Page 586 - หนังสือเมืองลับแล(ง)

้
เทิอะ ยุทธิสเถียรหื้อถามว่า เมื่อเข้ามาจักหื้อเป็นชื่อรือชา เจ้าเหนือหัวว่า คูจักเรียกว่าลูก ว่าอั้นชะแล คนใชว่า
ขอเจ้าเหนือหัวไพค้ำเอาแด่ ว่าอั้น”
จากการเปรียบเทียบกับเอกสารประวัติศาสตร์ล้านนาตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่จะพบว่า
้
ตำแหน่งที่เรียกว่า “พระญา” เป็นคำเฉพาะทใช้เรียกตำแหน่งพระมหากษัตริย์หรือเจ้าผครองนครของลานนา
ู้
ี่
ซึ่งคำว่า พระญา (พรฯฯยฯา) มีความหมายว่า ผู้เป็นใหญ่,กษัตริย์ ในกรณีคำว่า “พญา” อาจจะเป็นยศ “พระญา”/
“พระยา” ในตำแหน่งขุนนางของสยามในสมัยสมเด็จพระนารายณ์ ผู้ศึกษาพบว่าในบันทึกจดหมายเหตุลาล ู
แบร์จะใช้คำว่า (Pa-yà) เช่นกัน ซึ่งกล่าวในบทที่ ๒ ว่าด้วยประชาชนพลเมืองชาวสยาม หัวข้อที่ ๘ ว่า
“ตำแหน่งและหน้าที่ราชการในกรุงสยามจะมีความสำคัญก็ขึ้นอยู่ตรงนี้และ บรรดาศักดิ์พระยา (Pa-yà) ,
อ อ ก ญ า ( Oc-yà), อ อ ก พ ร ะ ( Oc-Prà), อ อ ก ห ล ว ง ( Oc-Loüang), อ อ ก ข ุ น ( Oc-Coune),

ออกหมื่น (Oc-Meüing), และออกพัน (Oc-Pan) ซึ่งไม่การระบุว่า ตำแหน่ง (Pa-yà) ที่เป็นเจ้าสืบวงศ ์
ครอบครองขึ้นตรงต่อสยามนัยยะนี้แสดงเห็นว่าเจ้าผู้ครองเมืองแม่ตาก (ซาก,ชคราว,ชากังราว,ชาการาว?) มิได ้
อยู่ในราชวงศ์เดียวกันกับพระเจ้าแผ่นดินกรุงสยาม ดังนั้นผู้ศึกษาจึงมีความคิดเห็นว่า เจ้าเมืองตากนี้ น่าจะเปน
็
เจ้าเมืองซาก,ชคราว,ชากังราว,ชาการาว) ที่เป็นราชวงศ์มังรายและมีการเรียกขานตำแหน่งเจ้าเมืองว่า
“พญา/พระญา” ตามความนิยมของคนล้านนา
ู
๔. จดหมายเหตลาลแบร์ ได้ยังระบุสถานที่หนึ่งนั้นคือ “ทะเลสาบเชียงใหม่” ซึ่งจากข้อมูลท ี่
ุ
ึ
ลาลูแบร์บันทกว่ามีการสับสนว่าตกลง “ทะเลสาบเชียงใหม่” มีอยู่หรือไม่ แต่นักภูมิศาสตร์ของชาวฝรั่งเศสท ี่
ู้
ุ
ี
เข้ามาพร้อมกับลาลูแบร์ได้ยืนยันว่า “ทะเลสาบเชยงใหม่” เป็นต้นกำเนิดของแม่น้ำโดยผแปลจดหมายเหตได ้
เข้าใจด้วยตนเองว่าน่าจะเป็นแม่น้ำเจ้าพระยา ซึ่งผู้ศึกษามีความคิดเห็นต่างซึ่งแม่น้ำดังกล่าวนั้นน่าจะเป็น
แม่น้ำน่านมากกว่าเนื่องจาก ผู้ศึกษาได้พบ หนองน้ำขนาดใหญ่ที่อยู่ในเขตตำบลด่านแม่คำมันกับตำบลพระ
เสด็จ (เดิมตำบลทุ่งยั้ง) อำเภอลับแลที่เรียกว่า “บึงมาย” ซึ่งเป็นหนองน้ำที่รองรับน้ำจากลำน้ำแม่พร่องอันเป็น

สายน้ำหลักที่หล่อเลี้ยงชาวเมืองลับแลงและเมืองทุ่งยั้งหลังจากนั้นก็น้ำจากบึงมายก็จะไหลลงไหลลงคลองละมุ
งออกคลองกล้วยแล้วลงแม่น้ำน่านที่ตำบลคอรุม อำเภอพิชัย จังหวัดอุตรดิตถ์ (ตามภาพที่ ๕๔ )
ดังนั้นทะเลสาบเชียงใหม่ที่ปรากฏในจดหมายเหตุลาลูแบร์นั้นน่าจะหมายถึงบึงมายอันเป็น
หนองน้ำขนาดใหญ่ที่อยู่ในเขตอำเภอลับแลจังหวัดอุตรดิตถ์

๒.๒ ÁSIA DE JOÁO DE BARROS
ในเอกสารบันทึกเอเชียของโจอาร์ เดอบารอส นักเดินทางชาวโปรตุเกสที่เข้ามาในสมัยสมเดจ
็
พระรามาธิบดีที่ ๒ แห่งกรุงศรีอยุธยาความว่า “ Porque fay hum poderofo rio chamado Menam,que
na lingua dellesquçr dizer máem das águas : 0 qual vem fendendo dalto a baixo todo o reyno
de Siam,começando no lágo Chaimay โดยแปลความโดยว่า เพราะมีแม่น้ำสายใหญ่ที่เรียกว่า “แมน้ำ”
่
ี
ซึ่งในภาษาของพวกเขาไม่ได้หมายถึงการพูดถึงน้ำที่ดที่สุด ซึ่งได้แยกออกจากเบื้องบนลงทั่วเมืองสยาม เริ่มท ี่
ทะเลสาบไชยมัย (เชียงมาย)

การศึกษาเปรียบเทียบสมมุติฐานเมืองซาก (ทราก) ฯ
หน้า ๑๐๐