Page 234 - Risale-i Nur - Mesnevi-i Nuriye

ŞU’LE 237

hevesine muhalif olan kısım, muvafık olan kısımdan daha çoktur. Eğer
heva sahibi, bu esbab-ı zahiriyeyi görüp Müsebbib-ül Esbab'dan gaflet
etmese, itirazlarını tamamen Allah'a tevcih eder.

İ'lem Eyyühel-Aziz! Dualar üç kısımdır.

Birisi: İnsanın lisanıyla yaptığı Kavlî Dualardır. Savt ve sadâlı
hayvanatın, -meselâ- acıktıkları zaman kendi hususî lisanlarıyla
çıkardıkları sadâlar dahi Kavlî Dualardandır.
İkinci Kısım: Nebatat, eşcarın bilhassa bahar mevsiminde
lisan-ı ihtiyaçla yaptıkları İhtiyacî Dualardır.
Üçüncüsü: Tahavvül, tekemmül şe'ninde olan şeylerin, lisan-ı
istidad ile hissedilen İstidadî Dualarıdır. Evet her şey Cenab-ı Hakk'ı
Tesbih ettiği gibi lisanıyla, ihtiyacıyla, istidadıyla dahi Allah'a Dua
eder.

İ'lem Eyyühel-Aziz! Çekirdek ağaç olmazdan evvel, yumurta
kuş olmazdan evvel, habbe başak vermezden evvel binlerce imkân ve
ihtimaller içerisinde ve binlerce suret ve şekillere girmek kabiliyetinde
iken; o eğri-büğrü ihtimaller, yollar içinden çekilip doğru ve müstakim
müntec bir şekle, bir vaziyete sevkedilmelerinden anlaşılır ki, o tohum-
lar, evvelce de Allâm-ül Guyub'un Terbiye, Tedvir, Tedbiri altında
imişler. Sanki o tohumların her birisi, Kudret Kitablarından istinsah
edilmiş küçük bir tezkeredir. Yahut bir fihristedir, İlm-i Ezelîden
alınmıştır. Yahut Kader Kitablarından yazılmış bazı Düsturlardır.
İ'lem Eyyühel-Aziz! Mü'min olan Zât, Mana-yı Harfiyle, yani
gayre bir hâdim ve bir âlet sıfatıyla Kâinata bakıyor. Kâfir ise, mana-yı
ismiyle, yani müstakil bir "Ağa" nazarıyla Âleme bakıyor. Bu itibarla
her bir masnuda, iki cihet vardır. Bir ciheti, kendi zât ve sıfatından
ibarettir. Diğer ciheti, Sânia ve Esma-i Hüsnadan kendisine olan
Tecelliyata bakar.
İkinci cihetin dairesi daha geniş ve mealce daha kâmildir. Zira,
bir harf kendi Zâtına bir harf miktarı -o da bir vecihle- delalet eder.
Kâtibine çok vecihler ile delalet eder. Ve kâtibini, bakanlara tarif ve
tavsif eder.

Kezalik Kudret-i Ezelî Kitabından olan bir masnu, kendi nefsine