Page 129 - BUT THUAT NGUYEN DU TRNG DOAN TRUONG TAN THANH
P. 129

* KiŠu khiêm-cung mà tÕ ra nhã-nh¥n khôn-khéo.
          Chàng nhË-nhàng trách khéo, nàng xin nhÆn h‰t l‡i mình, cái l‡i
          Çã thành quen n‰t chÌ Üa l¿a ch†n ÇiŒu thäm cung sÀu. Không cãi
          vì t¿-ái, nhÜng phøc-thiŒn mà khiêm-tÓn nhÆn r¢ng mình “mÃt
          n‰t”. Th‰ là nhã-nh¥n. Song KiŠu låi bi‰t khôn-ngoan bào-ch»a
          l‡i-lÀm, m¶t l‡i-lÀm Çáng yêu, nàng Ç° l‡i tåi Tr©i:
                        “R¢ng: ‘Quen mÃt n‰t Çi rÒi,
                        TÈ vui thôi cÛng tính Tr©i bi‰t sao!’”
          Bi‰t làm sao ÇÜ®c khi Tr©i Çã phú-bÄm cho cái thiên-tính Ça sÀu
          Ça cäm? Cho nên Çàn vui hay äo-não cÛng là do bÄm-tính chÙ nào
          có phäi Üa thích luyŒn tÆp nh»ng khúc sÀu bi! Nói vÆy không phäi
          là KiŠu gay-g¡t v§i ngÜ©i ÇÓi-diŒn, không phäi là không chÃp-
          nhÆn tính-cách xác-th¿c cûa l©i phê-bình. NhÆn l‡i, nhÜng phân-
          biŒt tính-chÃt v§i nguyên-u›: vŠ tính-chÃt, Çàn sÀu ai-oán quä là
          ÇiŠu không nên; song vŠ nguyên-u›, quä là ÇiŠu khó nghï vì do
          tính Tr©i mà có. Th‰ là khôn-khéo.

          Cái khôn-khéo thÙ hai là bi‰t nhÛn-nh¥n Ç‹ tôn tr†ng ngÜ©i, rõ là
          cách xã-giao hoåt-tiŒp lÍ-Ƕ thông-thÜ©ng, bi‰t khiêm-nhÜ©ng Ç‹
          vâng phøc ngÜ©i, rõ là cách ÇÓi xº dÎu-dàng khä-ái cûa ngÜ©i vì
          yêu nên kính, tôn tr†ng mà yêu. Cho nên Çã nhÆn l‡i thì phäi sºa
          l‡i. Th‰ m§i là th¿c tình nhÛn-nh¥n, h‰t ÇiŠu m‰n phøc. KiŠu Çã
          hÙa cùng chàng së h‰t lòng sºa Ç°i cho ngÜ©i ÇËp š, vui lòng.
          NhÜng Çã g†i là tính Tr©i thì ai dám cÜ«ng? Dù muÓn cÛng ch£ng
          ÇÜ®c nào! Vä låi nghŒ-thuÆt chÌ là nghŒ-thuÆt khi nó là ti‰ng nói
          cûa tâm-tình, ghi h‰t ÇÜ®c nh»ng rung cäm chân thành cûa nghŒ-
          sï, bªi vÆy khó mà sºa Ç°i, nhÃt là ÇÓi v§i m¶t ngÜ©i y‰u ÇuÓi nhÜ
          nàng, say mê nghŒ-thuÆt nhÜ nàng:

                    “Hoå dÀn dÀn b§t chút nào ÇÜ®c chæng?”

          LÃy xã-giao mà nói th‰ Ç‹ chiŠu lòng chàng. ñem lÎch-s¿ lÍ-Ƕ
          mà hÙa-hËn nhÜ vÆy Ç‹ chàng hi‹u lòng thi‰p chan-chÙa niŠm yêu
          mà cÛng rÃt m¿c tr†ng kính. VØa khiêm-cung nhã-nh¥n, vØa khôn-
          ngoan khéo-léo, vØa dÎu-dàng âu-y‰m, vØa trang-tr†ng n‹ vì, l©i
                                     128
   124   125   126   127   128   129   130   131   132   133   134