Page 106 - Gizli El Bosna'da

104 'G‹ZL‹ EL' BOSNA'DA

Müslüman Arnavutlar oluflu, S›rp milliyetçili¤inde eskiden beridir var olan
güçlü anti-‹slami e¤ilimi daha da pekifltirmiflti. 1980'lerin hemen bafl›nda, mil-
liyetçi S›rp yazar Vuk Dra§kovi¡ taraf›ndan yaz›lan NoΩ (B›çak) adl› etkili ro-
man, çok aflikar bir biçimde ‹slam düflmanl›¤›n› körüklüyordu. Ortodoks Kili-
sesi'nin etkisinin giderek artmas› da, ‹slam karfl›t› duygular›n geliflmesinde rol
oynad›.

S›rp Bilimler Akademisi; Neo-Çetniklerin Genelkurmay›
Asl›nda Tito Yugoslavyas›nda S›rp milliyetçili¤inin yeniden gündeme
gelmesi, birbirinden ba¤›ms›z yazarlar taraf›ndan atefllenmifl bir geliflme de-
¤ildi. Aksine, bu milliyetçi uyan›fl, Belgrad'daki önemli bir entelektüel merkez
taraf›ndan koordine ediliyordu; S›rp Bilimler Akademisi.
Akademi'nin att›¤› en önemli ad›mlardan biri, "Çetnik hat›ras›"n› yeni-
den su yüzüne ç›karmak oldu. Çetnikler, Tito'nun sosyalist rejimi taraf›ndan
savafl zaman› vatana ihanet eden Nazi ifl birlikçileri olarak tan›mlanm›fllard›.
Ancak 80'lerde türeyen S›rp milliyetçileri bu tarihsel yoruma karfl› ç›karak,
Çetnik hareketinin "kahramanl›¤›"ndan söz etmeye bafllad›lar. 1985 y›l›nda
S›rp Bilimler Akademisi'nin önde gelen üyeleriden Dobrica ˜osi¡, Çetnik ide-
olo¤u Dragi§a Vasi¡'i büyük bir kahraman olarak tasvir eden bir roman yay›n-
lad›. (Vasi¡, hat›rlan›rsa, II. Dünya Savafl› s›ras›nda Çetniklerin uygulad›¤› "et-
6
nik temizlik" program›n› formüle eden iki "birader"den biriydi.)
Ayn› y›l, S›rp tarihçi Veselin Djureti¡ taraf›ndan yay›nlanan bir kitapta
yine Çetniklerin tarafl› bir öyküsü anlat›l›yordu. "Çetnik propagandas›" flek-
linde özetlenebilecek olan kitap, S›rp Bilimler Akademisi taraf›ndan düzenle-
7
nen bir toplant›da büyük bir sükse ile tan›t›ld›. Akademi, bu neo-Çetnik rüz-
gar›n›n ard›ndaki gerçek adresin kim oldu¤unu saklamaya gerek görmüyordu
art›k.
1986 Oca¤›'nda ise, Belgrad'›n ço¤u Akademi üyesi olan önde gelen iki
yüz ö¤retim üyesi ve yazar›, Kosova'daki sözde "Arnavut sald›rganl›¤›"ndan
ve "S›rp soyk›r›m›"ndan söz eden bir deklarasyona imza att›lar. Deklarasyon-
da klasik ezilmifllik kompleksi bir kez daha a盤a vurularak, "S›rp milletine
karfl› tarafl› bir politik yarg›lama on y›llard›r sürmektedir" deniyordu. 8
Ayn› y›l yay›nlanan bir "Memorandum" ise, h›zla geliflen paranoid S›rp
milliyetçili¤inin en ünlü örne¤ini oluflturdu. Memorandum yine S›rp Bilimler
Akademisi taraf›ndan haz›rlanm›flt›, üzerinde en çok çal›flanlar›n bafl›nda ise
Dobrica ˜osi¡ geliyordu. ‹çinde, Tito'nun politikalar›n›n S›rbistan'› zay›flatmay›
hedefledi¤i aç›kça dile getiriliyor, Kosova ile ilgili bildik suçlama ve iddialar
da aynen tekrarlan›yordu. Dahas›, S›rbistan d›fl›ndaki S›rplar›n; H›rvatis-