Page 52 - STAV broj 260

DRUŠTVO

Iako u Bihaću više nema Jevreja, tragovi njihovog

postojanja još su vidljivi

MALOBROJNA, ALI

UTJECAJNA ZAJEDNICA

Bihaćki Jevreji bili su većinom trgovci i zanatlije. Među bihaćkim

Jevrejima bila je i medicinska sestra, apotekarska laborantica,
Piše: Fahrudin VOJIĆ tapetar, geometar, ali i nekoliko ljekara i sudija, te veterinara,
profesora i knjigovođa. Godine 1910, kada ih je bilo najviše,
u Bihaću je živjelo tek 128 Sefarda i 37 Aškenaza

U Jevreji došli iz Sarajeva i Banje Luke. Njihov većim gradovima Bosne i Hercegovine, toga
Bihaću danas nema Jevreja, ali po-
u Bihaću nije bilo i oni su se mirno uklju-
stoje tragovi njihovog bivstvova-
broj u Bihaću uvijek je bio mali. Najprije
nja na ovim prostorima. Jevrejsko
su dolazili muškarci, a nakon što bi se snaš-
čili u rad Sefardske jevrejske opštine, koja
groblje u Ulici Isaka Samokovlije
vremenom je broj Jevreja u Bihaću rastao,
ispod brda Islamovac i natpis iznad neka- li, u Bihać bi doveli žene, djecu i rođake. S je osnovana između 1903. i 1904. godine.
“Sastajanja i službe su se odvijale u kućnom
dašnje trgovine “Arona Kavezona” u samom ali nikada nije prešao broj od 165 osoba, ambijentu”, navode Danon J. i Stošić V.
centru grada tragovi su koji svjedoče o živo- koliko ih je bilo 1910. godine. Prema njihovoj monografiji, nije bilo
tu Jevreja u Bihaću. Talas priliva Jevreja na ni jedne jevrejske porodice u kojoj neko od
Balkan počinje krajem 15. stoljeća, u vrijeme BIHAĆKE SEFARDSKE PORODICE članova nije prošao kroz Gimnaziju Bihać.
kada je Španija došla pod vlast katoličkog Bihaćki Jevreji bili su većinom trgovci i Malobrojna djeca koja nisu mogla završiti
vladara. Zbog različitih tortura i progona, zanatlije. Među bihaćkim Jevrejima bila je ovu školu izučavala su zanate. U Bihaću je
godine 1492. započinje jevrejsko iseljavanje i medicinska sestra, apotekarska laboranti- pred sami Drugi svjetski rat živjelo 35 je-
u zemlje pod vlašću Osmanske carevine, u ca, tapetar, geometar, ali i nekoliko ljekara i vrejskih porodica i pet samaca.
kojima se prema njima postupalo ljudski, u sudija, te veterinara, profesora i knjigovođa. “Jevreji Bihaća uglavnom su bili sitni tr-
duhu vjerskih sloboda i demokratije. Ondje U Bihaću je 1910. godine živjelo 128 govci i zanatlije: obućari, limari, instalateri,
su bili poznati kao Sefardi, što znači Španci. Sefarda i 37 Aškenaza. Iste godine u cijelom opančari, sajdžije, brijači i kožari, koji su ži-
“Prema istorijskim pokazateljima, sma- Bihaćkom okrugu živjelo je 206 Sefarda i vjeli od svog rada i dosta skromno. Bilo je tu
tra se da je tom prilikom u vremenskom 69 Aškenaza. Aškenazi su bili u Bihaću u i sirotinje koju je zbrinjavala opština, zatim
periodu od 2. vijeka i dalje iz Evrope na manjini i, bez obzira na sve otpore i netrpe- jedna medicinska sestra, jedna apotekarska
Balkansko poluostrvo, unutar granica ra- ljivosti u odnosima između Sefarda i Aške- laborantica, jedan tapetar, jedan geometar,
stuće Otomanske imperije, doseljeno oko naza, domaćih i stranih Jevreja, prisutne u nekoliko ljekara, sudija, učiteljica, veterinar,
300.000 duša, pa prema tome, sagledavajući
sve kroz istorijski slijed, može se slobodno Sinagoga u Bihaću
reći da je jevrejska zajednica na Balkanu,
u samoj Bosni i Hercegovini, u svom do-
sta složenom procesu nastajanja, brojčanog
rasta i snaženja, ključno rezultat masovni-
je pojave prognanih Jevreja krajem XV i
početkom XVI vijeka, nakon njihovog et-
ničkog izgona, a potom i egzodusa sa Ibe-
rijskog poluotoka, s tim da se mora imati
u vidu da su jevrejske kolonije postojale u
Sredozemlju i u Maloj Aziji i prije turskih
osvajanja ovih područja”, navode Danon
J. i Stošić V. u knjizi Memoari na holokaust
Jevreja Krajine, u izdanju od 2010. godine.
Nema tačnih historijskih podataka o vre-
menu dolaska Jevreja u Bihać, ali se pouzda-
no zna da su u ovaj dio Bosne i Hercegovine

52 27/2/2020 STAV