Page 42 - STAV broj 152
P. 42
DRUŠTVO
Priča o sandžačkoj željeznici aktuelna samo prije ratova i izbora
NOVI PAZAR
150 GODINA
ČEKA VOZOVE
Piše: Medin HALILOVIĆ utjecao na ekonomski razvoj ovog kraja prugom, jednokolosječnom i neelektrifi-
te kasnije na ovom području nastale mi- ciranom, označava kao projekt od nepro-
Novi Pazar jedini je grad u regiji gracije i negativne društvene procese. U cjenjivog značaja.
s više od 120 hiljada stanovnika ovom dijelu Sandžaka, danas država Re-
koji nema željeznice. Prugom nisu publike Srbije i Republike Crne Gore, Priča o željeznici u Sandžaku, pogo-
povezani ni sandžački gradovi u nikada nije bilo ozbiljnijeg privrednog tovo do kraja Prvog svjetskog rata, govori
okruženju: Rožaje, Tutin i Sjenica. Histo- razvoja jer nije bilo komunikacija, prije koliko je Sandžak, kao regija sa strateš-
rijski podaci i arhivska građa potvrđuju svega kvalitetne putne mreže i željeznice. kom pozicijom, ukliješten između Srbije
da priča o “sandžačkoj željeznici” traje i Crne Gore, imao važnu ulogu u među-
skoro 150 godina i uglavnom je bila ak- PROZOR BALKANA ILI TAMNI VILAJET narodnoj politici na Balkanu i u Evropi.
tuelizirana pred ratove ili izbore. Nikada
izgrađena sandžačka željeznica čak je bila Poznato je i da je Sandžak krajem 19. Inicijativa o izgradnji pruge koja bi Bo-
predmet sukobljavanja velikih sila i, zbog i početkom 20. stoljeća u prepiskama za- snu i Hercegovinu, odnosno Austro-Ugar-
trase kojom je bila planirana, nazivana je padnih diplomata označavan kao “prozor sku, preko Sandžaka, Kosova i Makedonije
i “zelena transverzala”. Balkana”, a nakon Prvog svjetskog rata povezala sa Solunom i Egejskim morem
postao je “tamni vilajet”. pokrenuta je još 1875. godine.
Nedostatak željeznice u Novom Paza-
ru i općinama u okruženju generalno je Dolazak vozova u ovaj kraj najavljiva- Arhivski savjetnik u novopazarskom
le su Osmanska i Austro-Ugarska, Kra- arhivu prof. dr. Hivzo Gološ podsjeća da
ljevina i Titova Jugoslavija. Republika je nakon “Istočnog pitanja” 1875. godi-
Srbija i danas povezivanje Novog Pazara ne, kada je na prostorima Bosne i Her-
cegovine i na Balkanu buktao rat, od
42 1/2/2018 STAV
