Page 38 - Gizli El Bosna'da
P. 38
36 'G‹ZL‹ EL' BOSNA'DA
nemdeki en önemli baflar›, söz konusu milliyetçili¤in ideolojik ve tarihsel te-
mellerinin sa¤lamlaflt›r›lm›fl olmas›yd›. S›rp milliyetçileri, baflka ülkelerdeki
örneklerde de görüldü¤ü gibi, bir "yukar›dan afla¤›ya milletlefltirme" progra-
m› uygulad›lar. S›rp kültürü ve S›rp kimli¤i yeniden tan›mland›. S›rplar›n se-
çilmifl ve ezilmifl bir halk oldu¤u yönündeki geleneksel düflünceler doktrinlefl-
tirildi. S›rplar›n tüm güney Slavlar›n›n asil halk› oldu¤u, dolay›s›yla Bosnal›
Müslümanlar›n "‹slamlaflm›fl", H›rvatlar›n da "Katolikleflmifl" S›rplar oldu¤u
düflüncesi, ideolojik bir temele oturtuldu. Bu düflünce, Müslüman ve H›rvatla-
ra karfl› uygulanacak olan "ya asimile ol, ya öl" politikas›n›n temelini olufltura-
cakt›.
Bu ideolojik program, di¤er pek çok ülkede oldu¤u gibi S›rbistan'da da
Frans›z Devrimi'nin ard›ndan bir tür "Nasyonalist Enternasyonal" do¤du. Çok-uluslu imparator-
luklar› tehdit eden seküler milliyetçilik ak›m›, ülkeden ülkeye bulaflarak tüm Avrupa'ya h›zla ya-
y›ld›. Bu ak›mdan en çok etkilenen uluslardan biri S›rplard›. Bu nedenle Osmanl› ‹mparatorlu¤u
içindeki ilk az›nl›k isyan›n› örgütlediler. 19. yüzy›l boyunca da S›rp milliyetçili¤i ideolojik ve si-
yasi yönden güçlendi. En önemli iki dayana¤› ise, Osmanl›-Türk-Müslüman düflmanl›¤› ve yay›l-
mac› "Büyük S›rbistan" projesiydi.
Frans›z Devrimi, büyük ölçüde mason localar›nda üretilmiflti, bunun do¤al bir sonucu olarak,
"Nasyonalist Enternasyonal" de gerçekte masonik bir yap›da geliflti. Seküler milliyetçi ak›mlar›n
hemen hepsi localarda olgunlaflt›lar. S›rbistan'da da kural bozulmam›flt›; S›rp milliyetçili¤inin en
büyük ideolo¤u say›lan Vuk KaradΩi¡ (solda) ya da Dositej Obradovi¡ gibi entelektüeller, k›demli
birer masondular. "Camileri y›k›n" gibi dizeleriyle ünlenen fanatik flair Petar Petrovi¡ Njego§ ise
(sa¤da), resimleri loca duvarlar›na as›lacak kadar masonlukla özdeflleflmifl birisiydi.