Page 71 - STAV broj 316

Nedžad Begović snima Film mobitelom (2011), koji je prika-
zan i nagrađen na brojnim filmskim festivalima širom Evrope.
Autor je i filma Sasvim lično, koji je svjetsku premijeru imao
na Tribeca filmskom festivalu u New Yorku, te dugometražnog
filma Jasmina. Njima treba dodati Jasmina Durakovića, Srđana
Vuletića, Elmira Jukića, Adisa Bakrača, Nenada Đurića, Alena
Drljevića, Ahmeda Imamovića, Aidu Begić Zupčević..., redom
autore dugometražnih igranih filmova. Ali do sada najpozna-
tije ime postratne kinematografije jeste ono Danisa Tanovića.
Za vrijeme Opsade Sarajeva prekida studij na ASU i pridružuje
se filmskoj ekipi koja prati ratna događanja u Bosni i Hercego-
vini. Materijali koje je Tanović s Dinom Mustafićem napravio
korišteni su u brojnim filmovima i reportažnim izvještajima
o Opsadi Sarajeva i ratu u Bosni i Hercegovini. Tanović 2013.
godine snima Epizoda u životu berača željeza, koji je donio dva
“Zlatna medvjeda”.
Ako je Oskar koji je Tanović dobio mnogima bio iznenađe-
nje, šanse Jasmile Žbanić da ponovi taj uspjeh, po svemu sudeći,
vrlo su izgledne. Žbanić se afirmirala prvo kao dokumentarist
filmovima Noć je, mi svijetlimo (1998) i Crvene gumene čizmice
(2000), te segmentom internacionalnog omnibusa Lost and Fo-
und (2005). Film Grbavica priča je o odnosu majke i kćerke koja
doseže svoju kulminaciju nakon saznanja djevojčice da njen
popularne hit serije Top lista nadrealista (TV Sarajevo). Tokom otac nije poginuli borac Armije RBiH, već nepoznati agresor-
Agresije na Bosnu i Hercegovinu režirao je Mizaldo – Kraj te- ski vojnik koji je u ratu silovao njenu majku. S njim Žbanić
atra (1994), film koji je premijerno prikazan na “Berlinaleu” osvaja “Zlatnog medvjeda” u Berlinu, što je jedan od najvećih
1994. godine, a 2005. godine snima film Dobro uštimani mrtvaci. uspjeha bosanskohercegovačkog filma. n
Nažalost, stradanje bošnjačkog stanovništva i tragedija ovog
naroda postala je najčešća tema u filmskoj umjetnosti. Bosan-
skohercegovačka kinematografija u posljednjem se desetljeću
transformirala iz ratom potpuno prekinute privredno-umjet-
ničke grane u moderan i raznorodan sektor, koji je sposoban da
proizvodi visokokvalitetan audio-vizualni sadržaj, namijenjen
jednako i domaćoj i inozemnoj publici.
Film koji je postavio temelje postratne kinematografije jeste
Savršeni krug Ademira Kenovića, koji je dugo stajao sam kao
jedini dugometražni film iz Bosne i Hercegovine. Danis Tano-
vić snimio je 2001. godine u zapadnoevropskoj koprodukciji
film Ničija zemlja i napravio veliki preokret u bosanskoher-
cegovačkoj kinematografiji. Prvo je osvojio nagradu za scena-
rij na festivalu u Cannesu, a 2002. godine i Oskara Američke
filmske akademije za najbolji strani film. Prvi bosanski film
novog razdoblja Gori vatra (2003) Pjera Žalice dobiva nagradu
u Lokarnu, a Ljeto u zlatnoj dolini (2004), film režisera Srđana
Vuletića, osvojio je “Grand Prix” u Rotterdamu.
Dino Mustafić bio je direktor Internacionalnog teatarskog
festivala MESS Sarajevo. Režirao je dokumentarne filmove, mu-
zičke programe i pozorišne predstave. Njegov debitantski igra-
ni film Remake, po scenariju Zlatka Topčića, doživio je veliki
uspjeh. Prikazan je na brojnim filmskim festivalima širom svije-
ta, gdje je ostvario veliku gledanost i osvojio nekoliko nagrada.
Radnja filma urađena je prema istinitoj priči i paralelno
prati tragičnu sudbinu oca i sina, Ahmeda (Miralem Zupče-
vić, Ermin Sijamija) i Tarika Karage (Ermin Bravo) tokom
Drugog svjetskog rata te opsade Sarajeva tokom tragičnog
rata u Bosni i Hercegovini. Premijerno prikazivanje imao je
na Međunarodnom filmskom festivalu u Rotterdamu 2003,
gdje je bio najgledaniji film, a izabran je i među pet najbo-
ljih filmova festivala.
U prvom desetljeću 21. stoljeća nova bosanskohercegovačka
kinematografija počela je širiti produkciju. Pjer Žalica debitira
2003. godine “crnom komedijom”, filmom Gori vatra, satirom
o postdejtonskoj Bosni i Hercegovini koja ovisi o tuđoj volji i
pomoći, a lažni suživot, politička korektnost i reformska reto-
rika prikrivaju potisnute omraze i traume.

STAV 26/3/2021 71