Page 393 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

Việt nào cũng có thể cảm hứng tự nhiên, và ca dao chính là
thứ âm nhạc, ngôn ngữ phổ thông đặc hữu của người Việt
Nam. Trong văn học Hán tộc tuyệt nhiên không có lối thơ
này.
Nghe vẻ nghe ve,
Nghe vè cây trái.
Dây ở trên mây,
Là trái đậu rồng.
............
Cắt ra nhiều mủ,
Là trái mít ướt.

Đoạn vè trên đây, mỗi câu bốn từ là một loại ca dao phổ
cập. Nếu vè là hình ảnh của tứ tượng, lục bát là miêu tả của
âm dương lục khí bát quái. Cặp lục bát trên sáu dưới tám gọi
là một liên, liên kết một ngắn một dài, nối liền âm với
dương, ràng buộc lục khí với bát quái, và ngay trong mỗi câu
dù lục hay bát, điệu thơ cũng đi theo nhịp hai thành từng
cặp song hành:
Người ta / đi cấy / lấy công,
Tôi nay / đi cấy / còn trông / nhiều bề:
Trông trời,/ trông đất,/ trông mây,
Trông mưa, / trông gió, / trông ngày, / trông đêm,
Trông cho / chân cứng,/ đá mềm,
Trời trong, / bể lặng, / mới yên/ tấm lòng.

Về điểm này, tác giả Lê Công Tâm biện luận: "Tám quẻ
trong Kinh Dịch gồm có: Càn, khảm, cấn, chấn, tốn, ly,
khôn, đoài. Càn khôn là cha mẹ, sáu quẻ: khảm, cấn, chấn,
tốn, ly, đoài là sáu người con do càn khôn sanh ra và còn
được gọi là lục khí. Cha mẹ vì đã già nên khó thay đổi, các

392