Page 46 - STAV broj 407

DRUŠTVO

Clemens Ruthner dodaje kako
su imali namjeru naprave
knjigu u kojoj će biti tekstovi
i onih koji kritikuju Handkea,
ali i onih koji ga podržavaju,
no ovi potonji odbili su
učestvovati. Zbornik je, dodaje
on, poput bombe odjeknuo u
naučnoj zajednici njemačkog
govornog područja.

neke aspekte ovog estetskog i ideološ-
kog fenomena.
Knjiga je, kako kaže Vahidin Prelje-
vić, profesor na Odsjeku za germanisti-
ku Filozofskog fakulteta Univerziteta u
Sarajevu, nastala iz nekog vida dvostru-
kog napora – naučnog interesa za knjigu Njemačkoj, koji su vodili debatu, pozna- poput Handkeove etičke odgovornosti i
i društvenog interesa. Mnogi od autora je historiju Balkana. U svom eseju on se izvrtanja historijskih činjenica. Istina,
priloga za ovu knjigu su tokom debate o bavi nečim što je itekako povezano s tim književnost može sebi dopustiti da zatvori
dodjeli Nobelove nagrade Handkeu na- neznanjem – postkolonijalizmom, koji se oči pred historijskim činjenicama, ali ne
stupali kao glasovi protesta. u ovom slučaju najčešće ogleda u tome da može sebi dozvoliti da se ruga ljudskim
“Ovo je knjiga o jednom značajnom učesnici rasprave u Njemačkoj i Austri- patnjama i tragedijama.
autoru na njemačkom jeziku i o njegovom ji, ali i mediji na njemačkom govornom Alida Bremer, autorica jednog priloga
uplitanju u ideologiju koja je nanijela području, potpuno iz rasprave isključu- u ovoj knjizi, govoreći o postkolonijaliz-
veliko zlo na Balkanu. Knjiga postavlja ju glasove s Balkana. Kao da ne posto- mu, ispričala je kako su njemački mediji
neka principijelna pitanja: odnos knji- je. Kada se govori o postkolonijalizmu, za Handkeov 80. rođendan bili preplav-
ževnosti i ideologije, propituje granice obično se misli na afričke postkolonijalne ljeni hvalospjevima na njegov račun. Niko
slobode umjetnosti, ali i pitanje tehnika države, ali se iz vida gubi činjenica da u nije želio čuti glasove protivljenja, nikome
i motiva negiranja realnosti, negiranja srcu Evrope imamo postkolonijalne dr- nije bila važna etička dimenzija Handke-
zločina genocida. Neki tekstovi u knjizi žave – na Balkanu. Iako se o postkoloni- ovih djela. U svome radu Bremer je do-
osvjetljavaju polja koja su danas izuzetno jalizmu ne govori u kontekstu Balkana, sta pažnje posvetila i pojmu balkanizam.
bitna – balkanizam, ideologiju, te post- to ne isključuje postkolonijalni odnos Balkanizam je, objašnjava profesor
kolonijalizam”, kaže Preljević. prema ovome dijelu Evrope. Preljević, termin koji govori o slici Bal-
Ruthner dodaje kako su imali namje- kana onako kako je izgrađena na Zapa-
NEPOZNAVANJE HISTORIJE BALKANA ru napraviti knjigu u kojoj će biti tek- du i u kojoj se imaginira ovaj prostor kao
Uz Preljevića, domaćin razgovora o stovi i onih koji kritikuju Handkea, ali prostor primitivnog, sirovog, civilizacij-
knjizi u Goethe institutu u Sarajevu u i onih koji ga podržavaju, no ovi potonji ski nedovršenog, zaostalog itd. Uglavnom
utorak 20. decembra bio je i Clemens Rut- odbili su učestvovati, tako da smo dobi- to korespondira sa slikom ili metaforom
hner, za kojeg Preljević kaže da je rođeni li kompilaciju kritičkih osvrta. Zbornik Indijanaca koju koristi i Handke. Bal-
Austrijanac, ali je neka vrsta gastarbajtera je, dodaje on, poput bombe odjeknuo u kanizam je kao shema opažanja nastao
jer predaje na Trinity Collegeu u Dublinu. naučnoj zajednici njemačkog govornog na Zapadu, ali on se njeguje i iznutra na
Ruthner kaže da je čest gost u Saraje- područja, te se nada da će pokrenuti teme različite načine. U svakom slučaju, te
vu, voli ovaj grad, ali ovaj grad i njegova
historija područje su njegovog naučnog
istraživanja.
Prema Ruthnerovim riječima, deba-
ta o Handkeu započela je mnogo ranije,
od trenutka kada je objavljeno da je on
dobitnik Nobelove nagrade, započela je
još devedesetih godina dok je Agresija na
Bosnu i Hercegovinu uveliko trajala. On
smatra da je Handke mogao tu debatu za-
ključiti 2019. godine, kada je primao No-
belovu nagradu, riječima izvinjenja, no,
on je samo podgrijao raspravu svojim ra-
dikalnim stavovima.
Prateći tu debatu, kaže Ruthner,
primijetio je da malo ljudi u Austriji i

46 23/12/2022 STAV