Page 54 - STAV broj 271

DRUŠTVO

razvoj islamske ekonomije u Crnoj Gori
i savjetnik u Opštini Ulcinj.
Na pitanje da li bi ramazanski top do-
prinio afirmaciji islama, Bošnjaka, u kon-
tekstu tradicije i turizma u Crnoj Gori,
novinar Adel Omeragić kaže za Stav da
je, pored Rožaja i Petnjice, potrebno ob-
noviti ovu tradiciju i u drugim gradovima
u kojima su muslimani većina, ali i gdje
su manjina: “Ima prostora da se ova tra-
dicija obnovi u Plavu, Gusinju, Bijelom
Polju, Tuzima... Riječ je o tradicionalnom
ramazanskom običaju i smatram da niko-
me ne bi smetalo.”
Ramazanski top bio je aktivan 50-tih
godina prošlog stoljeća u Pljevljima, a na-
tokom ramazana. A isto to da se primi- lazio se na mjestu gdje je sad Hotel “Gold”.
jeni i u Podgorici, procjenjujući da ova Iz njega je pucao Džemail Slijepčević.
naredba ima ‘veći politički efekat u naj-
mnogoljudnijem muslimanskom gradu’. SKOPLJE IMA ČARŠIJU, ALI NEMA TOP
I u drugim gradovima i varošima poput Skoplje je jedan od gradova pobra-
Tuzi bilo je ovakvog načina oglašavanja tima Sarajeva, što je dovoljna osnova za
iftara i sehura uz doboše (albanske goče- pokretanje inicijative da Grad Sarajevo
ve). Ova praksa je bila prisutna i u Plavu, makedonskoj prijestolnici pokloni ra-
Gusinju, Kolašinu, Mojkovcu, Petnjici, mazanski top.
Rožajama, Pljevljima, i drugim pretež- Jasmin Redžepi, nevladin aktivista iz
no muslimanskim sredinama. Mještani Skoplja, kaže da za realizaciju ove ideje
barskog kraja Mrkojevići su pisali mo- treba uzeti u obzir više činjenica: “Sara-
lbe crnogorskim vlastima da im odobre jevo je već ranije Skoplju poklonilo sebilj,
pucanje iz topova, na što su im tadašnje ali nadležni mu još nisu našli mjesto jer
vlasti, kako se vidi iz arhiva, udovoljavali je stari dio grada prepun spomenika. Tu
uz puno poštovanje i uzajamni respekt”, je i pitanje nadležnosti između Grada i
navodi Redžemetović. općina, a složenost unutrašnjeg politič-
On naglašava da je veoma dobar znak kog stanja i odnosa sa susjedima otežava
oživljavanja takve tradicije, koja ima znake u Novom Pazaru je zaživio top, ali i u još redovne procese.” Potrebno je odrediti da
kulturne, vjerske i socijalne paradigme, nekim okolnim opštinama. Prve godine, li bi održavanje preuzele skopske općine
ponovno oglašavanje iftara topom (pran- na našu žalost, ali ne i iznenađenje, hu- s muslimanskom većinom ili Islamska
gijom) u mjestima u Crnoj Gori u kojima ligani su nam demolirali top, što je naiš- zajednica, što zavisi od lokacije na kojoj
žive muslimani. lo na ogroman odjek i osude u javnosti, bi bio postavljen top.
Rožaje je uz Petnjicu, najmlađu crno- tako da, kada smo ga ponovo postavili, Tradiciju ramazanskog topa na Koso-
gorsku općinu, obnovilo tradiciju rama- više se niko nije usudio da nešto kaže, a vu oživjeli su u Prizrenu. Top se nalazi na
zanskog topa. kamoli uradi na štetu ove tradicije. Evo, prizrenskoj tvrđavi Kaljaji. “Bio je ranije
“Teško je odrediti otkad postoji ideja već šesta godina u Rožajama se ova tradi- na Kaljaji pravi top s kojeg su oglašava-
da se ramazanski top vrati u Rožaje, ali cija ne prekida i, inšallah, ne planiramo li iftar, međutim, kako top, tako i čitavu
činjenica da blizu centra grada ima brdo da je prekidamo”, poručuje imam Hot. Kaljaju i džamiju na njoj razrušili su za
koje se zove Top i na kojem je, prema pre- Sve gradske džamije, odnosno njihovi vrijeme srpske vlasti na Kosovu. Sada je
danjima starijih džematlija i podacima iz mujezini čekaju pucanj topa da bi počeli Kaljaja obnovljena, a još uvijek džamija
historijskih dokumenata, bio upravo top s ezanom za akšam. nije. Umjesto pravog topa, sada se koristi
bila je motivacija da se ova tradicija ob- Ulcinj je grad lijepe i blage ramazan- improvizirani s kojim se oglašava vrije-
novi”, kaže nam Rejhan ef. Hot, glavni ske atmosfere koja je svake godine sve me iftara”, kaže za Stav Azmir ef. Jusufi.
imam Medžlisa IZ Rožaje. više izraženija. Ramazanski top svakako Ramazanski top bio bi odličan most
Studenti iz ovog grada koji su studira- bi bio autentičan dio ukupne ramazanske između bošnjačkih zajednica u Peći i dru-
li u Sarajevu predložili su ideju Medžlisu atmosfere. On je nekad postojao i koristio gim gradovima, svakako da Priština za-
da se obnovi ova tradicija, što se i desilo se za označavanje vremena iftara. Među služuje ovu hediju od Sarajeva.
2015. godine. Ulcinjanima i danas se koriste izreke “Je Iz poruka muftije Čokića i činjenice
“Mi iz Medžlisa smo, moramo prizna- li odjeknuo top?” i “Još koliko do topa?”. da je upravo MOS koordinirao obnovu
ti, bili malo skeptični s obzirom na to da “Ulcinj nema ramazanski top. Trenutno sarajevskog ramazanskog topa možemo
takvo nešto nije bilo prisutno u cijeloj re- pokušavamo da nabavimo jedan. Ideja sagledati važnost nastojanja administra-
giji, i to dugi niz godina, ali smo se ipak je da se oživi tradicija ispaljivanja topa cije Grada Sarajeva da se top vrati u našu
upustili u taj hairli projekt. Tako da je tog s ulcinjskog Starog grada prema moru. ramazansku tradiciju.
ramazana 2015. godine prvi put u San- Time bi se i Ulcinj pridružio sve većoj Veseli i obnova tradicije oglašavanja
džaku pukao top za iftar nakon mnogo, grupi gradova iz regije koji na takav tra- iftara bubnjem u Novom Pazaru i daje
mnogo godina. Moramo se pohvaliti da je dicionalni način upotpunjuju ramazansku motivaciju da istražujemo tradiciju na-
Rožaje bilo prvo koje je oživjelo ovu tra- atmosferu”, objašnjava nam Arsllan Haj- ših čaršija i da obnavljamo zaboravljene
diciju u Sandžaku. Nakon dvije godine, i dinaga, osnivač Udruženja za promociju i vrijednosti. n

54 14/5/2020 STAV