Page 304 - Di san van hoa An Duong

ngày đêm như kể lại cho mọi người nghe những chiến công hiển hách của tiền
nhân. Trong số đó có Vua Bà bậc thánh mẫu, vị Phúc thần được nhân dân phụng
thờ cùng với sự trường tồn của đất nước.

Đền Vua Bà trước đây làm bằng gỗ tốt, song do chiến tranh, thời tiết khắc
nghiệt và sự thăng trầm của lịch sử nên đền bị đổ nát, riêng phần hậu cung đền

dựng đầu thế kỷ XX, xây kiểu vòm cuốn được giữ lại. Năm 2009, nhân dân địa
phương phục dựng lại ba gian tiền đường nhỏ bằng bê tông cốt sắt, mái chảy, lợp
ngói mũi. Do đền quá nhỏ hẹp nên năm 2021, nhân được thành phố Hải Phòng
công trợ khoản kinh phí để trùng tu tôn tạo đền, địa phương đã tôn tạo lại đền

Vua Bà theo hướng mở rộng diện tích và nâng cao kích thước của đền. Công trình
đền hiện nay gồm ba gian tiền bái và một gian hậu cung và cũng là cung cấm. Đền
làm bằng vật liệu mới, bê tông cốt sắt, mái chảy, lợp ngói mũi truyền thống. Hệ
thống cửa chính của tòa tiền bái làm bằng gỗ, đóng kiểu cổ, cửa thùng khung

khách, mỗi gian bốn cánh, cánh cấu tạo thượng song hạ bản. Trên bản cửa chạm
nổi hoa văn hoa dây hóa hình con dơi chầu chữ thọ cách điệu. Khung chịu lực của
tòa tiền bái cấu tạo gồm bốn bộ vì, vì bốn hàng chân cột, trốn cột quân tiền,
nhưng có cột hiên. Hệ thống cột hiên hình trụ bằng đá. Trụ có đế, có đấu đầu trụ,

bốn mặt trụ chạm nổi hoa văn nền gấm. Bộ vì tòa tiền bái cấu trúc vì nách thuận
chồng ba con, vì nóc thuận chồng hai con, các con thuận được kê lên nhau bằng
các đấu vuông thắt đáy. Trên đấu đắp nổi hoa văn hoa sen cách điệu. Trên các
con thuận được đắp nổi lá lật mềm mại, ken dầy to bản, phủ gần như kín thân

thuận. Trên các bảy hiên, bẩy hậu cũng được đắp nổi đề tài lá lật mềm mại. Tòa
hậu cung hai gian, trong đó có một gian cung cấm. Bộ vì tòa hậu cung, cấu tạo
bốn hàng chân cột, kết cấu tương tự như bộ vì tòa tiền bái. Cửa hậu cung đóng
theo kiểu cổ, cửa chính ở giữa to rộng bốn cánh, cánh cấu tạo thượng song hạ

bản, ngưỡng cao. Cửa chính chỉ mở khi có những ngày tiết lệ lớn của đền. Hai bên
cửa chính là cửa nách, cửa nách nhỏ, ngưỡng cao ngang đầu gối, cửa chỉ đủ một
người đi qua, cửa một cánh, cấu tạo cánh như cửa chính. Vào trong cung cấm chủ
yếu bằng cửa nách. Cách bố trí cửa như trên tạo cho cung cấm đền thâm nghiêm,

giữ được nguồn thiêng nơi thánh ngự.
Trải qua thăng trầm của lịch sử, di tích đền Vua Bà vẫn còn gìn giữ được một

số di vật cổ vật có giá trị về lịch sử, mỹ thuật như sau:

- Tượng Vua Bà làm bằng gỗ quý, kích thước tương đương với người thường.
Thần tượng ngồi trên bệ ngọc hai cấp, mặc xiêm y chùng nhiều lớp. Tư thế ngồi

DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG 304