Page 72 - STAV broj 259

KULTURA

da je zauzvrat nagrađen veoma uglednim Koliko je položaj glavnog sokolara to nije sve. U toku sokolarske službe,
položajem glavnog carskog sokolara ko- na dvoru osmanskog sultana bio bitan, kako to bilježi Batuhan İsmail Kıran,
jem su svi ostali sokolari polagali račun. govori i podatak da su na taj položaj bivali su oslobađani i davanja poreza,
O tome detaljno pišu i Beyânî i Kınalızâ- dolazile osobe od vladarevog najvišeg a obaveza im je bila u određenim in-
de, a Ibrahim Pečevi u svojoj Historiji bi- povjerenja, odnosno činovnici koji su tervalima javljati se majstorima soko-
lježi da je nakon toga počeo Derviš-pašin bili zaduženi za njegove posebne sul- larima i predstavljati im sokolove koje
strjeloviti uspon do najužeg kruga duž- tanske odaje ili, što bismo danas re- su dresirali. Na iskraju, u carstvu koje
nosnika od najvišeg sultanovog povjere- kli, šefovi kabineta i sekretari carskog se smatralo kulturnim i civilizacijskim
nja. Pečevi bilježi da je naš Mostarac u ureda. Bitnim se nadaje i podatak da nasljednikom Seldžučkog carstva, čiji
tom periodu prisustvovao najvažnijim su osobe vješte u dresiranju sokolova su zaštitni znak bili sokolovi, tim je
sastancima koje je sultan održavao s naj- i ostalih ptica grabljivica koje je plem- pticama poklanjana posebna pažnja, a
bližim saradnicima. Drugim riječima, u stvo koristilo u lovu dobivale na raspo- sultan je zbog prestiža morao posjedo-
tom trenutku imao je status ekvivalentan laganje timare i na prostoru Balkanskog vati samo najbolje dresirane primjerke
današnjem položaju savjetnika. Samo što poluotoka baštine koje su bile nasljed- u poznatom svijetu tog doba.
je on bio savjetnik najmoćnijem čovjeku ne, uprkos činjenici da korisnici nad Prema tome, položaj o kojem je
tog vremena. tim posjedima nisu dobivali tapije. I u određenoj sferi društvenog bivanja
ovisio ugled velikog sultana za sobom
U Mostaru je sagradio vrlo lijepu džamiju s munarom, a je povlačio ogromnu odgovornost, ali
isto tako i veliki utjecaj. Sokolare je
s druge strane ulice mekteb. Za uzdržavanje uvakufljuje poštovalo i tadašnje društvo, o čemu
devet dućana u gradu Mostaru, pet mlinova u jednoj govori djelo poznatog Indija Knjiga
o sokolovima (Bâz-nâme), u kojoj veli:
mlinici na Buni u blagajskom području i 130 hiljada “Sokolarstvo je, zaista, jedna posebna
zdravih dirhema. Zanimljiv je podatak da je prilikom vještina / Ma... ne reci da je vještina
nego da je keramet.”
No, nije samo čuveni Indi pisao
svake posjete Mostaru donosio pozamašne novčane o sokolarstvu. Profesor Istanbulskog
iznose koje je dodavao svom legatu univerziteta (İstanbul Üniversitesi)

72 20/2/2020 STAV