Page 62 - STAV broj 335

DRUŠTVO
DRUŠTVO

Od saveznika do neprijatelja

ABD EL-KRIM, JEDAN

OD PRVIH MODERNIH

MUSLIMANSKIH LIDERA

Vojna pobjeda nad Špancima otkrila je svijetu jednog od

prvih modernih muslimanskih lidera. Osvanuo je na naslovnici
magazina Time od 17. augusta 1925. godine. Američki novinar
Piše: Nedim HASIĆ
koji je zbog njega otputovao u Rif ostao je zaslijepljen Abdom

el-Krimom, “čovjekom koji je toliko puta pobijedio Špance
da sada više ne spavaju od straha”.

“Annual”, kako ga nazivaju Španci, ili
“Anwal”, kako mu je naziv među Berberi-
ma u Maroku, najveća je vojna katastrofa
u historiji Španije. To je naziv za dan kada
su marokanske snage pod vodstvom Abda
el-Krima ubile oko 12 hiljada španskih voj-
nika. Sve se desilo 22. jula 1921. godine,
prije tačno stotinu godina, u dijelu Maroka
zvanom Rif. Taj je težak vojni poraz obilje-
žio modernu historiju Španije, opteretio do
danas odnose Maroka i Španije, a dobrim je
dijelom zaslužan i za španski građanski rat.

BRAĆA IZ RIFA
Rif je planinska zemlja, mjesto na ko-
jem su se uvijek preklapali interesi drugih
država i međusobni sukobi lokalnih ber-
berskih plemena. Španija i Francuska su ih
uvijek potpirivale, sponzorirajući čas jedne,
čas druge. El-Krimova porodica vladala je
regionom Kabyle, jednim od najvažnijih u
Rifu, a njihovi dobri odnosi i naknade koje
su za to primali sa Španijom omogućili su
im da pošalju Abda el-Krima na studije
na Univerzitet u Fezu, a njegovog brata u
Španiju, gdje je dobio stipendiju.
Abd el-Krim rođen je u selu Ajdir, koje
je pripadalo frakciji najveće i najmnogoljud-
nije berberske grupe u Rifu. Otac mu je bio
pismen i učen čovjek koji je imao značajan
utjecaj na događaje i ljude unutar i van nji-
hovog kraja, a 1880-ih ga je marokanski sul-
tan imenovao za kadiju. Već 1902. godine
španske su vojne vlasti Krimovog oca na-
zvale “moro amigo” (“prijateljski Maor”),
a primao je mjesečnu naknadu za podršku
španskim obavještajcima. Ta je veza dugo

62 6/8/2021 STAV