Page 588 - หนังสือเมืองลับแล(ง)
P. 588
๓. จารึก
๓.๑ จารึกวัดอโสการาม
ในจารึกวัดอโสการาม พ.ศ. ๑๙๕๖ ซึ่งจารึกโดยภาษาขอมบาลีในสมัยพระมหาธรรมราชาท ี่
ี
๒ (ไสลือ) โดยในจารึกระบุถึงขอบขัณฑสีมาของรัฐสุโขทัยและคำปริวรรต ว่า “ปจฺฉิมานุทิสาภาเค เอตํ รฏฺฐสมํ
ั
อกา อุตตเรกา ว รฏฐญจฺ..........ชวาชกํ รัฏฺฐสีมํ ถเปตฺวาน” ซึ่งปรากฏในจารึกด้านที่ ๒ ของจารึก ในบรรทดท ี่
๑๕-๑๖ จากเนื้อความที่ปรากฏในจารึก ผู้ศึกษาได้ให้พระมหาธวัชชัย ทินฺโนภาโส (ปธ.๗) วัดราชมณเฑียร
จังหวัดเชียงใหม่ แปลภาษาไทยพบว่าจารึกดังกล่าวกล่าวถึงว่า “บรรดาทิศน้อยใหญ่ทิศสุดท้าย ยังมีรัฐสีมา
หนึ่งที่อยู่ทางทิศเหนือ ซึ่งเป็นรัฐสีมาที่พระมหาธรรมราชา ได้สร้างรัฐสีมาชวาชกัง” เมื่อนำเนื้อความที่แปล
ี่
ั
เป็นภาษาไทยนั้นมาวิเคราะห์พบว่า เมืองชวาชก เป็นเมืองที่นั้นเป็นเมืองทอยู่ในความปกครองของรัฐสโขทย
ุ
ํ
ุ
ิ
ิ
ซึ่งตั้งอยู่ทศเหนือของศูนย์กลางอาณาจักรสุโขทย (ปัจจุบันคืออุทยานประวัตศาสตร์สโขทัย) เมื่อเทยบกับแผน
ั
ี
ที่ปัจจุบันพบว่า ตำแหน่งเมืองโบราณที่อยู่ในทิศเหนือของรัฐสุโขทัยน่าจะเป็นตำแหน่งเมืองทุ่งยั้งและลับแล
เนื่องจากพิจารณาจากบทความจากวารสารเมืองโบราณ ทุ่งยั้ง คือ นครสระหลวงในจารึกสุโขทัยพบว่าเมืองทง
ุ่
ยั้ง “เป็นเมืองโบราณขนาดใหญ่ไล่เลี่ยกันกับเมืองสุโขทัย ศรีสัชนาลัย และพิษณุโลก ทั้งยังมีโบราณสถาน
ี
ี่
โบราณวัตถุทมีอายุอยู่ในสมัยสุโขทัยตอนต้นเช่นเดยวกัน ตลอดจนตั้งอยู่ในตำแหน่งทางภูมิศาสตร์การเมืองท ี่
สัมพันธ์กับเส้นทางคมนาคมกับบ้านเมืองภายในและภายนอกได้รอบทิศและมีพบแหล่งโบราณคดีในบริเวณ
้
เมืองทุ่งยั้งเพียงแห่งเดียวคือ เวียงเจ้าเงาะ ที่มีผู้พบกลองสำริดและภาชนะสำริดสมัยราชวงศ์ฮั่น ซึ่งไดนำมาจด
ั
แสดงไว้ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร ทำให้เกิดความคิดว่าเวียงเจ้าเงาะ คือ เมืองในสมัยก่อน
ั
ประวัติศาสตร์ที่มีอายุแต่ ๒,๐๐๐ ปีลงมา ดังนั้นเมืองชวาชกํที่ปรากฏใน จารึกวัดอโสการามผู้ศึกษาสนนิษฐาน
ว่าน่าจะเป็นที่ตั้งของเมืองทุ่งยั้ง+ลับแลงซึ่งตั้งอยู่ทางทิศเหนือของศูนย์กลางรัฐสุโขทัยตามภาพแผนที่ ๕๖
ตำแหน่งที่ตั้งเมืองทุ่งยั้ง + ลับแลง
ศูนย์กลางรัฐสุโขทัย
ั
ี่
ภาพที่ ๕๖ แผนท ตำแหน่งศูนย์กลางของรัฐสุโขทยกับตำแหน่งของเมืองทุ่งยั้งและลับแลง
ที่มา : https://earth.google.com/web/
@17.0264588,99.71120864,60.96035651a,6893.59582079d,35y,0h,0t,0r/data=Mic
KJQojCiExTTlkWEZsV1dDNXlTRndyaHRqVFczYkd6QkY3TFZlZFc
การศึกษาเปรียบเทียบสมมุติฐานเมืองซาก (ทราก) ฯ
หน้า ๑๐๒
