Page 84 - STAV broj 356 - 357

DRUŠTVO

Od Sicilije do Siqiliyye

KAKO SU
Piše: Nermin ŠEHIĆ

U MUSLIMANI
samom srcu Mediterana leži Si-
cilija. Od Apeninskog poluotoka
dijele je uzana Mesinska vrata,
čijim su stranama u antici bdjele
Scila i Haribda, a od Afrike tek nešto oko
on, budući da je u centru, objedini sve OSVOJILI
160 kilometara Homerovog “prešumnog
mora”. I kao da bi sama burna historija
tog najvećeg otoka Mediterana htjela da
ono što negdanji rimski “mare nostrum”
prevratima, pobunama i osvajanjima, čije NAJVEĆI OTOK
čini svačijim (i ničijim), Sicilijom su sto-
ljećima vladali najraznovrsniji vladari, od
Rimljana do aragonskih kraljeva. U tim

Kirkine čari mi “Bosniaci” dobro znamo,
svoj pečat zorno ostaviše i – muslimani,
mahom Arapi i Berberi, koji su otokom MEDITERANA
vladali 250 godina, a živjeli na njemu
četiri stoljeća.
Dok je historija Andalusa i muslimana
Španije dobro poznata u svojim osnovnim Osvajanje Sicilije nije teklo tako lahko kao osvajanje Španije.
značajkama, historija islamske Sicilije
prekrivena je debelim velom neznanja, Naprotiv, muslimanima je trebalo čitavih 75 godina da zavladaju
previđanja i nezainteresiranosti za bilo većinom otoka, a prema nekim historičarima i 130, ovisno o tome
koju povijest nenapisanu “pobjedničkom”
rukom in nomine Patris. Svedena tako na kako se posmatra uspostava vlasti nad nekim izoliranim bizantskim
fusnotu u pokojem predgovoru Danteo-
voj komediji, islamska Sicilija nastavlja da enklavama. Vojska koju je predvodio Asad činili su Arapi, Berberi i
živi u tragovima pored puteva Via Appia, Saqaliba, robovi-vojnici Slaveni porijeklom najviše s Balkana, koji će
Via Popilia i posebno Via Pompeia, u sjeni
“vatrene planine” (kako muslimani zva- dati ime čitavom kvartu Palerma jednom kada ga muslimani osvoje.
še vulkan Etnu), u jeziku, na trgovima,
u hrani, ruševinama, drevnim palačama,
ocrkvenim džamijama i, smijemo li reći,
genima i posebnom temperamentu Gari-
baldijevih sunarodnjaka.
Možda i najprimjetniji trag prisustva
muslimana Arapa na jugu Evrope danas
predstavlja malteški jezik, koji je i sam,
mada većinom i osnovom semitski, mješa-
vina raznih utjecaja. Bilo kako mu drago,
poznavanje historije muslimana Sicilije i
njihovog emirata svakako doprinosi ra-
zumijevanju potonjeg razvitka juga Ita-
lije, genezi križarske ideje, ali i klicama
renesanse, te posebno evoluciji odnosa
između srednjovjekovnog islamskog i
kršćanskog svijeta.
Za razliku od vizigotske Španije, osva-
janje Sicilije bio je dug i mukotrpan proces
kojim su bili zahvaćeni i dijelovi Južne
Italije te Sardinije. No, prijelomnoj 827.
godini, kada s prvim pravim osvajanjem
nastupa i uspostavljanje islamske vla-
sti na otoku, koja se sporo, ali efektivno
širila, prethodilo je skoro dva stoljeća
napada, pomorskih ekspedicija i ratnih Tragovi muslimanskog Palerma

84 31/12/2021 STAV