Page 44 - Gizli El Bosna'da

42 'G‹ZL‹ EL' BOSNA'DA

ald›r›fl etmiyordu. Dahas›, baflta devlet ricali olmak üzere, S›rp toplumuna bi-
le so¤uk bak›yordu. Tebas›, ona göre, da¤l›, barbar ve vahfli, k›sacas› kültürel
yönden geri bir halkt›. Efli Kraliçe Natalie'ye, o¤ullar› Aleksandar hakk›nda
yazd›¤› mektupta flöyle diyordu: "Tanr›'n›n ve o¤lunuzun aflk› için, lütfen S›rp-
lara güvenmeyin." 33
Milan'›n milliyetçi S›rp devlet ayg›t› ve entelijensiya aç›s›ndan en "za-
rarl›" icraatlar›n›n bafl›nda ise, Avusturya-Macaristan ‹mparatorlu¤u'na karfl›
yürüttü¤ü ›l›ml› ve dostane politika geliyordu. Oysa Çifte Monarfli, S›rp milli-
yetçili¤inin gözünde Osmanl› ile birlikte en büyük düflmand›.
Avusturya ve Macaristan monarflilerinin 1867'de birleflmeleri (Ausgleich)
ile do¤an Avusturya-Macaristan çok uluslu bir imparatorluktu; Frans›z Devri-
mi ile bafllayan modern ulus-devletler ça¤›n›n de¤il, eski düzenin (ancien regi-
me) bir parças›yd›. Bu nedenle de, Frans›z Devrimi'nin yayd›¤› ulusçuluk
virüsü taraf›ndan ciddi bir biçimde rahats›z ediliyordu. Bu masonik virüsle
özdeflleflmifl olan S›rp milliyetçileri ise, özellikle 1878'deki Berlin Anlaflma-
s›'ndan sonra, Avusturya-Macaristan'› kendilerine en büyük düflman olarak
belirlediler.
Berlin Anlaflmas›, Balkanlar'daki tüm statükoyu köklü bir biçimde de-
¤ifltiren bir devrimdi. Anlaflman›n zemini Rusya taraf›ndan haz›rlanm›flt› as-
l›nda. Rusya, 19. yüzy›lda Osmanl›'y› zay›flatabilmek için ünlü Pan-Slavizm
ideolojisini körükleyerek, baflta S›rplar olmak üzere ‹mparatorluk içindeki Slav
az›nl›klar›n ba¤›ms›zl›¤›na destek olmufltu. 1877-78 Osmanl›-Rus Savafl› ise bu
politikan›n en büyük baflar›lar›ndan biriydi. Rus ordular›, Yeflilköy'e kadar
ilerlediler. Sonuçta Ayestefanos Anlaflmas› imzaland›. Ancak Bat›l› devletler
bu anlaflman›n hükümlerini ç›karlar›na ayk›r› bularak müdahale ettiler ve so-
nuçta yeni flartlar içeren Berlin Anlaflmas› imzaland›. Bu anlaflmayla, neredey-
se tüm güney Slav (Yugoslav) topraklar› Osmanl› egemenli¤inden ç›kt›. Slo-
venya, H›rvatistan ve Bosna-Hersek, Avusturya-Macaristan egemenli¤ine b›-
rak›l›yordu. (Bosna-Hersek, ka¤›t üzerinde hala Osmanl›'ya aitti, ama Avus-
turya-Macaristan taraf›ndan yönetilecekti.) S›rbistan ve Karada¤ ise ba¤›ms›z-
l›klar›n› kazand›lar. Bir tek Sancak Bölgesi kalm›flt› Devlet-i Ali'nin elinde.
1878, do¤al olarak, Bosnal› Müslümanlar için de tarihi bir dönüm nok-
tas›yd›. Art›k yabanc› bir idare alt›nda yaflayacaklard›. Devlet-i Al-i Osmani-
ye'nin ordular›n›n çekiliflini gözyafllar› içinde seyrederken gelece¤e endifleyle
bak›yorlard›. Bu nedenle bir k›sm› Anadolu'ya göç etti. Say›lar› kesin olarak
bilinmiyor, ancak baz› Bosnal› tarihçiler, 300 bine yak›n rakamlar veriyorlar.
Bu say› biraz abart›l› da olsa, ciddi bir göç yafland›¤› tart›fl›lmaz bir gerçektir.
Asl›nda, Avusturya-Macaristan yönetimi, Bosnal›lar üzerinde bu denli
büyük bir göçe neden olacak bir bask› politikas› izlememiflti. Aksine, Bosnal›