Page 96 - Risale-i Nur - İşaratü'l-İcaz
P. 96
98 İŞÂRÂT-ÜL İ’CAZ
medlûlü ancak sıla denilen dâhil olduğu cümle ile malûm olur. Meselâ:
۪ َكءاج ۪۪ ي ۪ َّلَا ۪ ذ ۪ denildiği zaman, gelen adamın yalnız sana gelmekle
َ َ
malûmiyeti var, başka cihetten malûmiyeti yoktur. Binaenaleyh burada
۪بر۪ Kelimesinin يذَّلَا ۪ ile vasıflandırılması Cenab-ı Hakk'ın
َّ َ
Marifeti, Hakikatıyla olmayıp ancak ef'al ve âsârıyla olduğuna işarettir.
İcad, inşa veya başka bir Kelimeye tercihan Yaratılışın güzel
şeklini ifade eden ۪قَلخ tabiri, insanlardaki istidadın sedad ve istikamet-
َ َ
çe İbadete elverişli olduğuna işarettir. Ve keza İbadet, yaratılışın ücreti
ve neticesidir. Bu itibarla Sevab, İbadetin ücreti olmayıp, ancak Cenab-
ı Hakk'ın Kereminden olduğuna işarettir.
۪ مُك ِ ْ َ ۪ ق ۪ لب ْ ِ ۪ ۪نم ۪ ني ۪ َ ۪ ذَّلا ۪ و۪ : Merci' ve medlûlünün adem-i
ْ
َ
۪
ي
ن
malûmiyetine delalet eden ۪ذَّلَا۪, evvelki insanların ölüm ile mahv-
َ
olup gittiklerine ve onların ahvalini bildirecek bir bilgi olmadığına ve
yalnız sizin gibi bir kısım mahluklar onların yerlerine gelmekle, o
mahvolan insanların tarifleri mümkün olduğuna işarettir.
۪ ت۪مك
۪ نوقَّت َ ْ َّ ُ ۪ لعَل : ۪۪ı۪ َّ۪لعَل Kelimesi ümid ve recayı ifade ediyor. Fakat
۪
َ ُ
َ
َ
bu mana, -Hakikatıyla- Cenab-ı Hak hakkında istimal edilemez.
Binaenaleyh ya mecazen istimal edilecektir. Veya muhatablara veyahut
sâmi' ve müşahidlere isnad edilecektir. Mana-yı mecaziyle Cenab-ı Hak
hakkında isnad edilmesi şöyle tasvir edilir: Nasılki bir insan bir iş için
bir adamı techiz ettiği zaman, o işin o adamdan yapılmasını ümid eder.
Kezalik -bilâ teşbih- Cenab-ı Hak insanlara Kemal için bir istidad,
teklif için bir kabiliyet ve bir ihtiyar vermiştir. Bu itibarla Cenab-ı Hak
insanlardan o işlerin yapılmasını intizar etmektedir, denilebilir. Bu
teşbih ve istiarede, Hilkat-i Beşerdeki Hikmetin Takva olduğuna ve
İbadetin de neticesi Takva olduğuna ve Takvanın da en büyük
mertebe olduğuna işaret vardır.
Reca manasının muhatablara atfedilmesi şöyle izah edilir:
