Page 265 - Di san van hoa An Duong
P. 265
Dương, phủ Kinh Môn. Tổng Điều Yêu (theo phương ngữ điều thường gọi là đào)
có 10 xã: Điều Yêu, Điều Yêu Thượng, Điều Yêu Hạ, Điều Yêu Đông, Điều Yêu
Trung, Nhu Điều, Tri Yếu, Hy Tái, Tiên Sa và Xích Thổ. Năm 1833, thành lập phủ
Kiến Thụy, huyện An Dương trong đó có xã Nhu Kiều thuộc phủ Kiến Thụy, tỉnh
Hải Dương. Năm 1901, các xã có tên Điều được đổi thành Kiều, như Điều Yêu
thành Kiều Yêu, Nhu Điều đổi thành Nhu Kiều. Năm 1902, thành lập tỉnh Phù
Liễn, năm 1906 đổi tên Phù Liễn là tỉnh Kiến An, xã Nhu Kiều thuộc huyện An
Dương, phủ Kiến Thụy, tỉnh Kiến An.
Nhu Kiều là mảnh đất cổ hình thành rất sớm của huyện An Dương, có thể
nơi đây đã có người dân tụ cư làm ăn sinh sống từ thời Hùng Vương thứ 18. Bởi
lẽ địa phương thờ Thành hoàng là Quý Minh Đại Vương (bộ tướng tâm phúc của
Hùng Duệ Vương). Tuy nhiên, qua những thăng trầm của lịch sử, người dân
thiên di lúc tụ, lúc tan, nên đến thế kỷ thứ VIII, người dân ở đây mới tương đối
ổn định. Điều đó chứng minh khi diễn ra cuộc khởi nghĩa Mai Thúc Loan, nhân
dân Nhu Kiều đã tham gia chống quân xâm lược nhà Đường. Xa xưa trong dân
gian có câu ca: “Lục Kiều, Bát Trang”, nghĩa là huyện An Dương có 6 làng Kiều,
huyện An Lão có 8 làng Trang, đều là những vùng quê có cảnh đẹp, trù phú,
thanh bình rất nổi tiếng.
Làng Nhu Kiều trước kia có 1 đình, 1 chùa và 4 miếu. Bốn miếu là miếu Nam,
miếu Tây, miếu Một và miếu Bến Đò (miếu nằm ở gần bến đò ngang). Miếu Nam
thờ Ngài Quý Minh Đại Vương, miếu Tây thờ Mai Kỳ Sơn, miếu Một thờ Mai Thị
Cầu, miếu Bến Đò thờ Phạm Tử Nghi. Ngày nay còn lại miếu Tây, người dân gọi
là miếu Đôi, miếu Một và miếu Bến Đò. Theo các vị cao niên của làng, đầu thế kỷ
XX trở về trước Nhu Kiều, Kiều Thượng có chung một ngôi đình là đình Nhu
Thượng (Kiều Yêu Thượng). Năm 1926, dân làng Nhu Kiều xây dựng ngôi đình
riêng, tức là ngôi đình Nhu Kiều ngày nay.
Thôn Nhu Kiều là một trong bốn làng của xã Quốc Tuấn, gồm: Nhu Kiều,
Kiều Thượng, Văn Xá và Kiều Hạ. Làng Nhu Kiều là một làng lớn, có số dân trên
2000 người. Trong những cuộc kháng chiến chống quân xâm lược của thời đại Hồ
Chí Minh, nhân dân Nhu Kiều có nhiều đóng góp to lớn, thôn có 3 Bà mẹ Việt
Nam Anh hùng, 27 liệt sĩ và 30 thương binh. Ngày nay, quê hương Nhu Kiều đang
từng bước đổi mới vươn lên trở thành một địa phương đạt danh hiệu nông thôn
mới kiểu mẫu của huyện An Dương.
265 DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG