Page 37 - STAV broj 354
P. 37

Poslije rata Lošić, zajedno s još jednim
          pilotom, Huseinom Okanovićem, koji je
          imao osamdesetak borbenih misija, na-
          stavlja svoju karijeru u JNA. Jugoslaviji
          su isporučeni engleski avioni “Mosquito”.
          Lošić i Okanović u JNA bili su nastavnici
          letenja i išli su na obuku u Englesku kako
          bi mogli upravljati tim avionima. Nakon
          rata je formiran Prvi lovački puk, koji je
          bio stacioniran u Mostaru i obojica su bili
          pripadnici tog puka.                Druga lovačka eskadrila u Mostaru

          SALIH I SULEJMAN
            Ipak, priče Saliha Islamovića i Sulejma-
          na Selimbegovića puno su uzbudljivije, ne
          zato što su bili bolji piloti ili što su imali
          više uspjeha nego zbog njihovih sudbina.
          Naime, Islamović je rođen u Prozoru i bio
          je pilot od 1933. godine. Kao pripadnik
          zrakoplovstva NDH, bježi partizanima,
          ali ga put, umjesto na slobodne teritorije,
          odvodi čak u Tursku. Odatle se ipak pri-
          družuje eskadrili, ali nije dočekao borbene
          misije. U Beninu, na sjeveru Afrike, tokom
          školskog leta sudario se u zraku sa svojim
          kolegom i poginuo 3. maja 1944. godine.
            S druge strane, Selimbegović važi za                                “Spitfire” Mehmedalije Lošića
          pilota koji je prvi pod petokrakom obo-  je pomenuti da je vrlo malo partizanskih
          rio jedan njemački avion iznad Jugosla-  pilota, pilota koji su letjeli pod petokra-  Priča kaže da se dvoboj u čijem se sre-
          vije. Ono što je čudno jeste to da o njemu   kom, izvojevalo vazdušnu pobjedu. To su   dištu našao Sulejman Selimbegović odigrao
          nema gotovo nikakvih podataka, kako u   Selimbegović i Lošić”, priča Sead Vrana,   23. novembra 1944. godine. Partizanske je-
          jugoslavenskim, tako ni u savezničkim   dodajući: “Sulejman je letio avionom koji   dinice napadaju Banju Luku. Oslobađaju
          dokumentima. Možda i ima, no pretra-  su partizani zarobili na aerodromu Zalužani   aerodrom Zalužani, gdje je zarobljeno oko
          ga dostupnih arhiva ne daje nikakve in-  kod Banje Luke. Prijavio je obaranje kod   200 pilota i tehničara NDH, kao i desetak
          formacije. Vrlo se malo zna o Sulejmanu   Trapista iznad Banje Luke, i to su otpri-  aviona. Na aerodromu su zatečena tri fran-
          Selimbegoviću u našoj javnosti. Njegovih   like svi podaci o njegovom ratnom putu.   cuska lovca “Morane-Saulnier”, koje su par-
          biografskih podataka nema u arhivima niti   Zašto nema više, nije jasno i o tome mo-  tizani koristili pri napadu na Banju Luku.
          na internetskim stranicama.       žemo samo nagađati. Piloti su inače zane-  Ka njima je tokom bitke poletio nje-
            “Sulejman Selimbegović je bio prvi   mareni u tom dijelu historiografije, fokus   mački avion “Junkers”, a Selimbegović
          partizanski pilot koji je oborio neprijatelj-  je stavljen na Kluza i Čajaveca, o ostalima   je poletio i napao njemačkog protivni-
          sku letjelicu, njemački avion. Zanimljivo   se nije previše pisalo.”  ka. Uspio ga je pogoditi i oboriti u blizi-
                                                                               ni banjalučkih Trapista. Tri dana kasnije
                            Dvanaest priznatih obaranja                        Selimbegović je imao još jedan vazduš-
                                                                               ni duel. Istine radi, za razliku od drugih
                    TRAVNIČANIN MIROSLAV FERIĆ,                                akcija partizanskih pilota koje su dobro
                           AS POLJSKE AVIJACIJE                                dokumentirane, o onome što je napravio
                                                                               Selimbegović na nebu iznad Banje Luke
                                                                               nema previše podataka pa se tako pojavlju-
           Otac mu je bio Travničanin, majka Poljakinja. Nakon što             ju neki autori, poput Bojana Dimitrijevića,
           mu je otac poginuo u Prvom svjetskom ratu, s majkom                 koji u svojoj knjizi tvrde da Selimbegović
           seli u Poljsku i tamo završava letačku školu. Miroslav Fe-          nije oborio njemački avion. Dimitrijević
           rić rođen je 17. juna 1915. u Travniku. U vojnu je službu           tako piše da je do susreta zaista i došlo, ali
           primljen 1938. godine u Varšavi. U septembru 1939.                  da je u prvom slučaju “Junkers” pobjegao
           godine, kada Njemačka napada Poljsku, uništava dva                  pred Selimbegovićem, a u drugom slučaju
           njemačka aviona.                                                    da je “poslije razmjene vatre partizanski
           Nakon pada Poljske, Ferić bježi u Rumuniju, a zatim u               pilot morao da se u brzini i sa pregrijanim
           Francusku. Pridružuje se poljskim pilotima, a kada je               motorom povuče na novo letjelište”, te do-
           Francuska pala u julu 1940, Ferić je pobjegao u Engle-              daje da nema potvrde da je Selimbegović
           sku i pridružio se ostatku poljskih avijatičara.                    zaista oborio avion.
           Imao je 12 priznatih obaranja. Poginuo je 14. februara                 U poslijeratnim godinama je Sulejman
           1942. godine, nažalost, ne u borbi nego tokom trenaž-               Selimbegović nastavio pilotsku karijeru i,
           nog leta iznad aerodroma Northolt. Odlikovan je još za              navodno, pilotirao avionima kojima je Jo-
           života, a danas je jedno od najznačajnijih imena u histo-           sip Broz Tito odlazio na svoja putovanja.
           riji poljskih zračnih snaga.              Miroslav Ferić            Umro je 1978. godine. Iza njega je ostalo
                                                                               dvoje djece, sin i kćerka.     n


                                                                                                   STAV 17/12/2021 37
   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42