Page 23 - เอกสารประกอบการสอน pdf

บทที่ 1 กระบวนทัศน์ของการพัฒนาอย่างยั่งยืน 12

ภาวะโลกร้อนท าร้ายป่าอย่างไร
การเปลี่ยนแปลงของระดับอณหภูมิและปริมาณฝนอาจเป็นอนตรายต่อป่าได้ ความแห้งแล้งและ
ั
ุ
ุ่
ิ่
ไฟป่าคาดว่าจะเพมขึ้นเนื่องจากภาวะโลกร้อน ไฟป่าอาจเป็นปรากฏการณ์ปกติในป่า โดยท าลายพมไม้
ที่หนาทึบ และเป็นส่วนหนึ่งของวงจรชีวิตของพชบางสายพนธุ์ อย่างไรก็ตาม ป่าที่ถูกกิจกรรมมนุษย์และ
ั
ื
ความแห้งแล้งคุกคามมากเกินไป ท าให้ไฟป่าเผาผลาญท าลายได้มากขึ้น มีตัวบ่งชี้แล้วว่าป่าอเมซอนก าลัง
แห้งตาย ซึ่งอาจน าไปสู่ไฟป่า และการเปลี่ยนสภาพเป็นทะเลทราย ซึ่งจะมีผลโต้กลับที่อันตราย นอกจากนี้
แมลงสายพนธุ์ที่เข้ารุกรานอาจท าร้ายสภาพป่าด้วย แมลงมีบทบาทต่อระบบนิเวศของป่าสนแถบหนาว
ั
ื้
โดยย่อยสลายสิ่งปฏิกูลบนพนดิน เป็นอาหารของนกและสัตว์เล็ก และก าจัดต้นไม้ที่เป็นโรค แต่แมลง
้
มีแนวโน้มที่จะโจมตีป่าบ่อยขึ้นและถี่ขึ้น เนื่องจากป่าที่เจริญเติบโตจนอยู่ตัวแล้วต้องพายแพต่อสภาพ
่
กดดันของป่าที่ร้อนและแห้งขึ้น สภาพอากาศที่เย็นลงช่วยควบคุมจ านวนแมลงสายพนธุ์รุกรานเอาไว้
ั
แต่ในขณะที่ทวีปอาร์กติกร้อนขึ้น ได้ท าให้แมลงต่างถิ่นบางสายพันธุ์เพิ่มจ านวนขึ้น
ผลกระทบจากการท าลายป่าไม้จากการที่ปริมาณป่าไม้ลดลงย่อมก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลง
ทางกายภาพ และมีผลต่อปัจจัยทางชีวภาพมีผลกระทบต่อสภาพดิน น้ า อากาศ สัตว์ป่า สิ่งแวดล้อมอน ๆ
ื่
้
เพราะทั้งทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมจะมีความสัมพนธ์กันไม่ทางตรงก็ทางออม ในระบบนิเวศก่อให้เกิด
ั
สมดุลทางธรรมชาติ การท าลายป่าจึงก่อให้เกิดผลกระทบในด้านต่าง ๆ ดังนี้
ั
1. เกิดการชะล้างพงทลายของดิน ป่าที่ถูกท าลายจะท าให้ไม่มีต้นไม้ วัชพช หญ้าปกคลุมดิน
ื
เมื่อฝนตกลงมาน้ าฝนจะกัดเซาะหน้าดินที่อุดมสมบูรณ์ให้ไหลไปกับกระแสน้ า
ื
2. เกิดน้ าท่วมในฤดูฝน บริเวณป่าที่ถูกท าลายจะไม่มีต้นไม้วัชพช และหญ้าที่ปกคลุมหน้าดิน
ื้
ช่วยดูดซับน้ าฝนไว้ ท าให้น้ าไหลบ่าจากที่สูงอย่างรุนแรง และมีปริมาณมากท าให้เกิดน้ าท่วมในพนที่
ตอนล่างอย่างฉับพลัน เกิดความแห้งแล้งในฤดูแล้ง การท าลายป่าไม้ต้นน้ าล าธารท าให้ป่าไม้ถูกตัดแยก
ออกเป็นส่วน ๆ เกิดการระเหยของน้ าจากผิวดินสูง แต่การซึมผ่านผิวดินต่ าดิน ดูดซับและเก็บน้ าไว้ได้น้อย
ส่งผลให้น้ าไหลลงสู่ล าธารน้อยเกิดความแห้งแล้งในฤดู
3. เกิดปัญหาโลกร้อนขึ้น เนื่องจากป่าไม้เป็นแหล่งของการหมุนเวียนสาร ระหว่างออกซิเจน

ื่
คาร์บอนไดออกไซด์ น้ าและสารอนๆ ในระบบนิเวศที่ ส าคัญ การท าลายป่ามีส่วนท าให้เกิดการสะสมของ
ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ในบรรยากาศเพิ่มมากขึ้น ซึ่งเป็นปัจจัยหนึ่งที่ท าให้อุณหภูมิของโลกสูง
4. คุณภาพของน้ าเสื่อมลง เมื่อฝนตกในบริเวณป่าไม้ที่ถูกท าลายก็จะพดพาเอาดินโคลน ตะกอน
ั
ลงสู่แหล่งน้ า ท าให้น้ าขุ่นและเกิดการตื้นเขิน ส่งผลให้คุณภาพน้ าทั้งทางด้านกายภาพ ชีวภาพ และเคมี
ด้อยลง ไม่สามารถใช้น้ าในการอุปโภคบริโภคได้
5. พืชและสัตว์ป่ามีจ านวนและชนิดลดลง ป่าไม้เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของพืชและสัตว์ป่า การตัดไม้
ท าลายป่าเป็นการท าลายแหล่งอาหาร ที่อยู่อาศัย และความหลากหลายทางชีวภาพ ท าให้พชและสัตว์ป่า
ื
หลายชนิดมีปริมาณลดลงจนเกือบสูญพันธุ์

การปลูกป่าและการป่าไม้แบบยั่งยืน
สิ่งที่เราควรให้ความส าคัญ คือ การจัดการป่าไม้แบบยั่งยืนอย่างเหมาะสมไม่ท าให้คาร์บอนไดออกไซด์
ในบรรยากาศเพมขึ้น เนื่องจากมีการปลูกต้นไม้ใหม่แทนต้นไม้ทุก ๆ 1 ต้นที่ถูกตัดไป ในทางตรงกันข้าม
ิ่
การถางป่าและการแปรสภาพป่าให้เป็นเมืองนั้น มีผลกระทบในด้านลบสูงมาก เนื่องจากผืนป่าได้ถูกท าลาย

และแทนที่ด้วยพื้นปูนและอาคารที่ดูดความร้อน
เห็นได้ชัดเจนว่าการปลูกป่า การตัดไม้แบบยั่งยืน และการปกป้องป่าโบราณ เป็นสิ่งจ าเป็น
เพอไม่ให้ภาวะโลกร้อนเพมเร็วขึ้น ตราบที่ผืนป่าเหล่านี้จะไม่ถูกท าลายในภายหลัง (โดยการตัดไม้ ไฟป่า
ิ่
ื่