Page 58 - STAV broj 169
P. 58
DRUŠTVO
Tri faze u naučnom putu autora
“Pravopisa bosanskoga jezika”
Naučna
besputica
Senahida
Halilovića
U tragičnoj su zabludi intelektualci koji smatraju da je inkluzivnost
Piše: Hamza RIDŽAL novog pravopisa ispravan put u borbi za bosanski jezik. Borba za
hamza@stav.ba bosanski nije lingvistička, već politička. Ne može se lingvističkim
mehanizmima rješavati pitanje nominacije bosanskog jezika.
Novi Pravopis bosanskoga jezika Se- Stvaranje standardnog jezika, što je pisao i sam Halilović 1995.
nahida Halilovića izazvao je re- godine, tokom svoje druge razvojne faze, uvijek je politički čin
akcije kakve u našoj društvenoj
zajednici rijetko izazove jedna negirao bosanski kao zaseban jezik, daju- u disciplini koja se zove serbokroatistikom.
knjiga. Iako autor tvrdi da je riječ o dru- ći mu status varijante zajedničkog, kojeg Ovo tim prije, što nijedan drugi termin
gom dopunjenom izdanju, prije će biti da bi na osnovu historijskog iskustva, pre- nije u toj mjeri sveobuhvatan; iz njega se
se radi o potpuno novom normativnom ma Snježani Kordić, najutemeljenije bilo generišu svi ostali. (...) Ne vidim, lično,
priručniku utemeljenom na drugačijoj zvati srpskohrvatskim jezikom. Ipak, ne da bi naučnu disciplinu serbokroatistiku
jezičkoj politici od one na kojoj je bilo treba misliti da se Halilović time odrekao trebalo drugačije zvati, kao ni jugoslavi-
zasnovano prvo izdanje, objavljeno 1996. svih svojih ranijih stavova. Nije, barem stiku, bez obzira na bilo kakve izmjene
godine. Nezahvalno je proračunavati ko- ne onih koje je zastupao do 1992. godine. u političkoj sferi na ovim prostorima.”
liko novi pravopis ima veze s tim što je S PROMJENOM POLITIČKOG
Halilović potpisao Deklaraciju o zajednič- SISTEMA MIJENJAO SE I Druga faza na Halilovićevom nauč-
kom jeziku, ali činjenica da je to Halilović HALILOVIĆEV SVJETONAZOR nom putu bila je odbacivanja zajednič-
učinio u vrijeme izlaska novog pravopisa kog jezika te isticanje potrebe za normi-
iz štampe svjedoči više o Halilovićevim Tako je Halilović u svojoj knjizi Bo- ranjem i standardiziranjem bosanskog
marketinškim nego lingvističkim kvali- sanski jezik 1991. godine pisao: “Sve ono kao zasebnog jezika i kao izraza nacio-
tetama. Deklaraciju o zajedničkom jeziku što Srbi imenuju srpskim, Hrvati hrvat- nalne borbe za nezavisnost. “Posljednja
nije potpisao niko od lingvista koji su skim, Muslimani bosanskim, te narodni bitka koju bije jedan narod jeste ona za
učestvovali u izradi normativnih jezič- govori i književni jezik Crnogoraca, plus (standardni) jezik. Ovo ističu autori koji
kih priručnika u Srbiji, Hrvatskoj i Cr- govori i književnojezička aktivnost svih su svjesni važnosti standardnoga jezika
noj Gori. Tim je potpisom novi pravopis onih koji se ne osjećaju u nacionalnom kao osnove kulturnoga identiteta, čini-
izgubio legitimitet normativa bosanskog smislu pripadnicima spomenuta četiri oca koji bitno određuje okvire nadosob-
jezika jer je Halilović, stavljajući svoje ime naroda, a aktuelno i kulturno-povijesno ne identifikacije, kojim se prevladavaju
među potpisnike Deklaracije, eksplicitno pripadaju istome jeziku, čini sadržinu ter- prostorne i vremenske raznolikosti”, pi-
mina najvišega reda – srpskohrvatski jezik. sao je Halilović u brošuri Bosanski jezik
Tom je imenu, dakle, rezervirano mjesto u izdanju Pres-centra Armije Republike
na hijerarhijskom vrhu terminosistema Bosne i Hercegovine. Tada Halilović, pro-
buđen četničkim granatama, nije sanjao
58 31/5/2018 STAV
