Page 87 - STAV broj 356 - 357

je jedan učenjak upitao Eufemija kojoj je učenjačku pozadinu i ugled među musli- U tako kritičnoj situaciji novo
obali Sicilija bliža, afričkoj ili evropskoj. manima, tako da su njegove kritike upere-
Saznavši odgovor, zaključio je: “Da sam ne protiv emira bile posebno teške. Stoga vodstvo vojske odlučilo je
ptica, ne bih odletio tamo.” ga je emir rado postavio za vođu invazije, vratiti se u Ifrikiju, ali kada
Problem je predstavljalo i to što je iz- htijući tako da ga se, barem nakratko, ri-
među Aglabida i Bizantije bilo sklopljeno ješi. Iako je imao više od šezdeset godina, su vidjeli da su pred njihovim
primirje. Međutim, saznavši od Sicilija- Asab b. el-Furat prihvatio se zapovjedniš- brodicama ispriječene
naca koji su se tu zadesili da se na Siciliji tva i nakon kratke plovidbe iskrcao se s
drže neki zarobljeni muslimani, primirje vojskom na zapadnoj obali Sicilije, u Ma- bizantske i mletačke flote,
je proglašeno prekršenim i određeno je cari. Bilo je to ljeta 827. godine, nekoliko spalili su svoje brodove te se
skupljanje vojske. godina nakon što su andaluski izgnanici
iz Aleksandrije osvojili Kretu. povukli u unutrašnjost. Na
ALIM VOJSKOVOĐA juriš su osvojili grad Mineo
I za vrijeme prvih Aglabida dolazilo VOJSKA KOJU ČINE I SLAVENI S
je do napada na Siciliju, ali do te 827. go- BALKANA i Agrigento. Opsjeli su čvrsti
dine nije se još pomišljalo na osvajanje. Osvajanje Sicilije nije teklo tako lah- Kastrođovani (današnja
Dijelom inspirirano ranosrednjovjekov- ko kao osvajanje Španije. Naprotiv, mu-
nom “realpolitikom” u nastojanju emi- slimanima je trebalo čitavih 75 godina da Enna) i u međuvremenu
ra Zijadetullaha da se riješi nemirnih zavladaju većinom otoka, a prema nekim počeli čak kovati svoj novac,
faktora, a proglašenjem džihada stekne historičarima i 130, ovisno o tome kako
imunitet od kritika koje su prijetile da se posmatra uspostava vlasti nad nekim što pokazuje da se odmah
rezultiraju njegovim svrgnućem s vlasti, izoliranim bizantskim enklavama. Vojska radilo na uspostavljanju
osvajanje Sicilije bila je i logična poslje- koju je predvodio Asad činili su Arapi,
dica svih prethodnih pomorskih napada. Berberi i Saqaliba, robovi-vojnici Slaveni redovne vlasti.
S obzirom na najmanje dvije obustavlje- porijeklom najviše s Balkana, koji će dati
ne invazije, pravo je čudo da se ono nije ime čitavom kvartu Palerma jednom kada od koje je Asad umro. U međuvremenu
desilo i ranije. ga muslimani osvoje. Neposredno nakon su Bizantijci poslali pojačanje.
Za zapovjednika vojske od, kako se početka invazije njima će se pridružiti i U tako kritičnoj situaciji novo vodstvo
navodi, deset hiljada (srednjovjekovnim grupa španskih muslimana, kako onih s vojske odlučilo je vratiti se u Ifrikiju, ali
procjenama veličine vojski nije nikada Iberije, tako i onih koji su nedavno do- kada su vidjeli da su pred njihovim bro-
vjerovati, ali ova se doima realnom) po- vršili osvajanje Krete. dicama ispriječene bizantske i mletačke
stavljen je Asad b. el-Furat, najveći islam- Neposredno nakon iskrcavanja, mu- flote, spalili su svoje brodove (potez koji
ski autoritet u aglabidskoj politeji, a tako slimani su se sukobili s vojskom genera- se veže i za osvajanje Španije i za osvajanje
i najveći kritičar njihove vlasti. Kao uče- la koji je ranije bio ugušio Eufemijevu Krete) te se povukli u unutrašnjost. Na
nik Muhammeda eš-Šejbanija, Ebu Jusufa pobunu. Sam Eufemije, koji je za osva- juriš su osvojili grad Mineo i Agrigento.
i Malika b. Enesa, imao je besprijekornu janje Sicilije bio ono što je knez Julijan Opsjeli su čvrsti Kastrođovani (današnja
bio za osvajanje Španije, enigmatična je Enna) i u međuvremenu počeli čak kova-
figura. Čini se da je na početku pomagao ti svoj novac, što pokazuje da se odmah
muslimansku vojsku, ali kasnije prela- radilo na uspostavljanju redovne vlasti.
zi u Kastrođovani, najčvršću utvrdu u Opsada Kastrođovanija nije uspjela, pa su
centru Sicilije, u nadi da će ga narod Si- se povukli u Mineo, gdje je strateg Sici-
cilije nakon poraza njegovog neprijatelja lije Teodot zauzvrat opsjeo osvajače. Na
ponovo prihvatiti za vladara i zajedno s kraju 829. godine u muslimanskoj vlasti
njim izboriti se protiv napadača koje je bila su samo dva grada, Mineo i Macara.
on sam pozvao. Međutim, nedugo posli- Naredne godine Zijadetullah šalje
je toga ubili su ga njegovi sunarodnjaci. pojačanje iz Ifrikije, a iz Andalusa pod
Za razliku od Vizigota kojih stotinu vodstvom Berbera Asbaga b. Vekila do-
godina prije, Sicilijanci su mudro izbjega- lazi jak odred dobrovoljaca. Obnovljeni
vali sukobljavanje s osvajačkom vojskom novim snagama, muslimani pobjeđuju
na otvorenom. U takvom slučaju, musli- bizantsku vojsku, koja se ponovo povla-
mani su se dali u marš prema Sirakuzi, či u Kastrođovani. Tako osvježeni usmje-
glavnom gradu otoka. Na tom putu primili ravaju svoj napad prema Palermu, koji
su delegaciju Bizantijaca koji su istupili opsjedaju augusta 830. godine. Sljedeće
sa zahtjevom da plate džizju, ali to bješe godine Palermo je osvojen i od tada po-
samo varka s ciljem da se dobije na vre- staje sjedište islamske vlasti na Siciliji.
menu. Tribut nikada nije bio sakupljen, Veliki grad ili Balarm uskoro će zasjeniti
a Sirakuza u međuvremenu bi dodatno sve druge gradove na Siciliji bogatstvom
utvrđena. Iako nisu imali opsadnih spra- i veličinom. Time je prva, kritična faza
va i dovoljno velikih brodova za blokadu, osvajanja završena.
muslimani su je, kao više od pola stoljeća
prije toga, opsjeli. Opsada je trajala skoro DALJNJE BORBE, NEMIRI I POBUNE
godinu i, čini se, opet je malo nedostajalo Sicilija se od davnina dijeli na tri re-
Italija
početkom da taj veliki grad padne, s obzirom na to gije ili “doline”: Val di Macara na istoku,
drugog da su branitelji nudili primirje. Međutim, Val di Noto na jugoistoku i Val Demone
milenija redove muslimana je pogodila glad i kuga, na sjeveroistoku. Muslimani su vlast prvo

STAV 31/12/2021 87