Page 268 - Di san van hoa An Duong

Hai bộ vì gian trung tâm kết cấu vì nóc kiểu chồng rường con nhị, vì nách thuận
chồng ba con, các con thuận tạo kiểu vỏ măng, đuôi thuận chạm nổi bong kênh
lá lật, các con thuận được kê trên nhau bằng các đấu vuông thắt đáy, thân đấu
chạm hoa sen cách điệu. Cột quân hậu của hai bộ vì trung tâm không có mà

được thay thế bằng xà dọc nối giữa cột cái của vì gian trung tâm với cột cái bộ
vì tiền của hậu cung. Ngoài ra để bảo đảm độ liên kết vững chắc còn có một kẻ
góc liên kết đầu cột cái gian trung tâm tiền tế với cột phụ nằm ở phía góc tiếp

giáp giữa tòa tiền tế và tòa hậu cung. Trên dạ câu đầu hai bộ vì gian trung tâm
tiền tế ghi lạc khoản năm dựng đình là Bính Dần niên. Tuy ghi năm theo thiên
can, địa chi, không ghi niên hiệu vua, nhưng qua những nét hoa văn trên cấu
kiện kiến trúc và qua các vị cao niên trong làng, có thể xác định, đình Nhu Kiều

được làm năm 1926. Hai bộ vì gian bên cấu trúc bốn hàng chân cột, vì nóc, vì
nách kết cấu tương tự như bộ vì gian trung tâm kiểu thuận chồng hai con và ba
con. Đầu dư của các bộ vì gian trung tâm và gian bên được thể hiện kiểu chạm

lộng, chạm nổi, bong kênh, chạm thủng hình đầu rồng miệng ngậm ngọc. Tóc
râu rồng dài bay về phía sau, chân rồng chạm nổi rõ móng vuốt. Hai bộ vì gian
hồi cấu tạo tương tự như các bộ vì gian bên của tòa tiền tế. Song phần đầu dư
nhỏ bé chỉ là một nghé rường, trên nghé rường chạm nổi lá lật. Vì hồi có thêm

xà lòng để cùng với hệ thống xà đai liên kết chặt chẽ, khóa vững chắc sáu bộ vì
của tòa tiền tế với nhau.

Tòa hậu cung đình gồm ba bộ vì, các bộ vì đều cấu tạo bốn hàng chân cột.
Bộ vì ngoài, vì nóc cấu tạo cốn bưng. Trên cốn chạm nổi, chạm bong kênh đề tài

tứ linh, vân tản, vì nách cấu tạo thuận chồng hai con. Bộ vì giữa của hậu cung, vì
nóc, vì nách đều cấu tạo cốn bưng. Cốn vì nóc chạm nổi, chạm bong kênh lưỡng
long chầu nguyệt, vì nóc chạm diệp hóa long chầu vào phía trong đình. Bộ vì hậu

nằm sát tường hồi hậu cung, vì nóc cấu tạo chồng rường thước thợ, vì nách cấu
tạo ván bưng. Các bộ vì của tòa hậu cung được liên kết với nhau và liên kết với bộ
khung tòa tiền tế bằng hệ thống xà đai. Xà đại tạo dáng vỏ măng, to chắc khỏe
trông đẹp mắt. Toàn bộ hệ thống chân cột được kê trên chân tảng đá xanh. Chân

tảng cấu tạo giật 5 cấp, cấp dưới hình vuông, cấp giữa bát giác, ba cấp trên hình
tròn đồng tâm. Năm cấp thể hiện cho ngũ hành, cấp vuông thể hiện cho đất, cấp
bát giác thể hiện cho bát quái và cấp tròn thể hiện cho trời, như vậy trời đất hội

hợp, sinh ra bát quẻ và chuyển động hài hòa trong ngũ hành tạo cho ngôi đình
trường tồn vững chắc với thời gian. Hệ thống bảy hiên của đình được chạm khắc

DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG 268