Page 399 - Risale-i Nur - Sözler

YİRMİBEŞİNCİ SÖZ 401

İttifakına hafî bir îma edip, şu Kelimenin Îcazına bir letafet daha katar.

Dördüncü Işık: Îcaz-ı Kur'anî o derece câmi' ve hârıktır, dikkat edilse
görünüyor ki: Bazan bir denizi bir ıbrıkta gösteriyor gibi pek geniş ve çok
uzun ve Küllî Düsturları ve Umumî Kanunları, basit ve âmi fehimlere
merhameten basit bir cüz'üyle, hususî bir hâdise ile gösteriyor. Binler
misâllerinden yalnız iki misâline işaret ederiz.

Birinci Misâl: Yirminci Söz'ün Birinci Makamında tafsilen beyan
olunan üç Âyettir ki, Şahs-ı Âdem'e Talim-i Esma ünvanıyla Nev-i Benî-
Âdeme İlham olunan bütün Ulûm ve Fünunun Talimini ifade eder ve
Âdem'e, Melaikenin Secde etmesi ve şeytanın etmemesi hâdisesiyle Nev-i
İnsana semekten Meleğe kadar ekser mevcûdat musahhar olduğu gibi,
yılandan şeytana kadar muzır mahlûkatın dahi ona itaat etmeyip düşmanlık
ettiğini ifade ediyor. Hem kavm-i Musa (A.S.) bir bakarayı, bir ineği
kesmekle mısır bakar-perestliğinden alınan ve "İcl" hâdisesinde tesirini
gösteren bir bakar-perestlik mefkûresinin Musa Aleyhisselâm'ın bıçağıyla
kesildiğini ifade ediyor. Hem taştan su çıkması, çay akması ve dağılıp
yuvarlanması ünvanıyla tabaka-i türabiye altında olan taş tabakası, su
damarlarına hazinedarlık ve toprağa analık ettiğini ifade ediyor.

İkinci Misâl: Kur'anda çok tekrar edilen kıssa-i Musa Aleyhisselâm'ın
Cümleleri ve cüz'leridir ki, herbir Cümlesi, hattâ herbir cüz'ü, bir Düstur-u
Küllînin ucu olarak gösterilmiş ve o Düsturu ifade ediyor. Meselâ ,

َرًَحا َ َ ۪ لَ َ َ ص َ ِنباَ َ نا َ ما َ ه َاي firavun, vezirine emreder ki: "Bana yüksek bir
ْ ن ْ
kule yap, Semâvatın halini rasad edip bakacağım. Semanın gidişatından
acaba Musa'nın (A.S.) dava ettiği gibi semada tasarruf eden bir İlah var
ا
mıdır?" İşte ًحر َ ص Kelimesiyle ve şu cüz'î hâdise ile, dağsız bir çölde
ْ
olduğundan dağları arzulayan ve Hâlıkı tanımadığından tabiat-perest olup
Rubûbiyet dava eden ve âsâr-ı ceberutlarını göstermekle ibka-yı nam eden,
şöhret-perest olup dağ-misâl meşhur ehramları bina eden ve sihir ve
tenasuhe kail olup cenazelerini mumya edip dağ misillü mezarlarda
muhafaza eden mısır firavunlarının an'anesinde hükümferma bir düstur-u
ِ
acibi ifade eder. Meselâ: َكند َ َ ب ِ ب َ كي َ۪ جن َم َ ن َ ويْلا َ ف

ْ
ن ِّ