Page 41 - Gizli El Bosna'da

SIRP VAHfiET‹N‹N TAR‹H‹ 39

Size sesleniyorum ey Milo§ Oblili¡'in nesli,
Tafl›d›¤›m›z bu güçlü silahlar ve kana bulanm›fl inanc›m›z ile.
‹yi olan kazanacakt›r, çünkü Ramazan ve Noel, asla birarada yaflayamaz.

Njego§'un bu destan›, daha sonra S›rplar ve Karada¤l›lar taraf›ndan
Müslümanlara uygulanan tüm soyk›r›m ve bask›lara romantik ve etik bir te-
mel haz›rlad›. Destan, S›rp okullar›ndaki edebiyat derslerinde okutuldu.
Peki Njego§'un da ötekiler gibi "virüs"le ilgisi var m›yd›? S›rp "üstad"
Zoran Nenezi¡, Njego§'un mason oldu¤una dair kesin bir belge olmad›¤›n›, an-
cak Vuk Stefanoviç KaradΩi¡ gibi masonlarla yak›n arkadafll›¤›ndan yola ç›k›-
larak büyük olas›l›kla mason oldu¤unun söylenebilece¤ini yazar. Ancak Ne-
27
nezi¡, daha da önemli bir bilgi aktar›r:
Bosna-Hersek'in 1908'de Avusturya-Macaristan dönemindeki ilhak›ndan son-
ra, S›rp masonlar›, Macar masonlar›ndan ayr›larak 'S›rbistan Yüksek Meclisi'ni
kurmufllard›r. Belgrad'da 'Hür Masonlar Evi' aç›l›r. Bu locan›n içi de¤iflik resim
ve sembollerle süslüdür. Balkon k›sm›nda Dositej Obradovi¡ ve Petar Petrovi¡
Njego§'un resimleri yer almaktad›r. 28
"Camileri ve minareleri parçalay›n" emrini veren Njego§'un resimleri-
nin Belgrad Locas›'n›n duvarlar›n› süslemesi kuflkusuz oldukça anlaml› bir ifla-
rettir (localara portre as›lmas› al›fl›lagelmifl bir durum de¤ildir). Bu, masonlu-
¤un, anti-‹slami karakteri belirgin olan S›rp milliyetçili¤i ile olan iliflkisini gös-
termesi aç›s›ndan son derece önemlidir.
Tüm bu bilgilerin üzerine, neden S›rp milliyetçili¤i ile masonlu¤un ilifl-
kisi üzerinde durdu¤umuz, bu konuyu neden araflt›rd›¤›m›z sorulabilir. Bu-
nun iki cevab› vard›r. Birincisi, S›rbistan'daki seküler milliyetçili¤in masonik
karakterinin bize gösterdi¤i sonuçtur: Frans›z Devrimi'yle patlak veren maso-
nik virüs, yay›ld›¤› her yerde yine masonluk taraf›ndan temsil edilmifltir. Bu,
son iki yüzy›l›n Avrupa ve hatta Dünya tarihini anlama yolunda önemli bir
göstergedir.
Bizim buradaki çal›flmam›z için daha büyük önem tafl›yan ikinci cevap
ise, S›rp milliyetçili¤inin masonik boyutunun, bu ulusçulukla Bat›l› güçler ara-
s›ndaki ilginç ittifaklar› çözmek için bize yard›m ediyor olufludur. Masonlu-
¤un enternasyonal bir örgüt oldu¤unu ve her ülkedeki masonlar›n "obedi-
yans" (itaat) zinciri içinde birbiriyle iliflkili oldu¤unu biliyoruz. S›rp milliyetçi-
li¤i, baflka baz› örneklerde de oldu¤u gibi, bu masonik ba¤› kullanarak kendi-
sine Bat›l› güçlerden destekler bulmufltur. Ve, Bat› ve S›rplar aras›ndaki strate-
jik ya da taktik ittifaklar›n ard›nda gizli olan bu "loca faktörü", günümüze ka-
dar etkisini korumufltur.