Page 36 - Gizli El Bosna'da
P. 36
34 'G‹ZL‹ EL' BOSNA'DA
Bir yüzy›l sonras›n›n ünlü Komünist Enternasyonal'inden esinlenerek,
masonlu¤un bu misyonuna, "Nasyonalist Enternasyonal" demek mümkündür.
Nasyonalist Enternasyonal'in etkili bir biçimde rol oynad›¤› milliyetçi
ak›mlar aras›nda, Osmanl› içindeki az›nl›klar›n milli hareketleri de vard›r. 19.
yüzy›l boyunca Devlet-i Al-i Osmaniye'nin bafl›n› a¤r›tan az›nl›k isyanlar› ile
söz konusu masonik "omurga" aras›nda son derece gizli ancak genifl kapsaml›
iliflkiler bulunmaktad›r. S›rp mason üstad› Zoran D. Nenezi¡, S›rbo-H›rvatça
dilinde yazd›¤› Masoni U Jugoslaviji 1764-1980 (Yugoslavya'da Masonlar 1764-
1980) adl› kitapta, genel olarak tüm Balkan isyanlar›nda, mason localar›n›n
isyanc›lar›n yan›nda yer ald›¤›n› yazar. Bir baflka deyiflle, Nasyonalist Enter-
20
nasyonal'in yayd›¤› virüs, Osmanl›'y› da etkisi alt›na alm›flt›r.
‹mparatorluk bünyesinde, virüsün içinde en h›zl› yay›ld›¤› ve en zararl›
sonuçlara neden oldu¤u "organ" ise S›rplard›r.
‹lk S›rp ‹syan› ve ‹lk Kan
Önceki sayfalarda S›rp milliyetçili¤inin kökenlerinden söz ederken, ezil-
mifllik ve seçilmifllik komplekslerine dikkat çekmifl, S›rplar›n bu kompleksler
ve Kosova Savafl›'yla sembolleflen ma¤lubiyet nedeniyle kal›t›msal bir Osman-
l› antipatisi gelifltirdiklerini vurgulam›flt›k. Osmanl› idaresine karfl› isyan eden
haiduk (haydut)lar, bu toplumsal psikolojinin etkisiyle S›rplar aras›nda birer
efsanevi kahramana dönüfltüler.
Ancak, baflta da vurgulad›¤›m›z gibi, "eski haiduklar, modern milliyet-
çili¤in ortaya ç›kard›¤› kin ve fliddetin yan›nda son derece masum kal›yorlar-
d›". S›rp milliyetçili¤i, as›l olarak Frans›z Devrimi'nin yayd›¤› virüs sayesinde
"habis", yani sald›rgan ve bask›c› bir kimli¤e büründü. Virüsü yayanlar ise, di-
¤er örneklerde oldu¤u gibi, mason localar›n›n üyeleriydiler. Osmanl› ‹mpara-
torlu¤u içindeki ilk az›nl›k ayaklanmas› olan 1804 y›l›ndaki S›rp isyan›, bunun
aç›k bir örne¤iydi.
‹syan 1804 y›l›nda S›rbistan'da bafllad›. K›sa süre sonra Bosna ve Hersek
bölgelerinde de Ortodoks Kilisesine ba¤l› Slavlar (yani S›rplar) aras›nda da is-
yana kat›lanlar oldu. 1805 ve 1806 y›llar›nda isyan› bast›rmak için bölgeye yol-
lanan Osmanl› ordusu isyanc›lar karfl›s›nda ma¤lup oldu.
‹syan›n önderli¤ini Djordje Petrovi¡ Karadjordje ("Karayorgi") ad›yla ta-
n›nan bir domuz tüccar› üstlenmiflti. Ancak ikinci adam, yani Petar I¯ko, Ka-
radjordje'den çok daha e¤itimliydi ve isyan› as›l örgütleyen kifli de o oldu. ‹s-
yan›n Troçki'siydi bir anlamda. Ve I¯ko, masondu. Dahas›, isyan›n liderli¤ini
yürütenler aras›nda da yine çok say›da mason vard›. Frans›z mason Daniel Li-
gou taraf›ndan haz›rlanan Dictionnaire de la Franc-Maçonnerie, (Masonlar Söz-