Page 102 - Geologiya va mineralogiya elektron o‘quv qo‘llanma. Sodiqova G., Usmonova M.

ularning pegmatitlarida ko‘p uchraydi. Bularda flyuorit, turmalin, kvars, berill,

kassiterit, volframitlar bilan bir paragenetik assotsiatsiyalar hosil qiladi, Topaz

ayniqsa greyzenlarda keng tarqalgan. U slanes, gneyslar oralaridagi yuqori

haroratli gidrotermal tomirlarda ham yuzaga keladi. Topazning yirik, shaffof

rangli chiroyli kristallari bezak tosh hisoblanadi.

Topaz

Disten - Al 2[SiO 4]. Yunoncha «di» - ikki xil; «stenos» - qarshilik

ko‘rsatuvchi, ya’ni ikki xil yo‘nalishda ikki xil qattiqlikka ega.

Tarkibi A1 20 3 - 63,1%, SiO 2 - 3.6 9%. U triklin singoniyali, cho‘ziq

ustunsimon, ba’zan yassi taxtachaga o‘xshash kristallari yuzaga keladi. Uning

rangi havo rang, ko‘k, ba’zan yashil, yaltirashi shishadek, ulanish tekisligi

yuzasi sadafdek yaltiraydi, qattiqligi yonida 7,5, ko‘ndalang yo‘nalishda 6. U

mo‘rt, mukammal, solishtirma ogirligi 3,5-3,7.

Disten kristallangan slaneslar uchun tipomorf mineral xssoblanadi. U

metamorfik jinslarda stavrolit va sillimanitlar bilan birga uchraydi.

Disten

Soizit - Ca2Al3[Si2O7][SiO4]O[OH]. Tarkibida SaO - 24.6%, A1 20

33,9%, SiO 2 - 39,5%, N 2O - 2%, ayrimda Fe 2O 3 - 2-5% gacha bo‘ladi. Rombik

singoniyali, simmetriya ko‘rinishi rombodipiramidal, kristallari prizmatik,

agregatlari nayzasimon yoki donador tueilgan bo‘ladi. U kulrang tovlanadi,