Page 133 - BUT THUAT NGUYEN DU TRNG DOAN TRUONG TAN THANH

ñoån thÖ gÒm rÃt nhiŠu Çi‹n xÜa tích cÛ: nào ti‰ng Çàn cûa TÜ-
Mã TÜÖng-NhÜ quy‰n rÛ quä-phø Trác Væn-Quân xinh ÇËp giàu
có bÕ nhà Çi theo, nào Tº-Kÿ lØng ti‰ng cûa th©i Xuân Thu, nào
tay danh-cÀm Kê-Khang Ç©i TÃn v§i ÇiŒu Çàn Quäng-Læng lÜu-
loát nhÜ mây trôi nܧc chäy, nào ÇiŒu sÀu biŒt-ly luy‰n chúa cûa
nàng Chiêu-Quân giã tØ Hán-VÜÖng khi Çi cÓng HÒ. N‰u nhÜ
Kim, KiŠu là nh»ng kÈ bình-dân m¶c-måc Üa thú chuyŒn vãn giäi
buÒn thi Çi‹n-tích chÌ làm cho š væn thêm cÀu-kÿ tÓi nghïa, ngôn-
ng» cûa nhân-vÆt thêm ng§-ngÄn ngây-ngô. ñ¢ng này, kÈ thÜ-
sinh, ngÜ©i thøc-n» ÇŠu là nh»ng tao-nhân phong-nhã, kÈ dòng
quš-t¶c, ngÜ©i nòi nho-gia, cº-chÌ lÎch-thiŒp, l©i nói Çoan-trang,
tính-tình ÇiŠm-Çåm. NhÜ vÆy thì Çi‹n dùng h®p cänh, tô màu
trang-nhã cho khung cänh, Çi‹m vÈ Çài các cho l©i thÖ, khÖi bŠ
sâu r¶ng cho š-tܪng, và làm n°i bÆt tính-cách cao-quš cho nhân-
vÆt vŠ cä cº-chÌ lÅn tâm hÒn.

* Chàng muÓn ÇÜ®c nghe Çàn, thi‰p Çành phäi vâng theo.
N‹ chàng nên phäi nhÆn l©i, chiŠu chàng nên không dám chÓi.
ñiŒp-ng» “dåy” trong câu: “ñã lòng dåy ljn, dåy thì phäi vâng”,
tÆn-diÍn ÇÜ®c š miÍn-cÜ«ng n‹-vì nói trên.

VÅn lÓi dùng ÇiŒp-ng» tinh-diŒu khi tä hiŒu-l¿c cûa ti‰ng Çàn, tác-
giä ÇÜa nhÎp thÖ theo bܧc Çi gÆp-ghŠnh khÃp-kh‹nh:
“Ng†n Çèn khi tÕ, khi m©,
Khi‰n ngÜ©i ngÒi Çó cÛng ngÖ-ngÄn sÀu,

Khi t¿a gÓi, khi cúi ÇÀu,
Khi vò chín khúc, khi chau Çôi mày”
LiŠn m¶t hÖi, sáu ti‰ng “khi” d¢n-v¥t, ÇÄy hÖi væn Çi dÒn-dÆp thúc
bách, tä ÇÜ®c s¿ Ç°i thay mau lË liên ti‰p cûa cänh vÆt và tÜ-thái
ngÜ©i nghe. Hai ti‰ng “khi” ÇÀu tiên tä ÇÜ®c ánh sáng chÆp-ch©n
cûa ng†n Çèn lung-linh, lÆp-loè lúc cao lúc thÃp. Hai ti‰ng “khi”
ti‰p theo hình dung chuy‹n-bi‰n liên-tøc, phän-chi‰u ÇÜ®c n‡i
lòng qu¢n-quåi kh°-não qua dáng bÙt-rÙt ÇÙng ngÒi không yên.
132