Page 153 - Geologiya va mineralogiya elektron o‘quv qo‘llanma. Sodiqova G., Usmonova M.

bo‘lib, aralashma mineral deb hisoblash mumkin. Tabiatda xlorid minerallari yashil

rangda uchraydi. Xloridlarning qadimdan yemirilgan yer qobig‘ida uchragan

shakllarini I.I.Ginzburg va I.A.Rukavishnikova (1951) o‘z ilmiy ishlarida ko‘rsatib

o‘tishgan. Xloridlar tuproq tarkibini temir va magniy moddalari bilan boyitadi.

Nazorat savollari:

1. Apatit, ftorit minerallar qanday aniqlanadi?

2. Kaolinit sinfiga qanday minerallar kiradi?

3. Gidrosulidalar guruhiga qanday minerallar kiradi?

4. Montmorillnit guruhiga qanday minerallar kiradi?

5. Vertikal minerallar deganda nima tushunasiz?

21-MASHG‘ULOT

GEOLOGIK XARITALAR TURLARI BILAN TANISHISH VA

ULARNI TUZISH YO‘LLARINI O‘RGANISH

Mashg‘ulotning maqsadi. Geologik amaliyotlar va mashg‘ulotlar

o‘tkaziladigan dalalarga chiqishdan oldin geologik xarita bilan topografik

xaritalarning bir-biridan farqini bilish va ulardagi ma’lumotni o‘rganish.

Kerkli asbob uskunalar: har xil geologik va topografik xaritalar.

Ishning mazmuni.

Geologik tekshirishlarning muhim ish xujjatlaridan biri geologiya xaritasi

xisoblanadi. Geologik xaritada tog‘ jinslarining yoshi, tarkibi, paydo bo‘lish

sharoiti, boshqa jinslar bilan munosabati, o‘rni va ular bilan bogliq bo‘lgan foydali

qazilmalar ko‘rsatiladi. Topografik xaritalarda esa yer yuzasining tuzilishi daryolar,

tog‘lar ko‘rsatiladi.

Geologiya xaritasining tuzilishida birinchi navbatda yer yuzasiga chiqib

qolgan har xil yoshdagi tog‘ jinsi qavatlari, foydali qazilmalarning shu rayon

maydonlaridagi o‘rni aniqlanib topografik xaritaga tegishli bo‘yoq yoki shtrixlar

bilan aks ettiriladi.

Geologiya xaritasini tuzish uchun geologik kengliklarda umumiy qabul

qilingan har bir davr uchun tegishli rangnda bo‘yoq yoki shtrix qo‘llaniladi.

Shuning uchun ham har bir xarita tagida shartli belgi va indekslar izohi, tepasida