Page 8 - 01- Xuất huyết tiêu hóa
P. 8
Xuất huyết đường tiêu hóa l 779
Thuốc
∙ Xuêët huyïët tiïu hoáa trïn khöng do tùng aáp lûåc tônh maåch cûãa. Thuöëc ûác chïë
búm proton àûúâng tônh maåch (proton pump inhibitors–PPIs) seä laâm giaãm tyã lïå
xuêët huyïët taái phaát sau cêìm maáu ban àêìu, giaãm tyã lïå phaãi phêîu thuêåt vaâ giaãm tyã lïå
tûã vong trong chaãy maáu do loeát daå daây taá traâng (peptic ulcer disease–PUD) (Am
J Gastroenterol 2004;99:1238; Br J Surg 2011;98:640). Truyïìn PPI tônh maåch
(v.d., truyïìn bolus tônh maåch 80 mg, sau truyïìn liïn tuåc 8 mg/giúâ trong 72 giúâ) coá
thïí coá hiïåu quaã khi loeát daå daây taá traâng àang chaãy maáu; Tuy nhiïn, caác phên tñch
göåp khöng cho thêëy hiïåu quaã khaác nhau trong tyã lïå xuêët huyïët taái phaát, can thiïåp
phêîu thuêåt, hoùåc tûã vong giûäa truyïìn tônh maåch vaâ àiïìu trõ liïìu bolus tônh maåch
trong caác trûúâng húåp chia ngêîu nhiïn (Arch Intern Med 2010;170:751). Tuy
nhiïn, àiïìu trõ PPI àûúâng tônh maåch hoùåc uöëng (v.d., omeprazole 40 mg uöëng hai
lêìn/ngaây hoùåc loaåi tûúng àûúng) coá hiïåu quaã hún àiïìu trõ truyïìn tônh maåch khaáng
thuå thïí histamine-2 (histamine-2 receptor antagonist–H2RA). Thalidomide coá
thïí laâ lûåa choån àiïìu trõ hiïåu quaã trong chaãy maáu maån tñnh do caác dõ daång maåch
maáu àûúâng tiïu hoáa trïn (Gastroenterology 2011;141:1629).
∙ Chaãy maáu do tùng aáp lûåc tônh maåch cûãa. Truyïìn octreotide laâm giaãm aáp lûåc
vaâ kiïím soaát chaãy maáu do giaän vúä tônh maåch thûåc quaãn vúái ñt taác duång phuå,
giuáp caãi thiïån hiïåu quaã chêín àoaán vaâ tùng tyã lïå thaânh cöng cuãa àiïìu trõ bùçng nöåi
soi. Octreotide nïn àûúåc bùæt àêìu ngay (liïìu bolus 50 àïën 100 µg, tiïëp theo laâ
truyïìn 25 àïën 50 µg/giúâ) vaâ tiïëp tuåc trong 3–5 ngaây (Hepatology 2007;46:922).
Vasopressin (0,3 àún võ/phuát–truyïìn tônh maåch, tùng 0,1 àún võ/phuát trong
30 phuát cho àïën khi cêìm chaãy maáu hoùåc xuêët hiïån taác duång phuå, hoùåc khi àaåt
àûúåc liïìu töëi àa 0,9 àún võ/phuát) laâ thuöëc thay thïë, ñt àûúåc sûã duång do coá nhiïìu
biïën chûáng tim maåch bao göìm ngûâng tim vaâ nhöìi maáu cú tim. Truyïìn àöìng thúâi
nitroglycerin (10 µg/phuát àûúâng tônh maåch, tùng thïm 10 µg/phuát möîi 10–15
phuát cho àïën khi huyïët aáp têm thu giaãm àïën 100 mm Hg hoùåc khi àaåt liïìu töëi
àa 400 µg/phuát). Coá thïí laâm giaãm taác duång phuå khöng mong muöën vïì tim maåch
vaâ kiïím soaát chaãy maáu hiïåu quaã hún nhûng chó coá thïí àûúåc chó àõnh nïëu huyïët
aáp têm thu úã mûác 100 mm Hg. Thuöëc terlipressin àaä àûúåc chûáng minh laâ coá
hiïåu quaã nhû octreotide trong kiïím soaát chaãy maáu do tùng aáp lûåc tônh maåch cûãa
(Am J Gastroenterol 2009;104:617). Khaáng sinh dûå phoâng vúái fluoroquinolone
(norfloxacin hoùåc ciprofloxacin) àûúåc khuyïën caáo duâng úã trûúâng húåp bïånh nhên
xú gan coá xuêët huyïët tiïu hoáa do tùng aáp lûåc tônh maåch cûãa; ceftriaxone (1 g/
ngaây) laâ lûåa choån thay thïë (Hepatology 2007;46:922).
Liệu pháp không dùng thuốc khác
∙ Àiïìu trõ nöåi soi