษา - ชื่อเสียงยศศักดิ์, บ้านเมืองของตน, มิตรสหาย
15. สามสิ่งควรครองไว้ - กิริยาที่เป็นในใจ, มักง่าย, วาจา
16. สามสิ่งควรเตรียมเผื่อ - อนิจจัง, ชรา, มรณะ
(ทวีศักดิ์ ญาณประทีป,2530,น.174)
2.เนื้อเรื่อง
โคลงสุภาษิตโสฬสไตรยางค์เป็นวรรณกรรมคำสอนที่แนะนำข้อควรปฏิบัติ และข้อห้าม มิให้ปฏิบัติ
มีอยู่ด้วยกัน 16 หมวดๆ ละ 3 ประการ รวมเป็น 48 ประการ คือ
1. สามสิ่งควรรัก ได้แก่ ความกล้า ความสุภาพ ความรักใคร่ สามสิ่งนี้ผู้เป็นมนุษย์ ควรมีไว้ เพราะเป็น
แนวทางในการดำเนินชีวิต กล่าวคือ กล้าที่จะพูด และคำพูดที่พูดออกมานั้นจะต้องเป็นคำพูดที่จริงใจ ควรมี
ความสุภาพอ่อนน้อมและรักใคร่ปรองดองต่อเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน สามสิ่งนี้ควรมีให้ผู้อื่นอย่างจริงใจ
2. สามสิ่งควรชม ได้แก่ อำนาจปัญญา เกียรติยศ มีอำนาจดี กล่าวคือ สติปัญญาจะช่วยให้สามารถ
แก้ไขสถานการณ์ต่าง ๆ ได้อย่างถูกต้อง เมื่อมีเกียรติยศ ก็จะมีทรัพย์สมบัติพร้อมบริบูรณ์ หากมีมารยาทดีก็จะ
แสดงให้เห็นถึงความเป็นผู้ดี ดังนั้นเราควรจะมีสามสิ่งนี้ เพราะจะเป็นที่ชื่นชมของผู้อื่น
3. สามสิ่งควรเกลียด ได้แก่ ความดุร้าย ความหยิ่งกำเริบ อกตัญญู สามสิ่งนี้ ควรหลีกให้ห่าง เพราะ
เป็นหนทางสู่ความเสื่อมเสีย
4. สามสิ่งควรรังเกียจติเตียน ได้แก่ ชั่วเลวทราม มารยา ริษยา สามสิ่งนี้ ก็เหมือนกับ ข้างต้น คือ
ควรหลีกให้ห่าง เพราะเป็นหนทางสู่ความเสื่อมเสีย
5. สามสิ่งควรเคารพ ได้แก่ ศาสนา ยุติธรรม ความประพฤติประโยชน์ทั่วไปไม่เฉพาะตัวเอง เพราะ
ศาสนาสอนให้คนประพฤติและปฏิบัติในสิ่งที่ดี อันเป็นหนทางสู่ความเจริญ ส่วนความยุติธรรมเป็นคุณธรรม
สำหรับผู้ใหญ่ที่ควรมีให้แก่ผู้น้อยทุกคนอย่างเสมอหน้ากัน และควรเห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวมมากกว่า
ประโยชน์ส่วนตน
วิชา วรรณกรรมคัดสรรในหนังสือเรียน 5
